النساء ٣٣

وَ لِکُلٍ‌ جَعَلْنَا مَوَالِيَ‌ مِمَّا تَرَکَ‌ الْوَالِدَانِ‌ وَ الْأَقْرَبُونَ‌ وَ الَّذِينَ‌ عَقَدَتْ‌ أَيْمَانُکُمْ‌ فَآتُوهُمْ‌ نَصِيبَهُمْ‌ إِنَ‌ اللَّهَ‌ کَانَ‌ عَلَى‌ کُلِ‌ شَيْ‌ءٍ شَهِيداً

ترجمه

برای هر کسی، وارثانی قرار دادیم، که از میراث پدر و مادر و نزدیکان ارث ببرند؛ و (نیز) کسانی که با آنها پیمان بسته‌اید، نصیبشان را بپردازید! خداوند بر هر چیز، شاهد و ناظر است.

و براى هر كسى از آنچه پدر و مادر و نزديكان به جا گذاشته‌اند وارثانى قرار داده‌ايم، و نيز كسانى كه با آنان پيمان بسته‌ايد بهره‌شان را بدهيد، بى‌شك خدا بر هر چيزى گواه است

و از آنچه پدر و مادر و خويشاوندان، و كسانى كه شما [با آنان‌] پيمان بسته‌ايد، بر جاى گذاشته‌اند، براى هر يك [از مردان و زنان‌]، وارثانى قرار داده‌ايم. پس نصيبشان را به ايشان بدهيد، زيرا خدا همواره بر هر چيزى گواه است.

و ما برای هر چیزی از آنچه پدر و مادر و خویشان به جای گذاشته‌اند وارثانی قرار داده‌ایم، و با هر که عهد و پیمان (حقوقی) بسته‌اید بهره آنان را بدهید (و نقض عهد نکنید) که خدا بر هر چیز گواه است.

و برای هر کسی از آنچه به جای گذاشته وارثانی قرار داده ایم، که از میراث پدر و مادر و خویشاوندان ارث ببرند و کسانی که با آنان پیمان [ازدواج یا پیمان های شرعی و عرفی] بسته اید؛ پس سهم ارث آنان را بدهید؛ یقیناً خدا بر همه چیز گواه است.

براى همه، در آنچه پدر و مادر و خويشاوندان نزديك به ميراث مى‌گذارند، ميراث‌برانى قرار داده‌ايم. و بهره هر كس را كه با او قرارى نهاده‌ايد بپردازيد كه خدا بر هر چيزى گواه است.

برای همه در آنچه پدر و مادر و خویشاوندان نزدیک به جا گذاشته‌اند، میراث برانی قرار داده‌ایم، و نیز کسانی که با آنان پیمان بسته‌اید، بهره‌شان را [از ارث‌] بدهید، که خداوند بر همه چیزی گواه است‌

براى هر كسى از آنچه پدر و مادر و خويشان نزديك به جا گذاشته‌اند وارثانى قرار داده‌ايم و كسانى كه با آنان پيمان بسته‌ايد پس بهره‌شان را [از ارث‌] بدهيد. همانا خدا بر هر چيزى گواه است.

برای هر یک (از مردان و زنان) وارثانی تعیین کردیم تا از میراث پدر و مادر و نزدیکان برخوردار شوند (و بر ترکه‌ی ایشان استیلاء یابند) و به کسانی که با آنان پیمان (زناشوئی) بسته‌اید (و ایشان را به شوهری یا همسری پذیرفته‌اید) بهره‌ی خودشان را (به تمام و کمال) بدهید (و بدانید که) بیگمان خدا بر هر چیزی حاضر و ناظر (و مراقب رفتار و کردار شما) بوده است (و می‌باشد).

و از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان نزدیکتر(تان‌) و کسانی که شما (با آنان) پیمان بسته‌اید بر جای گذاشته‌اند برای هر یک (از مردان و زنان) وارثانی قرار داده‌ایم‌؛ پس نصیبشان را بدیشان بدهید. همواره خدا بر هر چیزی گواه بوده است.

و برای هر کدام قرار دادیم نزدیکانی که ارث برند از آنچه به جای گذارند پدر مادر و خویشاوندان و آنان را که پیمان بسته است سوگندهای شما پس بدهید ایشان را بهره ایشان همانا خدا است بر همه چیز گواه‌

النساء ٣٢	آیه ٣٣	النساء ٣٤
سوره : سوره النساء نزول : ٨ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٢ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مَوَالِی»: جمع مَوْلی، سرپرستان. پیروان. در اینجا مراد وُرّاث است که حق ولایت یعنی استحقاق دریافت ترکه و استیلاء بر آن را دارند. «مِمَّا»: از آنچه. بر آنچه. «ألَّذِینَ عَقَدَتْ أَیْمَانُکُمْ»: مراد شوهران یا همسران و یا هم‌سوگندان و هم‌پیمانان می‌باشد. «اَیْمَان»: جمع یمین، قَسَم. دست راست. زیرا که به هنگام معاهده دست راست خود را به هم می‌دادند و بر انجام کاری هم‌سوگند و هم‌پیمان می‌شدند. «شَهِیداً»: مطّلع و آگاه. حاضر و ناظر.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ الَّذِينَ‌ آمَنُوا مِنْ‌ بَعْدُ وَ... (۴) النَّبِيُ‌ أَوْلَى‌ بِالْمُؤْمِنِينَ‌... (۲)

تفسیر

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- خداوند براى هر کس وارثانى تعیین نموده است. (و لکلّ جعلنا موالى) «موالى»، جمع کلمه «مولى»، یعنى آنان که داراى حق اولویّت هستند، و مراد از آن در آیه شریفه به قرینه «ممّا ترک»، وارثان مى باشند.

۲- اموالى که پدر و مادر و خویشان باقى مى گذارند، داراى وارثانى معین (و لکلّ جعلنا موالى ممّا ترک الوالدان و الاقربون) در برداشت فوق، «الوالدان و الاقربون»، فاعل براى «ترک» گرفته شده است.

۳- تنها بخشى از اموال میت به وارثان او منتقل مى شود.* (ممّا ترک) بدان احتمال که «من» در «ممّا» براى تبعیض باشد.

۴- پدر و مادر و خویشان، وارثان میت (و لکلّ جعلنا موالى ممّا ترک الوالدان و الاقربون) فاعل «ترک» در برداشت فوق، ضمیرى است که به «کلٍّ» برمى گردد و «الوالدان و الاقربون»، خبر براى ضمیرى محذوف است که به موالى برمى گردد; یعنى آن وارثان، پدر و مادر و خویشان میّت هستند. لازم به تذکر است که «ممّا ترک» متعلق به فعل مقدر (یرثون) مى باشد.

۵- خویشان نزدیکتر میّت، داراى حقّ اولویّت نسبت به میراث او هستند. (و لکلّ جعلنا موالى ممّا ترک الوالدان و الاقربون) کلمه «اقربون» به معناى خویشاوندان است. انتخاب افعل تفضیل براى رساندن این معناست که خویشان نزدیکتر، داراى اولویت در ارث بردن هستند.

۶- پیمان بر توارث، از موجبات ارث (و لکلّ جعلنا موالى ... و الذین عقدت ایمانکم) عقد یمین به معناى پیمان بستن است و چون بحث آیه درباره ارث است، این پیمان درباره میراث خواهد بود; یعنى پیمان بر ارث. گفتنى است که در برداشت فوق، «الذین» عطف بر «الوالدان» شده است.

۷- زن و شوهر، وارث یکدیگر* (و لکلّ جعلنا موالى ... و الذین عقدت ایمانکم) برخى برآنند که مراد از پیمان در آیه شریفه، پیمان زناشویى است که منطبق بر زن و شوهر مى شود.

۸- لزوم پرداخت سهم و نصیب هر یک از ورثه به ایشان (لکلّ جعلنا موالى ... فاتوهم نصیبهم) چنانچه «الذین» عطف به «الوالدان» باشد، مرجع ضمیر «هم»، کلمه «موالى» و یا «الوالدان و الاقربون و الذین ... » خواهد بود که در هر دو صورت مراد از آن وارثان مى باشد.

۹- وجوب پرداخت حقوق کسانى که با آنها پیمانهاى مالى بسته شده است. (و الذین عقدت ایمانکم فاتوهم نصیبهم) در برداشت فوق، «الذین» مبتدا گرفته شده و جمله «فاتوهم نصیبهم» خبر آن ; در نتیجه، «الذین ... » از زمره وارثان نخواهد بود.

۱۰- وارث باید حقوقى را که به واسطه عقد و پیمان بر مال میّت است، پرداخت کند. (و الذین عقدت ایمانکم فاتوهم نصیبهم) چنانچه جمله «و الذین ... » مستأنفه باشد، مراد از «الذین»، وارثان نخواهند بود ; بلکه کسانى هستند که با میت پیمان مالى بسته اند. البتّه مخاطبان به پرداخت حقوق آنان، همان ورثه مى باشد.

۱۱- نظارت دایمى خداوند بر هر چیز (انّ اللّه کان على کل شىء شهیداً)

۱۲- خداوند، گواه بر همه عهدها و پیمانها و اعمال انسان (و الذین عقدت ایمانکم فاتوهم نصیبهم انّ اللّه کان على کل شىء شهیداً)

۱۳- توجّه به نظارت دایمى خداوند، ضامن پایبندى به احکام الهى (و لکل جعلنا موالى ... انّ اللّه کان على کل شىء شهیداً) هدف از بیان این حقیقت که خداوند بر هر چیزى ناظر است، این است که آدمى با توجه به آن، نسبت به احکام ارائه شده از سوى خداوند، متعهد و پایبند باشد.

۱۴- هشدار خداوند به کسانى که نسبت به پرداخت حقوق ورثه کوتاهى مى نمایند. (و لکل جعلنا موالى ... انّ اللّه کان على کل شىء شهیداً) جمله «ان اللّه» مى تواند به منظور تهدید کسانى باشد که احکام الهى را عمل نمى کنند و حقوق بیان شده در آیه شریفه را به اهل آن نمى رسانند.

۱۵- هشدار خداوند به کسانى که وفادار به پیمانهاى خود نیستند. (و لکل ... و الذین عقدت ایمانکم فاتوهم نصیبهم انّ اللّه کان على کل شىء شهیداً)

موضوعات مرتبط

• احکام:۳، ۴، ۵، ۸، ۹، ۱۰
• ارث: احکام ارث ۳، ۴، ۵، ۸، ۱۰ ; اولویت در ارث ۵ ; اهمیّت ارث ۹ ; طبقات ارث ۴، ۵، ۷ ; معاهده بر ارث ۶، ۹، ۱۰ ; موجبات ارث ۶
• خدا: افعال خدا ۱ ; گواهى خدا ۱۲ ; نظارت خدا ۱۱، ۱۳ ; هشدار خدا ۱۴، ۱۵
• ذکر: آثار ذکر ۱۳
• عمل: گواهان عمل ۱۲
• عهد: گواهان بر عهد ۱۲ ; وفاى به عهد ۱۰
• عهدشکنى: سرزنش عهدشکنى ۱۵
• میت: وارث میت ۱، ۲، ۴، ۷
• واجبات:۹
• وارث: تجاوز به حقوق وارث ۱۴