لقمان ٣٣

يَا أَيُّهَا النَّاسُ‌ اتَّقُوا رَبَّکُمْ‌ وَ اخْشَوْا يَوْماً لاَ يَجْزِي‌ وَالِدٌ عَنْ‌ وَلَدِهِ‌ وَ لاَ مَوْلُودٌ هُوَ جَازٍ عَنْ‌ وَالِدِهِ‌ شَيْئاً إِنَ‌ وَعْدَ اللَّهِ‌ حَقٌ‌ فَلاَ تَغُرَّنَّکُمُ‌ الْحَيَاةُ الدُّنْيَا وَ لاَ يَغُرَّنَّکُمْ‌ بِاللَّهِ‌ الْغَرُورُ

ترجمه

ای مردم! تقوای الهی پیشه کنید و بترسید از روزی که نه پدر کیفر اعمال فرزندش را تحمّل می‌کند، و نه فرزند چیزی از کیفر (اعمال) پدرش را؛ به یقین وعده الهی حقّ است؛ پس مبادا زندگانی دنیا شما را بفریبد، و مبادا (شیطان) فریبکار شما را (به کرم) خدا مغرور سازد!

|اى مردم! از پروردگارتان پروا كنيد و بترسيد از روزى كه نه پدرى از فرزندش دفع بلا كند و نه فرزندى از پدرش. به يقين وعده‌ى خدا حق است پس زندگى دنيا شما را نفريبد و آن فريبنده شما را به خدا مغرور نكند

اى مردم، از پروردگارتان پروا بداريد، و بترسيد از روزى كه هيچ پدرى به كار فرزندش نمى‌آيد، و هيچ فرزندى [نيز] به كار پدرش نخواهد آمد. آرى، وعده خدا حق است. زنهار تا اين زندگى دنيا شما را نفريبد، و زنهار تا شيطان شما را مغرور نسازد.

ای مردم، از خدا بترسید و بیندیشید از آن روزی که نه هیچ پدری ذره‌ای به کار فرزند آید و نه هیچ فرزندی ذره‌ای به کار پدر آید، البتّه وعده خدا حق و حتمی است، پس زنهار شما را زندگانی دنیا فریب ندهد و شیطان فریبنده شما را از (عقاب) خدا (به عفو و کرمش) سخت مغرور نگرداند.

ای مردم! از پروردگارتان پروا کنید، و بترسید از روزی که هیچ پدری چیزی [از عذاب دوزخ را] از فرزندش دفع نمی کند، و نه هیچ فرزندی دفع کننده چیزی از [عذاب] پدر خویش است. بی تردید وعده خدا حق است، پس زندگی دنیا شما را نفریبد، و مبادا شیطان شما را به [کرم و رحمت] خدا مغرور کند.

اى مردم، از پروردگارتان بترسيد و از روزى كه هيچ پدرى كيفر فرزند را به عهده نگيرد و هيچ فرزندى كيفر پدر را عهده‌دار نشود پروا كنيد. وعده خدا حق است. زندگى دنيا فريبتان ندهد و نيز شيطان فريبكار به كرم خدا مغرورتان نسازد.

ای مردم از پروردگارتان پروا کنید و از روزی بترسید که هیچ پدری به داد فرزندش نرسد، و هیچ فرزندی فریادرس پدرش نباشد، بی‌گمان وعده الهی حق است، پس زندگانی دنیا شما را نفریبد، و [شیطان‌] فریبکار شما را نسبت به خداوند فریفته نگرداند

اى مردم، از پروردگارتان پروا كنيد و از روزى بترسيد كه هيچ پدرى به كار فرزند خويش نيايد- او را سود ندهد- و نه هيچ فرزندى از پدر خويش چيزى را كفايت كند- سودمند افتد يا عذابى را از او دفع كند-. همانا وعده خدا راست است، پس زندگانى دنيا شما را فريب ندهد- كه با آرزوى دراز و تكيه به عفو و مهلت‌دادن خدا، فريفته و بر گناهان دلير شويد- و آن فريبنده- شيطان يا هر فريبنده‌اى- شما را نفريبد.

ای مردمان! (از خشم و عذاب) خدا بپرهیزید، و از روزی بترسید که نه پدری مسؤولیّت اعمال فرزندش را می‌پذیرد و کاری برای او برآورده می‌کند، و نه فرزندی اصلاً مسؤولیّت اعمال پدرش را می‌پذیرد و کاری برای او برآورده می‌سازد. وعده‌ی خدا (به فرا رسیدن قیامت) حق است. پس زندگانی دنیا شما را گول نزند و (مال و مقام و نفس امّاره و اهریمن) فریبکار شما را درباره‌ی خدا نفریبد.

هان ای مردمان! پروردگارتان را پروا بدارید و بترسید از روزی که هیچ پدری (هرگز) به کار فرزندش نیاید و هیچ فرزندی (نیز) برای پدرش به کاری نیاید. به‌راستی وعده‌ی خدا حقّ است. (زنهار) پس این زندگی دنیا، هرگز شما را نفریبد و شیطان شما را هرگز گول نزند.

ای مردم بترسید پروردگار خود را و بترسید از روزی که بی‌نیاز نگرداند پدری از فرزند خویش و نه فرزندی که بی‌نیاز کند از پدر خود چیزی را همانا وعده خدا است حقّ پس نفریبد شما را زندگانی دنیا و نفریبد شما را به خدا فریبنده (سرگرمی)

لقمان ٣٢	آیه ٣٣	لقمان ٣٤
سوره : سوره لقمان نزول : ١٢ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٣٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لایَجْزی»: برآورده نمی‌کند. سزا و جزای او را به عهده نمی‌گیرد (نگا: بقره / و . «جازٍ»: برآورده کننده و به عهده گیرنده. «الْغَرُورُ»: هر چیز که انسان را گول زند، از قبیل: اهریمن، نفس امّاره. دارائی. مقام. شهوات و لذّات.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ اتَّقُوا يَوْماً لاَ تَجْزِي‌ نَفْسٌ‌... (۴) يَعِدُهُمْ‌ وَ يُمَنِّيهِمْ‌ وَ مَا... (۴) يَا أَيُّهَا النَّاسُ‌ إِنَ‌ وَعْدَ... (۸) وَ لاَ تَزِرُ وَازِرَةٌ وِزْرَ أُخْرَى‌ وَ... (۳) وَ لاَ يَسْأَلُ‌ حَمِيمٌ‌ حَمِيماً (۰)

تفسیر

• آيات ۲۰ - ۳۴، سوره لقمان
• معناى اينكه فرمود: ((سخر لكم ما فى السموات و ما فى الارض ))
• نكوهش از مجادله بدون علم و از روى تقليد درباره خدا
• احتجاج بر وحدانيت خداى تعالى در الوهيت و ربوبيت ، از طريق انحصار ملك حقيقى در او، وغنى و حميد على الاطلاق بودنش جل و علا
• افاده كثرت و وستعت خلق و تدبير خداى تعالى
• بيان امكان معاد در برابر استبعاد مشركين
• اعتراض به آينه شريفه و پاسخ به آن
• استشهاد براى علم خدا به اعمال بندگان به تدبير جارى در نظام شب و روز
• معناى ((حق )) بودن خداى تعالى و ((على )) و ((كبير)) بودن او عزاسمه
• معناى جمله : ((و لا يغرنكم بالله الغرور))
• بيان اينكه خداوند عالم به هر كوچك و بزرگ است
• بحث روايتى
• وصف دنيا از زبان اميرالمؤ منين (عليه السلام ) در جواب مردى كه از دنيا بدگويى مىكرد
• چند روايت در مورد انحصار علم به چند چيز در خداى تعالى درذيل آيه : ((ان الله عنده علم الساعة و...))

• آيه وترجمه
• تفسير:
• نكته ها:
• ۱ - انواع غرور و فريب !
• ۲ - فريبندگى دنيا
• ۳ - اين علوم پنجگانه مخصوص خدا است

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند، فراخوان مردمان به تقوا و ترس از روز قیامت (یأیّها الناس اتّقوا ربّکم و اخشوا یومًا)

۲ - توجه به وحدانیت خداوند، زمینه ترس از ربوبیت او است.    و لئن سألتهم من خلق ... لیقولنّ اللّه ... ألم تر أنّ اللّه یولج ... ألم تر أنّ الفلک تجرى ... یأیّها الناس اتّقوا ربّکم سفارش به تقوا، پس از آیات اثبات کننده توحید، مى تواند نکته یاد شده را برساند.

۳ - توجه به ربوبیت خداوند، زمینه ساز ترس از او است. (یأیّها الناس اتّقوا ربّکم) اضافه «ربّ» به ضمیر «کم» مى تواند براى رساندن این نکته باشد که خداوند، چون پروردگار شما است، از او بترسید.

۴ - قرآن، کتابى جهانى، و پیام آن براى همه مردم است. (یأیّها الناس اتّقوا ربّکم)

۵ - سفارش به ترس از خداوند، براى رشد و کمال انسان است. (اتّقوا ربّکم) «ربّ» در اصل، به معناى «تربیت و ایجاد تدریجى چیزى تا رسیدن به کمال» است. (مفردات راغب) استفاده از این صفت خداوند، به خصوص با اضافه آن به ضمیر «کم»، براى سفارش به ترس از او، مى تواند به منظور یاد شده باشد.

۶ - قیامت، روزى هول انگیز است و شایسته است که انسان، از آن نگران باشد. (و اخشوا یومًا لایجزى والد عن ولده)

۷ - همه انسان ها، تحت تربیت و ربوبیت خداوندند. (یأیّها الناس اتّقوا ربّکم)

۸ - توجه به سختى هاى قیامت، برانگیزاننده آدمى به تحصیل تقوا است. (اتّقوا ربّکم و اخشوا یومًا) فراخوانى به ترس از قیامت، پس از دعوت به تقوا، مى تواند به منظور این نکته باشد که ترس از قیامت، در کسب تقوا به عنوان توشه اى براى آخرت، تأثیر دارد.

۹ - توجه به دشوارى هاى قیامت، باعث فراهم آوردن توشه مناسب براى آن روز مى شود. (اتّقوا ربّکم و اخشوا یومًا لایجزى والد عن ولده) مطرح کردن این نکته که در قیامت هر کس در قبال اعمالش کیفر مى شود، مى تواند اشعار به این حقیقت داشته باشد که هر کسى باید براى خود چاره اى بیندیشد و توشه اى فراهم آورد. گفتنى است که دستور «اخشوا یوماً» پس از امر «اتّقوا» مى تواند مؤید بر برداشت بالا باشد.

۱۰ - هیچ پدر و فرزندى، در قیامت به جاى هم حتى اندک کیفرى نمى شوند. (لایجزى والد عن ولده و لامولود هو جاز عن والده شیئًا)

۱۱ - در قیامت، بار عمل هر کس، تنها بر دوش خود او است. (لایجزى والد عن ولده و لامولود هو جاز عن والده شیئًا)

۱۲ - در قیامت، برعهده گرفتن بخشى از کیفر پدر از ناحیه فرزند، به خاطر سنگین بودن حق وى بر فرزند، امرى متوقع است.* (و لامولود هو جاز عن والده) درباره مجازات نشدن پدر به جاى فرزند، از فعل «یجزى» استفاده شده است و درباره نفى مجازات فرزند به جاى پدر از «جاز» که حالت صفتى و تأکید بیشترى دارد. چنین تأکیدى، مى تواند به خاطر توقعى باشد که از ناحیه پدران هست. و نیز مى تواند به خاطر این باشد که او، از حیث عاطفه و مهر، به مراتب کم تر از پدر است. برداشت بالا بر اساس احتمال نخست است.

۱۳ - وعده الهى به برپایى قیامت، وعده اى حق و تخلف ناپذیر است. (و اخشوا یومًا ... إنّ وعد اللّه حقّ) بنابراین که متعلق «وعد»، واژه «یوماً» باشد، نکته یاد شده فهمیده مى شود.

۱۴ - مجازات شدن هر کسى در قبال عمل خودش، امرى حتمى و تخلف ناپذیر است. (یومًا لایجزى والد عن ولده و لا مولود هو جاز عن والده شیئًا إنّ وعد اللّه حقّ) این برداشت، بنابراین احتمال است که متعلق «وعد»، عبارت «لایجزى...» باشد.

۱۵ - خداوند، درباره فریفته شدن انسان ها به وسیله جلوه هاى زندگى دنیا، هشدار داده است. (فلاتغرّنّکم الحیوة الدنیا)

۱۶ - زندگى دنیا، فریبنده و مایه غفلت انسان از خدا و قیامت است. (اتّقوا ربّکم و اخشوا یومًا ... فلاتغرّنّکم الحیوة الدنیا)

۱۷ - تقوا و ایمان به قیامت و وعده هاى خدا، مانع فریفتگى انسان به زندگى دنیا است. (اتقوا ربّکم و اخشوا یومًا ... إنّ وعد اللّه حقّ فلاتغرّنّکم الحیوة الدنیا)

۱۸ - هشدار خداوند به قرار داشتن انسان در معرض عوامل متعدّد انحراف آفرین (فلاتغرّنّکم الحیوة الدنیا و لایغرّنّکم باللّه الغرور)

۱۹ - رحمانیت خدا، مورد سوء استفاده اغواکنندگان، در غافل ساختن انسان از قیامت و کیفر اَعمال است. (و لایغرّنّکم باللّه الغرور) «باء» در «باللّه» سببى است و مراد از آن، این است که شیطان و یا هر موجود فریبنده اى، به وسیله ذکر خدا و برخى از اوصاف او، همانند رحمانیت و یا غفاریت، چه بسا انسان را مغرور کند.

۲۰ - ممکن است که عوامل وسوسه کننده، از ارزش هاى معنوى، براى رسیدن به اهداف خویش، استفاده کنند. (و لایغرّنّکم باللّه الغرور)

۲۱ - انسان ها، براى فریفته نشدن، نیازمند هشدارهاى خداوندند. (إنّ وعد اللّه حقّ فلاتغرّنّکم الحیوة الدنیا و لایغرّنّکم باللّه الغرور)

۲۲ - شیطان، از عوامل فریبنده انسان است. (و لایغرّنّکم باللّه الغرور) «غرور» صیغه مبالغه و به معناى «بسیار فریبنده» است و مراد از آن، در آیه، مى تواند شیطان باشد.

موضوعات مرتبط

• اغواگران: سوء استفاده اغواگران ۱۹، ۲۰
• انسان: عوامل اغواى انسان ها ۲۲; لغزش انسان ۱۸; مربى انسان ها ۷; نیازهاى معنوى انسان ۲۱
• ایمان: آثار ایمان به قیامت ۱۷; آثار ایمان به وعده هاى خدا ۱۷
• پدر: کیفر پدر به جاى فرزند ۱۰، ۱۲
• ترس: آثار ترس از خدا ۵; ترس از ربوبیت خدا ۲; ترس از قیامت ۱، ۶; زمینه ترس از خدا ۳
• تقوا: آثار تقوا ۱۷; دعوت به تقوا ۱; زمینه تقوا ۸
• تکامل: عوامل تکامل ۵
• توشه: موجبات تحصیل توشه اخروى ۹
• خدا: حتمیت وعده هاى خدا ۱۳; دعوتهاى خدا ۱; ربوبیت خدا ۷; رحمانیت خدا ۱۹; هشدارهاى خدا ۱۵، ۱۸، ۲۱
• دنیا: فریبندگى دنیا ۱۵، ۱۶، ۱۷
• دین: آسیب شناسى دینى ۱۹
• ذکر: آثار ذکر اهوال قیامت ۸، ۹; آثار ذکر توحید ۲; آثار ذکر ربوبیت خدا ۳
• شیطان: اغواگرى شیطان ۲۲
• عمل: حتمیت کیفر عمل ۱۴; کیفر عمل ۱۱
• غفلت: عوامل غفلت از خدا ۱۶; عوامل غفلت از قیامت ۱۶، ۱۹
• فرزند: کیفر فرزند به جاى پدر ۱۰، ۱۲
• فریب: عوامل فریب ۱۵; موانع فریب ۱۷، ۲۱
• قرآن: جهان شمولى قرآن ۴; مخاطبان قرآن ۴
• قیامت: اهوال قیامت ۶; برپایى قیامت ۱۳; کیفر در قیامت ۱۰، ۱۱، ۱۲
• کیفر: شخصى بودن کیفر ۱۰، ۱۱
• معنویات: سوءاستفاده از معنویات ۲۰
• نظام کیفرى :۱۰، ۱۱، ۱۲، ۱۴