أَدْنَى
ریشه کلمه
- دنو (۱۳۳ بار)
قاموس قرآن
نا گفته نماند: ادنى ممكن است اسم تفضيل باشد از دنى و دناءة كه به معنى پستى و خسّت است. در اين صورت معنى آن پستتر و خسيستر است. و نيز از دنوّ مىآيد كه به معنى نزديكتر است. آيه زير از قسم اوّل است [بقره:61] يعنى گفت آيا مىخواهيد عوض بگيريد آنچه را پستتر است با آنچه بهتر است دانشمندان مىگويند: پروتئين حيوانى بر پروتئين نباتى برترى دارد و از هر حيث براى سوخت و جذب بدن سازگار است و پروتئين نباتى به تنهايى كافى نيست. شايد علّت همين است كه من وسلوى در آيه خير و حبوبات و خيار ادنى خوانده شده است و شايد علّت ادنى بودن خواستههاى آنها است كه پى اسباب شهوانى بودند بر خلاف منّ و سلوى كه غذاى سادهاى بود و به شهوترانى سوق نمىكرد. ممكن است آيه [اعراف:169] نيز به همين معنى باشد يعنى مىگيرند متاع اين زندگى را كه نسبت به زندگى آخرت پستتر و ناچيزتر است . آن در آيات ديگر به معنى نزديكتر است مثل [مائده:108] يعنى اين نزديكتر است به آنكه گواهى را به طور صحيح ادا كنيد. * [روم:3] ما بين روم و ايرانيان در نواحى شام كه نزديك به حجاز بود جنگ در گرفت روميان مغلوب شدند ظاهراً مراد از ارض، ارض حجاز و لام آن بيراى عهد است. * [سجده:21] عذاب ادنى عذاب دنيوى است كه براى انذار و تنبيه است و آن به آدميان نزديكتر است و عذاب اكبر ظاهراً عذاب اخروى است. * [مجادله:7] ادنى در اين آيه به معنى اقلّ به كار رفته و با اكثر مقابل افتاده است. يعنى هيچ راز گوئى سه كس نيست مگر آنكه خدا چهارم آنهاست و نه پنج كس مگر آنكه خدا ششم آنهاست و نه كمتر از آن و نه بيشتر از آن مگر آنكه خدا با آنهاست.
