الرحمن ١٣
ترجمه
| الرحمن ١٢ | آیه ١٣ | الرحمن ١٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«آلآءِ»: جمع إلْی، نعمتها (نگا: نجم / ). «تُکَذِّبَانِ»: انکار می‌کنید و نادیده می‌گیرید. مخاطب انس و جن، یعنی ثَقَلَیْن است. یعنی سراپای عالم هستی و از جمله وجود خودتان، نعمتهای خداداد است، کدامیک از آنها را می‌توانید انکار بکنید؟! این همه نعمت چرا باید وسیله شناخت صاحب نعمت نشود، و حس شکرگزاری را در شما برنینگیزد؟! تکرار این آیه در مورد، آهنگ جالبی به سوره داده است. خداوند در مقطعهای مختلف پس از بیان برخی از نعمتهای این جهانی و آن جهانی خود و یادآور شدن گوشه‌ای از سعادت بهشتیان و شقاوت دوزخیان، با ذکر مجدد آیه، به انسانها و پریها بیدار باش و هوشیار باش می‌دهد و ایشان را به یاد آفریدگارشان می‌اندازد و شوق طاعت و بندگی را در دلشان افزون می‌کند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيا ۱ - ۳۰، سوره الرحمن
- غرض و مفاد سوره مباركه الرحمن
- معناى ((الرحمن )) و اشاره به وجه اينكه در آغاز شمارش نعمت هاى مادى و معنوى ، تعليمقرآن را ذكر فرمود
- مقصود از اينكه خداوند به انسان ((بيان آموخت و اهميت بيان در زندگى بشر
- چند قول ديگر در معناى آيات : ((خلق الانسان ، علمه البيان ))
- مراد از سجده گياه و درخت براى خدا و وجه اينكه آيات دوم و سوم سوره عطف نشده اند
- منظور از رفع سماء و وضع ميزان
- مراد از ((ميزان )) در آيه (الا تطغوا فى الميزان و...)
- مخاطب در آيه : ((فباءى الاء ربكما تكذبان )) جن و انس است
- وجه اينكه در ضمن شمارش نعم الهى از شدائد و نقمت هاى قيامت خبر داده شده است
- مقصود از مشرقين و مغربين و معناى آيه : ((مرج البحرين يلتقيان ...))
- مراد از فناى هر كه بر زمين است و وجه اينكه آن را از جمله نعمتهاى الهى شمرده است
- مقصود از وجه خدا و بقاى آن ، و معناى ((ذوالجلال و الاكرام ))
- منظور از سؤ ال هر كه در آسمان و زمين است از خدا، و معناى اينكه خدا در هر روز در شاءنىاست
- (رواياتى در ذيلبرخى آيات گذشته )
- دو دريا على و فاطمه عليه السلام و لؤ لؤ و مرجان حسن و حسين عليه السلام اند
نکات آیه
۱ - نعمت هاى الهى در زمین، غیر قابل انکار و تکذیب ناپذیر (فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان) «إلْى» (مفرد «آلاء») به معناى نعمت است.
۲ - هر یک از نعمت هاى زمین، جلوه اى از ربوبیت انکارناپذیر الهى به «جن و انس» و «مرد و زن» (فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان) به کار گرفتن وصف «ربّ»، اشاره به مطلب بالا دارد و تثنیه آمدن «کما» و «تکذّبان»، ممکن است به خاطر توجه خطاب به جن و انس و یا مرد و زن از انسان ها باشد.
۳ - سرزنش تکذیب گران و کافران جن و انس، از سوى خداوند به خاطر نادیده انگاشتن نعمت ها و جلوه هاى ربوبیت حق (فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان) استفهام در«فبأىّ» توبیخى است.
۴ - جن، همانند انسان، بهره مند از نعمت هاى زمین و داراى درک و مسؤولیت (فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان) در صورتى که خطاب در آیه شریفه، متوجه جن و انس باشد، مطلب بالا استفاده مى شود.
۵ - وجود عناصرى کافر و تکذیب گر در میان جن، همانند آدمیان (فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان) در صورتى که آیه شریفه خطاب به جن و انس باشد، مطلب بالا استفاده مى شود.
۶ - توجه به نعمت هاى متنوع و گسترده زمین، زمنیه ساز شناخت پروردگار جهان (فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان) خداوند با این پرسش، در حقیقت انسان ها را به اندیشه و توجه به نعمت ها فرا خوانده است تا از این رهگذر به پروردگار خویش و شناخت او راه یابند.
۷ - خداوند، خواهان توجه و اذعان خلق، به خدایى بودن نعمت هاى زمین (فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان) سرزنش تکذیب گران یا غافلانى که با غفلت خویش، از جلوه هاى ربوبیت خداوند چشم پوشیده اند، در واقع بیانگر این معنا است که آنان به نعمت هاى او توجه کنند و خدایى بودن آن را دریابند.
موضوعات مرتبط
- اقرار: اهمیت اقرار به نعمتهاى خدا ۷
- انسان: مربى انسان ۲
- جن: ادراک جن ۴; تشابه جن با انسان ۴، ۵; جنیان کافر ۵; جنیان مکذب ۵; سرزنش جنیان کافر ۳; صفات جن۴; مربى جن ۲; مسؤولیت جن ۴; نعمتهاى جن ۴
- خدا: تکذیب ناپذیرى ربوبیت خدا ۲; تکذیب ناپذیرى نعمتهاى خدا ۱; تنوع نعمتهاى خدا ۶; توصیه هاى خدا ۷; دلایل خدا شناسى ۶; سرزنشهاى خدا ۳; نشانه هاى ربوبیت خدا ۲; نقش نعمتهاى خدا ۲
- ذکر: آثار ذکر نعمت ۶; اهمیت ذکر منشأ نعمت ۷
- زن: مربى زن ۲
- غفلت: غفلت از ربوبیت خدا ۳; غفلت از نعمتهاى خدا ۳
- کافران: سرزنش کافران ۳
- مرد: مربى مرد ۲
- نعمت: مشمولان نعمت ۴; منشأ نعمت ۷
