آل عمران ١١٩
ترجمه
| آل عمران ١١٨ | آیه ١١٩ | آل عمران ١٢٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«خَلَوْا»: تنها ماندند و مجلسشان از اغیار خالی شد. رفتند. «عَضُّوا»: گاز گرفتند. «أَنَامِل»: جمع أُنْمُلَة، سرانگشتان.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۲۰ - ۱۱۱، سوره آل عمران
- مراد از اينكه بر اهل كتاب ذلت زده شده : ((ضربت عليهم الذلة ))
- كلام بعضى از مفسرين : آيه در مقام تشريع نيست
- معناى ((امت قائمة )) و اشاره به فرق بين ((سرعت )) و ((عجله ))
- ((خيرات )) مفيد استغراق است به معناى مطلقاعمال صالح
- عمل فاسد، اثر فاسد در پى دارد
- اگر مسلمين صبر كنند و تقوا پيشه سازند، از كينه دشمنان ايمن خواهند بود
نکات آیه
۱- محبّت برخى از مؤمنان نسبت به بیگانگان و اهل کفر، و دغلبازى اینان با مؤمنان (یا ایها الذین امنوا ...ها انتم اولاء تحبونهم ... و اذا خلوا عضّوا علیکم الأَنامل من الغیظ)
۲- غفلت اهل ایمان نسبت به توطئه هاى کافران، موجب فریب خوردنشان و در نهایت محبت به آنان (یا ایها الذین امنوا ...ها انتم اولاء تحبّونهم ... و اذا خلوا عضّوا علیکم الأَنامل من الغیظ) مستفاد از ارتباط آیه مورد بحث و آیه سابق.
۳- اندیشه در آیات الهى (افشاى توطئه و دشمنى کافران)، موجب رویگردانى اهل ایمان از محبّت بیگانگان (لا یألونکم خبالا ودّوا ما عنتّم ... قد بیّنّا لکم الایات ان کنتم تعقلون. ها انتم اولاء تحبّونهم)
۴- مسلمانان به خاطر ایمانشان به کتب آسمانى، دوستدار همه پیروان ادیان الهى (ها انتم اولاء تحبّونهم و لا یحبّونکم و تؤمنون بالکتب کلّه) بنابر اینکه «تؤمنون»، علّت براى «تحبونهم» باشد.
۵- کینه و دشمنى کافران و بیگانگان نسبت به اهل ایمان، على رغم ابراز محبّت مؤمنان به آنان (ها انتم أولاء تحبونهم و لا یحبّونکم)
۶- مسلمانان، مؤمن به تمامى کتب آسمانى (و تؤمنون بالکتب کلّه) اگر چه «کتاب» به لفظ مفرد آمده، ولى به معناى جمع است; چون الف و لام آن براى جنس است.
۷- بى اعتقادى کافران (اهل کتاب)، به برخى از کتابهاى آسمانى (ها انتم اولاء ... و تؤمنون بالکتب کلّه) ایمان مسلمانان به تمامى کتب، به قرینه مقابله، بیانگر این است که اهل کتاب، به تمامى کتب ایمان ندارند.
۸- برخورد منافقانه برخى از اهل کتاب با مسلمانان، در اظهار ایمان به تمامى کتب آسمانى (قرآن و ... ) (و اذا لقوکم قالوا امنا و اذا خلوا عضّوا علیکم الأنامل) به قرینه «و تؤمنون بالکتاب کلّه»، متعلّق «امنا»، تمامى کتب آسمانى خواهد بود.
۹- شدّت کینه و خشم برخى از اهل کتاب، نسبت به مؤمنان (و اذا لقوکم قالوا امنا و اذا خلوا عضّوا علیکم الأنامل من الغیظ)
۱۰- بروز شدّت کینه و خشم دشمنان دین نسبت به مؤمنان، در گزیدن سر انگشتان خویش (عضّوا علیکم الأنامل من الغیظ)
۱۱- شدت و کینه خشم منافقان نسبت به مؤمنان* (و اذا لقوکم قالوا امنا و اذا خلوا عضّوا علیکم الأنامل من الغیظ) تظاهر به ایمان در برخورد با مؤمنان و ابراز دشمنى در پنهان، حکایت از آن دارد که آیه احتمالا درباره منافقان باشد.
۱۲- افشاگرى کینه و خشم شدید دشمنان اسلام (اهل کتاب) با مؤمنان، از جانب خداوند (و اذا خلوا عضّوا علیکم الأنامل من الغیظ) اِخبار از کارهاى پنهانى کافران، همان افشارگرى است.
۱۳- تأثیر وضعیّت درونى انسان، در حالات خارجى و رفتارى وى (عضّوا علیکم الأنامل من الغیظ) کینه دشمنان اسلام (که یک وضعیت درونى است)، باعث گزیدن انگشتان (که یک حالت خارجى است)، شده است.
۱۴- سوء استفاده دشمنان دین از شعائر دینى، براى اغفال مؤمنان (ها انتم اولاء تحبونکم و لا یحبونکم ... و اذا لقوکم قالوا امنا) بنابر اینکه محبت مؤمنان به کافران، معلول تظاهر آنان به ایمان (امنا) باشد.
۱۵- ایمان جامعه اسلامى، مورد خشم و کینه دشمنان دین (و تؤمنون بالکتب کلّه ... و اذا خلوا عضّوا علیکم الانامل من الغیظ)
۱۶- نفرین پیامبر (ص) براى نابودى دشمنان خشمگین دین و جامعه ایمانى (قل موتوا بغیظکم)
۱۷- عنایت خاص خداوند، بر حفظ سلامت جامعه ایمانى از گزند دشمنان دین (ودّوا ما عنتّم قد بدت البغضاء ... و اذا خلوا عضّوا علیکم الانامل من الغیظ قل موتوا بغیظکم) افشاى کینه ها و دشمنیهاى کافران و ارائه راه حل براى مقابله با توطئه آنها، نشانه عنایت ویژه خداوند به مؤمنان است.
۱۸- دانایى همه جانبه خداوند، به آنچه آدمیان در دل خویش پنهان دارند. (انّ اللّه علیم بذات الصدور)
۱۹- علم و آگاهى همه جانبه خداوند، به خشم و کینه اى که دشمنان دین، از اسلام و جامعه ایمانى به دل دارند. (عضوّا علیکم الانامل من الغیظ ... انّ اللّه علیم بذات الصدور)
۲۰- سینه آدمى کانون محبت ها و نفرتها (قل موتوا بغیظکم انّ اللّه علیم بذات الصدور)
۲۱- توجه به دانایى خدا به تمامى اسرار دلها، زمینه ساز پرهیز آدمى از انحرافات (یا ایها الذین امنوا ... ها انتم اولاء ... انّ اللّه علیم بذات الصدور) جمله «ان اللّه ... » علاوه بر بیان این حقیقت که خداوند به نهان دلها آگاه است، به این هدف ایراد شده که انسانها با توجه به این حقیقت از انحرافات بپرهیزند; چرا که تمام افکار و اعمالشان در محضر و دید خداوند است.
۲۲- هشدار خداوند به دشمنان دین، نسبت به عواقب توطئه هاى ایشان علیه جامعه اسلامى (و اذا خلوا عضّوا علیکم ... انّ اللّه علیم بذات الصدور) جمله «ان اللّه ... » پس از جمله «و اذا خلوا ... » در حقیقت هشدارى است به کافران که نپندارند اگر در خفا علیه مسلمانان کینه توزى و توطئه مى کنند، خداوند آگاه به آن نیست; چرا که خداوند نه تنها به جلسات مخفى آنان آگاه است، بلکه به درون سینه هاى آنان که مخفیتر از جلسات سرى آنان است، نیز دانا مى باشد.
۲۳- کافران کینه توز و منافقان حیله گر شایسته نابودى (قل موتوا بغیظکم انّ اللّه علیم بذات الصدور)
موضوعات مرتبط
- آیات خدا:۳
- اسلام: دشمنان اسلام ۱۲
- افشاى توطئه:۳، ۱۲
- اللّه: علم اللّه ۱۹ ; علم غیب اللّه ۱۸، ۲۱ ; هشدارهاى اللّه ۲۲
- انسان: ابعاد انسان ۱۳
- اهل کتاب: دشمنان اهل کتاب ۱۲ ; دشمنى اهل کتاب ۹، ۱۲ ; اهل کتاب و قرآن ۸ ; اهل کتاب و کتب آسمانى ۷، ۸ ; مسلمانان و اهل کتاب ۴، ۶
- ایمان: آثار ایمان ۴ ; ایمان به کتب آسمانى ۴، ۶
- بیگانگان:۵ روابط با بیگانگان ۵ ۱، ۳
- تعقّل: آثار تعقّل ۳
- تولّى و تبرّى:۱، ۲، ۳، ۴
- جامعه اسلامى:۱۵، ۱۷، ۱۹، ۲۲
- حبّ و بغض:۲۰ دشمنان: ۵، ۹، ۱۰، ۱۱ ،۱۲ ۱۵، ۱۶، ۱۷ ; توطئه ۲۲ ; شگردهاى ۱۴ ; شیوه برخورد با ۱۶ ; نفرین بر ۱۶
- دشمنى:۳، ۵، ۹، ۱۲ عوامل دشمنى ۳، ۵، ۹، ۱۲ ۱۵
- دین: دشمنان دین ۱۰، ۱۵، ۱۶، ۱۷، ۱۹، ۲۲ ; سوء استفاده از دین ۱۴
- ذکر: آثار ذکر ۲۱
- رفتار: پایه‌هاى رفتار ۱۳
- سینه:۲۰
- علم:۱۸، ۲۱
- غفلت: آثار غفلت ۲ ; عوامل غفلت ۱۴
- قرآن:۸
- کافران: توطئه کافران ۲ ; دشمنى کافران ۳، ۵ ; کیفر کافران ۲۳ ; کینه‌توزى کافران ۲۳ ; روش برخورد کافران ۱ ; عقاید کافران ۷ ; فریبکارى کافران ۲
- کتب آسمانى:۴، ۶، ۷، ۸ مسلمانان و کتب آسمانى ۴، ۶، ۷، ۸ ۴، ۶
- گمراهى: عوامل گمراهى ۲ ; موانع گمراهى ۲۱
- محمّد (ص): نفرین محمّد (ص) ۱۶
- مسلمانان:۴، ۶، ۸
- منافقان: اغواگرى منافقان ۲۳ ; دشمنى منافقان ۱۱ ; منافقان و مؤمنان ۱۱ ; کیفر منافقان ۲۳
- مؤمنان:۱، ۵، ۱۱
- نفرین:۱۶
- نیت: علم به نیت ۱۸، ۲۱
- هدایت: عوامل هدایت ۲۱
