غافر ٨٢

أَ فَلَمْ‌ يَسِيرُوا فِي‌ الْأَرْضِ‌ فَيَنْظُرُوا کَيْفَ‌ کَانَ‌ عَاقِبَةُ الَّذِينَ‌ مِنْ‌ قَبْلِهِمْ‌ کَانُوا أَکْثَرَ مِنْهُمْ‌ وَ أَشَدَّ قُوَّةً وَ آثَاراً فِي‌ الْأَرْضِ‌ فَمَا أَغْنَى‌ عَنْهُمْ‌ مَا کَانُوا يَکْسِبُونَ‌

ترجمه

آیا روی زمین سیر نکردند تا ببینند عاقبت کسانی که پیش از آنها بودند چه شد؟! همانها که نفراتشان از اینها بیشتر، و نیرو و آثارشان در زمین فزونتر بود؛ امّا هرگز آنچه را به دست می‌آوردند نتوانست آنها را بی‌نیاز سازد (و عذاب الهی را از آنان دور کند)!

|آيا در زمين سير نكردند تا ببينند فرجام كسانى كه پيش از آنان بودند چه شد؟ آنها [از اهل مكّه‌] زيادتر و در روى زمين نيرومندتر و پر اثرتر بودند، ولى آنچه [از امكانات‌] به دست آورده بودند بى‌نيازشان نكرد

آيا در زمين نگشته‌اند تا ببينند فرجام كسانى كه پيش از آنان بودند چگونه بوده است؟ [آنها به مراتب از حيث تعداد،] بيشتر از آنان، و [از حيث‌] نيرو و آثار در روى زمين، استوارتر بودند، و[لى‌] آنچه به دست مى‌آوردند، به حالشان سودى نبخشيد.

آیا این مردم در زمین به سیر و سفر نرفتند تا عاقبت حال پیشینیانشان را که از اینها بسیار بیشتر و قوی‌تر و مؤثرتر در زمین بودند مشاهده کنند؟ (که چگونه همه هلاک شدند) و آنچه اندوختند آنها را (از مرگ و هلاکت) حفظ و حمایت نکرد.

آیا در زمین گردش نکردند تا با تأمل بنگرند که سرانجام کسانی که پیش از آنان بودند [و سرکشی و تکبّر می کردند] چگونه بود؟ همانان که نفراتشان از اینان بیشتر و از ایشان نیرومندتر بودند، و در زمین آثاری پایدارتر [چون قلعه ها و خانه های استوار و کاخ های بسیار محکم] داشتند، ولی نفرات و قدرت و آثاری که همواره به دست می آوردند [چیزی از عذاب خدا را] از آنان دفع نکرد.

آيا در زمين سير نكرده‌اند تا بنگرند كه عاقبت كسانى كه پيش از آنها مى‌آيسته‌اند چگونه بوده است؟ مردمى كه نيرويشان بيشتر و آثارشان در روى زمين فراوان‌تر بود. پس آن چيزها كه به دست مى آوردند سودشان نبخشيد.

آیا در زمین سیر و سفر نکرده‌اند که بنگرند سرانجام کسانی که پیش از آنان بوده‌اند چگونه بوده است آنان از ایشان پرشمارتر و پرتوان‌تر و پراثرتر بوده‌اند، اما آنچه به دست آوردند به کارشان نیامد

آيا در زمين گردش نكرده‌اند تا بنگرند كه سرانجام كسانى كه پيش از آنان بودند چگونه بود؟ آنان كه از ايشان نيرومندتر بودند و نشانه‌هاى بجامانده بيشترى در زمين داشتند پس آنچه فراهم مى‌كردند به كارشان نيامد- و عذاب را از آنها دفع نكرد-.

آیا در زمین به سیر و سیاحت نپرداخته‌اند تا ببینند سرنوشت کسانی که پیش از ایشان بوده‌اند به کجا کشیده است (و کارشان به کجا انجامیده است؟) آنان که از اینان نیرومندتر و دارای آثار بیشتری در زمین بوده‌اند، ولی چیزهائی که فرا چنگ آورده بودند ایشان را (از عذاب خدا) رهائی نداد و بدیشان سودی نبخشید.

آیا پس در (تاریخ و جغرافیای) زمین نگشته‌اند، تا ببینند فرجام کسانی که پیش از آنان بودند چگونه بوده است‌؟ (آنان) بیشتر از اینان و در نیرویی و در آثاری در زمین، استوارتر بودند و (اما) آنچه به دست می‌آورده‌اند، به حالشان سودی نبخشید.

آیا نگشتند در زمین تا بنگرند چگونه بوده است فرجام آنان که پیش از ایشان بودند بودند بیشتر از ایشان و سخت‌تر در نیرو و نشانیهای جای‌گذارده در زمین پس بی‌نیاز نکرد از ایشان آنچه بودند فراهم می‌کردند

غافر ٨١	آیه ٨٢	غافر ٨٣
سوره : سوره غافر نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٨ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«کَانُوا أَکْثَرَ مِنْهُمْ وَ أَشَدَّ قُوَّةً وَ آثَاراً فِی الأرْضِ»: (نگا: غافر / ). «فَمَآ أَغْنَی عَنْهُم مَّا کَانُوا یَکْسِبُونَ»: (نگا: حجر / ، زمر / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

فَأَهْلَکْنَا أَشَدَّ مِنْهُمْ‌ بَطْشاً... (۱)

وَ کَذَّبَ‌ الَّذِينَ‌ مِنْ‌... (۲)

تفسیر

• آيات ۷۹ - ۸۵ سوره مؤ من
• اشاره اى به منافع چهارپايان و هدف از خلقت آنها
• معناى جمله فرحوا بما عندهم من العلم كه عكسالعمل كفار برخوردار از علوم مادى را در مقابل دعوت پيامبران الهى حكايت مى كند

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - تشویق جهان گردى و سیر در زمین از سوى خدا، به منظور تفکر و نظاره کردن در سرگذشت پیشینیان و آثار به جاى مانده از تمدن و قدرت آنان (أفلم یسیروا فى الأرض فینظروا کیف کان عقبة الذین من قبلهم)

۲ - تاریخ گذشتگان، حاوى درس هاى عبرت آموز براى آیندگان (أفلم یسیروا فى الأرض فینظروا کیف کان عقبة الذین من قبلهم)

۳ - تاریخ، از منابع معرفت و شناخت حقایق (أفلم یسیروا فى الأرض فینظروا کیف کان عقبة الذین من قبلهم)

۴ - کاوش نکردن در سرگذشت امت هاى گذشته و عبرت نگرفتن از آنها، مورد سرزنش خداوند است. (أفلم یسیروا فى الأرض فینظروا کیف کان عقبة الذین من قبلهم) استفهام در «أفلم یسیروا» براى توبیخ مى باشد.

۵ - وجود تمدن هاى عظیم و اقوام متعدد نیرومند و داراى آثار ملى در گذشته تاریخ (کانوا أکثر منهم و أشدّ قوّة و ءاثارًا فى الأرض)

۶ - تاریخ عرب، شاهد ظهور و افول تمدن ها و قدرت هاى بزرگ تر، پرجمعیت تر و متمدن تر از مردم جزیرة العرب عصر ظهور اسلام (کانوا أکثر منهم و أشدّ قوّة و ءاثارًا فى الأرض) برداشت یاد شده مبتنى براین احتمال است که آیه شریفه اشاره به مردم جزیرة العرب و کسانى داشته باشد که پیامبراسلام در میان آنان مى زیست.

۷ - تاریخ بشر، عرصه ظهور و افول قدرت ها و تمدن ها (کانوا أکثر منهم و أشدّ قوّة و ءاثارًا فى الأرض)

۸ - وجود آثار تمدن هاى بزرگ و نشانه هایى از توانایى اقوام نیرومند و پرجمعیت گذشته، در عصر نزول قرآن (کانوا أکثر منهم و أشدّ قوّة و ءاثارًا فى الأرض) از ظاهر توصیه خداوند به سیر در زمین و نظر افکندن بر آثار به جاى مانده از پیشینیان، استفاده مى شود که آن آثار تا عصر نزول قرآن باقى مانده بود.

۹ - نابودى بسیارى از اقوام نیرومند و داراى تمدن و آثار ملى، در گذشته تاریخ به خاطر کفر و شرکشان (فما أغنى عنهم ما کانوا یکسبون) جمله «فما أغنى عنهم ما کانوا یکسبون» (ولى آنچه به دست مى آورند، به حالشان سودى نبخشید)، به نزول عذاب گریز ناپذیر و سود نبخشیدن تلاش هاى کافران محکوم به عذاب اشاره دارد. گفتنى است چون این آیه درباره کافران و مشرکان مى باشد، مى توان استفاده کرد که سبب محکومیت آنان به عذاب، همان کفر و شرک آنان بود.

۱۰ - شرک و کفر، زمینه ساز عذاب الهى و نابود شدن تمدن ها، قدرت ها و آثار ملى (فما أغنى عنهم ما کانوا یکسبون)

۱۱ - مخالفت کافران و مشرکان صدر اسلام با پیامبراسلام، برخاسته از فریفتگى آنان به اقتدار نسبى خویش بود. (کانوا أکثر منهم و أشدّ قوّة و ءاثارًا فى الأرض) نکوهش مخالفان پیامبراسلام، بر عبرت نگرفتن آنان از زوال قدرت ها و تمدن هاى گذشته، مى رساند که سرپیچى آنان از پذیرش اسلام، برخاسته از دلخوشى آنان به امکانات و اقتدار نسبى خود بوده است.

۱۲ - محکومان به عذاب استیصال الهى، هیچ راه گریزى از آن نداشته وتلاش هاى آنان، بى ثمر مى باشد. (فما أغنى عنهم ما کانوا یکسبون)

۱۳ - صرف مکنت و پیشرفت اقتصادى و برخوردارى از تمدن نیرومند، ملاک رستگارى و عامل سعادت نیست. (کانوا أکثر منهم و أشدّ قوّة و ءاثارًا فى الأرض فما أغنى عنهم ما کانوا یکسبون)

موضوعات مرتبط

• آثارباستانى: آثارباستانى در صدراسلام ۸; زمینه انهدام آثارباستانى ۱۰
• اقوام پیشین: آثارباستانى اقوام پیشین ۵، ۸، ۱۰; تاریخ اقوام پیشین ۵; عوامل هلاکت اقوام پیشین ۹; قدرت اقوام پیشین ۸; مطالعه سرنوشت اقوام پیشین ۱
• امکانات مادى: بى تأثیرى امکانات مادى ۱۳; نقش امکانات مادى ۱۳
• تاریخ: عبرت از تاریخ ۲، ۴; فواید تاریخ ۳
• تفکر: تشویق به تفکر ۱; تفکر در تاریخ ۱; زمینه تفکر در آثارباستانى ۱
• تمدن: انقراض تمدن ها ۶، ۷; تاریخ تمدن ۵، ۶، ۷; ظهور تمدن ها ۶، ۷; عوامل انقراض تمدن ها ۹، ۱۰
• جامعه: آسیب شناسى اجتماعى ۹
• خدا: حتمیت عذابهاى خدا ۱۲; سرزنشهاى خدا ۴
• رستگارى: عوامل رستگارى ۱۳
• سعادت: عوامل سعادت ۱۳
• سیاحت: آثار سیاحت ۱
• شرک: آثار شرک ۹، ۱۰
• شناخت: منابع شناخت ۳
• عبرت: عوامل عبرت ۲
• عبرت ناپذیرى: سرزنش عبرت ناپذیرى ۴
• عذاب: بى ثمرى تلاش اهل عذاب ۱۲; بى یاورى اهل عذاب ۱۲; موجبات عذاب ۱۰; نجات اهل عذاب ۱۲
• عرب: تاریخ عرب ۶
• کافران: آثار تکبر کافران صدراسلام ۱۱; منشأ دشمنى کافران صدراسلام ۱۱
• کفر: آثار کفر ۹، ۱۰
• محمد(ص): منشأ دشمنى با محمد(ص) ۱۱
• مشرکان: آثار تکبر مشرکان صدراسلام ۱۱; منشأ دشمنى مشرکان صدراسلام ۱۱