يونس ١٠٨
ترجمه
يونس ١٠٧ | آیه ١٠٨ | يونس ١٠٩ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«الْحَقُّ»: قرآن. دین اسلام (نگا: بقره / یونس / ). «وَکِیلٍ»: حافظ. مراقب. مسؤول (نگا: انعام / ، .
تفسیر
نکات آیه
۱ - پیامبر اکرم (ص) از سوى خداوند دستور یافت تا مردم را به الهى و حق بودن قرآن توجّه داده و آنان را به پذیرش معارف آن دعوت کند. (قل یأیها الناس قد جاءکم الحق من ربکم فمن اهتدى فإنما یهتدى لنفسه)
۲ - قرآن کتابى حق و مبرّا از هرگونه پندارها و تخیلات باطل است. (قد جاءکم الحق من ربکم) حق، مقابل باطل و به معناى داراى واقعیت است; به این معنا که معارفى که در قرآن آمده، حقایقى است منطبق با واقعیت و از هرگونه پندار و تخیلات واهى خالى است.
۳ - ارائه حق و شناساندن آن به مردم، فلسفه نزول قرآن (قد جاءکم الحق من ربکم) برداشت فوق از وجه تسمیه قرآن به «حق» استفاده شده است.
۴ - حق، از نامهاى قرآن است. (قد جاءکم الحق)
۵ - ربوبیت الهى، مقتضى فرستادن کتاب و راهنمایى مردم به وسیله آن است. (قد جاءکم الحق من ربکم فمن اهتدى)
۶ - منفعت و بهره هدایت، تنها متوجّه خود هدایت یافتگان است. (فمن اهتدى فإنما یهتدى لنفسه)
۷ - قرآن، کتابى است که براى هدایت و راهنمایى مردم نازل شده است. (قد جاءکم الحق من ربکم فمن اهتدى فإنما یهتدى لنفسه)
۸ - مردم در پذیرش و عدم پذیرش قرآن، آزاد و مختارند. (قد جاءکم الحق من ربکم فمن اهتدى فإنما یهتدى لنفسه و من ضل فإنما یضل علیها و ما أنا علیکم بوکیل)
۹ - ضرر و زیان گمراهى، تنها متوجّه خودِ گمراهان است. (و من ضل فإنما یضل علیها)
۱۰ - انسان، موجودى آزاد و مختار است. (فمن اهتدى فإنما یهتدى لنفسه و من ضل فإنما یضل علیها و ما أنا علیکم بوکیل)
۱۱ - پذیرش قرآن و عمل به راهنماییهاى آن هدایت، و ردّ و انکار آن گمراهى و ضلالت است. (قد جاءکم الحق من ربکم فمن اهتدى فإنما یهتدى لنفسه و من ضل فإنما یضل علیها)
۱۲ - پیامبر اکرم (ص) در دعوت مردم به پذیرش کتاب الهى، در پى جلب منفعت براى خود یا دفع ضرر از خویش نبود. (فمن اهتدى فإنما یهتدى لنفسه و من ضل فإنما یضل علیها)
۱۳ - خداوند، پیامبر (ص) را کفیل و قیّم ایمان و کفر مردم قرار نداده است. (فمن اهتدى فإنما یهتدى لنفسه و من ضل فإنما یضل علیها و ما أنا علیکم بوکیل) «وکیل» به معناى قیّم و کفیل است (لسان العرب).
۱۴ - مسؤولیت پیامبر اکرم (ص)، تنها رساندن و ابلاغ پیام خداوند به مردم است نه اجبار آنان به پذیرش آن. (یأیها الناس قد جاءکم الحق من ربکم ... و ما أنا علیکم بوکیل)
۱۵ - هیچ کس حتى پیامبر (ص) حق تحمیل عقیده و دین خویش بر دیگران - هر چند بر حق باشد - ندارد. (قد جاءکم الحق ... فمن اهتدى فإنما یهتدى لنفسه ... و ما أنا علیکم بوکیل)
موضوعات مرتبط
- انسان: اختیار انسان ۸، ۱۰; انسان و قرآن ۸; ویژگیهاى انسان ۱۰
- ایمان: ایمان به قرآن ۱۱
- حق: اهمیّت حق شناسى ۳
- خدا: آثار ربوبیت خدا ۵
- دعوت: فلسفه دعوت ۱۲
- دین: اختیار در دین ۱۵; نفى اکراه در دین ۸، ۱۴، ۱۵
- عقیده: آزادى در عقیده ۱۵
- قرآن: تبیین حقانیت قرآن ۱; تکذیب قرآن ۱۱; تنزیه قرآن ۲; حقانیت قرآن ۲; دعوت به قرآن ۱۲; عمل به قرآن ۱۱; فلسفه نزول قرآن ۳; نامهاى قرآن ۴; ویژگیهاى قرآن ۲، ۷; هدایتگرى قرآن ۷
- کتب آسمانى: عوامل نزول کتب آسمانى ۵
- گمراهان: زیانکارى گمراهان ۹
- گمراهى: زیان گمراهى ۹; موارد گمراهى ۱۱
- محمّد (ص): اهداف محمّد (ص) ۱۲; دعوتهاى محمّد (ص) ۱، ۱۲; محمّد (ص) و ایمان مردم ۱۳; محمّد (ص) و قرآن ۱; محمّد (ص) و کفر مردم ۱۳; محدوده مسؤولیت محمّد (ص) ۱۴، ۱۵; مسؤولیت محمّد (ص) ۱; نقش محمّد (ص) ۱۳، ۱۴
- مردم: کفیل مردم ۱۳
- مهتدین: هدایت مهتدین ۶
- هدایت: آثار هدایت ۶; ابزار هدایت ۵، ۷; منفعت هدایت ۶; موارد هدایت ۱۱