الصافات ٨
ترجمه
| الصافات ٧ | آیه ٨ | الصافات ٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«لا یَسَّمَّعُونَ»: در اصل (لا یَتَسَمَّعُونَ) است. نمی‌توانند دزدکی گوش فرا دهند. یعنی آنان می‌خواهند اخبار ملأ اعلی را بشنوند، امّا به آنها اجازه داده نمی‌شود. «الْمَلإِ الأعْلی»: گروه برتر. مراد ملائکه کرام و فرشتگان والا مقام عالم بالا است. «یُقْذَفُونَ»: به سویشان تیراندازی می‌شود. رجم می‌گردند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ -۱۱ سوره صافات
- وجوه مختلف درباره مراد از سه طايفه : صافات ، زاجرات و تاليات كه خداوند بدانهاسوگند ياد كرده است
- بيان اينكه مراد، سه طائفه از ملائكه كه ماءمورنزول وحى بوده اند مى باشد
- سه طايفه مذكور اعوان جبرئيل در نزول وحى اند مى باشد
- توضيح اينكه سوگند به صافات ، زاجرات و تاليات ، متضمن استدلال براى ان الهكم لواحد است
- بيان آيات راجع به تزيين آسمان دنيا به زيور كواكب و حفظ آن از شياطين ماردو...
- گفتارى در معناى شهاب در ذيل آيه : الا من خطف الخطفة فاتبعه شهاب ثاقب
- چند روايت در ذيل برخى آيات گذشته
تفسیر نور (محسن قرائتی)
لا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلى وَ يُقْذَفُونَ مِنْ كُلِّ جانِبٍ «8»
آنها نمى‌توانند به (اسرار) عالم بالا گوش فرا دهند و از هر سو به آنها (شهاب) پرتاب مى‌شود.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
لا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلى وَ يُقْذَفُونَ مِنْ كُلِّ جانِبٍ «8»
لا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلى: (كلام مبتدا) يعنى نمى‌شنوند شياطين، يعنى طاقت ندارند كه بشنوند و گوش فرا دارند به سخنان ملاء اعلى، يعنى اشراف ملائكه، كه مطلعند بر اسرار لوح محفوظ و با يكديگر گويند: وَ يُقْذَفُونَ: و انداخته مى‌شوند، يعنى ملائكه بر آنها مى‌افكنند شهب ثاقب، مِنْ كُلِّ جانِبٍ: از هر طرف آسمان كه به قصد استماع صعود كنند.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
وَ الصَّافَّاتِ صَفًّا «1» فَالزَّاجِراتِ زَجْراً «2» فَالتَّالِياتِ ذِكْراً «3» إِنَّ إِلهَكُمْ لَواحِدٌ «4»
رَبُّ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ ما بَيْنَهُما وَ رَبُّ الْمَشارِقِ «5» إِنَّا زَيَّنَّا السَّماءَ الدُّنْيا بِزِينَةٍ الْكَواكِبِ «6» وَ حِفْظاً مِنْ كُلِّ شَيْطانٍ مارِدٍ «7» لا يَسَّمَّعُونَ إِلَى الْمَلَإِ الْأَعْلى وَ يُقْذَفُونَ مِنْ كُلِّ جانِبٍ «8» دُحُوراً وَ لَهُمْ عَذابٌ واصِبٌ «9»
إِلاَّ مَنْ خَطِفَ الْخَطْفَةَ فَأَتْبَعَهُ شِهابٌ ثاقِبٌ «10»
ترجمه
قسم به صف‌زدگان صف زدنى
پس برانندگان راندنى
پس بخوانندگان كتاب براى تذكّر
همانا خداى شما يكى است
پروردگار آسمانها و زمين و آنچه ميان آن دو است و پروردگار مشرقها
همانا ما آراستيم آسمان نزديكتر را به آرايشى كه ستاره‌ها است
و براى نگهدارى از هر شيطان سركش
نميتوانند گوش فرا دارند بسوى گروه بالاتر و انداخته ميشوند از هر سوئى
براى راندن قهرى و براى آنها عذابى است دائم
مگر آنكه بربايد ربودنى پس از پى درآيد او را شعله فروزانى.
تفسير
خداوند متعال قسم ياد نموده است براى تأكيد كلام و تسجيل مرام در مقابل اهل شرك بعد از اثبات توحيد بادلّه قطعيه سابقه بذوات مقدّسه انبياء و اولياء و ملائكه كه صف‌زنندگانند براى عبادت و اطاعت خدا و كسانيكه منع و زجر نمودند مردم را از گناه و معصيت او و آنانكه تلاوت نمودند كتاب خدايرا براى تذكّر چنانچه قمّى ره نقل فرموده كه خدا و معبود حقيقى شما يك ذات بسيط مستجمع صفات كمال است كه پروردگار و خالق آسمانها و زمين و موجودات آن دو و ميان آن دو است و موجد مشارق و مغارب ستاره‌ها و آفتاب است چون هر يك از
جلد 4 صفحه 424
سيّارات مشرق و مغربى دارند و آفتاب در ايّام سال هر روز از مشرقى طلوع و در مغربى غروب مينمايد كه با روز قبل خود تفاوت دارد و لذا روز بلند و كوتاه ميشود و اينكه بذكر مشارق اكتفا شده براى آنستكه مغربها بحسب مشرقها تفاوت پيدا ميكنند و ايجاد روشنى و اشراق براى اثبات قدرت و اظهار نعمت ابلغ و انسب است و خدا از جهت فوق مقدارى از فضا را كه نزديكتر است بزمين و مشاهده ميشود اجرام در آن زينت داده است بوجود اجسام روشنى كه از آنها تعبير بكوكب و ستاره ميشود و اينها سه نوعند ثوابت كه متحرّك نيستند يا حركت كمى دارند كه محسوس نيست و سيّارات كه دائما در حركتند و هر يك فلك مستقلّى با مدار مخصوصى دارند كه بايد در آن سير نمايند و شهب ثواقب كه اجرام درخشانى هستند مأمور براندن شياطين از آسمان وقتى كه آنها بآسمان صعود نمايند براى استراق سمع از كلام ملائكه فورا بفرمان خدا اين ستاره‌ها كه شعله‌هاى فروزانى هستند و گفته شده اجزاء دهنيّه‌ئى هستند كه با بخارات زمين بالا ميروند از جاى خود حركت نموده مانند تيرى كه از كمان بيرون آيد بجانب آنها پرتاب ميشوند و آنها را محترق يا مطرود ميگردانند و اين عمل در آسمان غالبا محسوس ميشود پس ستاره‌ها علاوه بر فوائد و آثار بيشمارى كه در نظام عالم دارند دو ثمر محسوس هم از آنها جالب نظر است يكى زينت آسمان بطوريكه در شب بهترين مناظر است نهايت آنكه چون مكرّر ديده شده بنظر چندان جلوه نميكند ديگر حفظ آن است از مراوده شياطين متمرّد خبيث و استماع كلام ملائكه كه كارفرمايان در اوضاع عالم بدستور الهى ميباشند مگر گاهيكه استراق سمعى براى آنها حاصل شود و شهاب ثاقب شخص مسترق را نسوزاند و او فرار كند و بزمين برسد و بعضى از اخبار سماوى را درست يا نادرست بأمثال خود برساند كه گفته‌اند مبناى كهانت در قديم اين بوده است و بعد از بعثت پيغمبر صلى اللّه عليه و اله بكلّى ممنوع شده‌اند و در هر حال براى آن شياطين عذاب دائمى در دنيا همان شهاب ثاقب است و در آخرت عذاب جهنّم كه در آن مخلّد خواهند بود و از بعضى از روايات معراجيّه كه در سوره بنى اسرائيل گذشت استفاده ميشود كه شهاب تاقب بامر ملائكه موكّل اين امر حركت ميكند و نام بزرگ آنها اسمعيل است و كلمه دحورا كه
جلد 4 صفحه 425
بمعناى راندن بعنف و قهر است يا مفعول مطلق براى فعل محذوف است يعنى رانده ميشوند راندنى يا مفعول له براى يقذفون چنانچه ترجمه شد و الّا من خطف الخطفة استثناء است از فاعل لا يسمعون يعنى گوش نميدهند سخنان جماعت بالا را مگر كسيكه ناگاه بجهد از جا و اختلاس نمايد اختلاس نمودنى بسرعت از نزديك آسمان امريرا كه در اينصورت تعقيب خواهد شد و بزينة الكواكب باضافه و نصب الكواكب نيز قرائت شده است و سماء الدّنيا باضافه هم از حفص نقل قرائت شده است و بنابراين مراد از دنيا زمين و موجودات آنند و بقرائت مشهور دنيا تأنيث أدنى است يعنى آسمان نزديكتر بزمين كه گفته‌اند آسمان اوّل است و اشكال شده كه كواكب در آسمان هشتم مى‌باشند جواب گفته‌اند اعتبار بمشاهده و زينت بودن است و بنابر آنكه مراد از آسمان جهت فوق باشد اشكالى نيست چنانچه بيان شد
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
لا يَسَّمَّعُونَ إِلَي المَلَإِ الأَعلي وَ يُقذَفُون‌َ مِن كُلِّ جانِبٍ «8»
اينکه شياطين هر چه كوشش كنند براي استماع از ملائكه آسمانها نميتوانند استماع كنند و نميتوانند گوش فرا دهند به سوي ملاء اعلي و پرتاب ميشوند از هر طرفي که بخواهند بالا روند.
خداوند ملائكه‌اي مقرر فرموده که ملائكه حفظه‌اند که جلوگيري ميكنند از عروج شياطين.
لا يَسمَعُون‌َ از باب تفعيل است يعني گوش باز ميكنند و دل ميدهند و توجه ميكنند که ببينند ملائكه چه مي‌گويند چنانچه ميفرمايد سَمّاعُون‌َ لِلكَذِب‌ِ أَكّالُون‌َ لِلسُّحت‌ِ مائده آيه 46 و هر چه گوش فرا دهند نميشنوند.
إِلَي المَلَإِ الأَعلي ملأ جمعيت زيادي است چنانچه ميفرمايد أَ لَم تَرَ إِلَي المَلَإِ مِن بَنِي إِسرائِيل‌َ- الايه بقره آيه 247 و مراد ملائكه هستند ...،
و الاعلي آسمانها است.
توضيح كلام اينكه ملائكه هستند در آسمانها و از جانب الهي به آنها وحي ميرسد يا در لوح محفوظ مشاهده ميكنند و دستور ميدهند به ملائكه که نازل بر زمين ميشوند و وظائف هر يك را معين ميكنند و شياطين هم كلام ملائكه را مي‌شنوند و هم آشنا به زبان آنها هستند اينها قبلا مي‌رفتند و اينکه دستورات را فرا ميگرفتند و مي‌آمدند به كهنه خبر مي‌دادند و پيش از اينكه ملائكه به اينکه دستورات عمل كنند كهنه خبر مي‌دادند و اينکه يك دستگاهي بود براي اضلال بني آدم و چون شياطين ممنوع شدند از آسمانها مي‌رفتند تا نزديك آسمان و گوش فرا مي‌دادند که چيزي به دست آرند خداوند ملائكه معين فرمود که اينها را پرتاب كنند.
جلد 15 - صفحه 121
وَ يُقذَفُون‌َ مِن كُلِّ جانِبٍ از اينکه طرف قذف مي‌شدند از طرف ديگر مي- رفتند ولي غافل از اينكه تمام راهها بر آنها بسته شده چنانچه در حديث است از حضرت صادق (ع) حديث معراجيه که در آسمان اول ملكي است بنام اسماعيل و در تحت نظر او هفتاد هزار ملك هستند و در تحت نظر هر يك آنها هفتاد هزار ملك هستند مأمور به دفع شياطين از جميع اطراف و جوانب.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 8)- سپس می‌افزاید: «آنها نمی‌توانند به (سخنان) فرشتگان عالم بالا گوش فرا دهند (و هرگاه چنین کنند) از هر سو هدف (تیرهای شهاب) قرار می‌گیرند»! (لا یَسَّمَّعُونَ إِلَی الْمَلَإِ الْأَعْلی وَ یُقْذَفُونَ مِنْ کُلِّ جانِبٍ).
نکات آیه
۱ - شیاطین، ناتوان از شنود اخبار آسمان (لایسّمّعون إلى الملإالأعلى)
۲ - فرشتگان، موجوداتى والا مرتبه و بس شریف اند. (لایسّمّعون إلى الملإالأعلى) «ملأ» به معناى جماعت داراى شأن و منزلت است و صفت «الأعلى» براى آن، صفت تشریفى است; یعنى، بسیار شریف و والا مقام. گفتنى است که بیش تر مفسران برآنند که مقصود از «ملأ الأعلى» فرشتگان هستند.
۳ - شیاطین، درصدد دست یابى به اطلاعات موجود در آسمان و اخبار مربوط به امور غیبى اهل زمین (لایسّمّعون إلى الملإالأعلى) بیش تر مفسران برآنند که گوش فرا دادن شیاطین به سخنان موجودات والامقامى چون فرشتگان، با هدف دست یابى به امور غیبى مربوط به اهل زمین و اطلاعات موجود در آسمان صورت مى گیرد.
۴ - قدرت شیاطین بر صعود به نزدیک ترین آسمان (إنّا زیّنّا السماء الدنیا ... لایسّمّعون إلى الملإالأعلى)
۵ - شیاطین، موجوداتى غیر آسمانى (لایسّمّعون إلى الملإالأعلى)
۶ - اطلاعات و اخبار غیبى مربوط به اهل زمین، در اختیار فرشتگان آسمان قرار دارد. (لایسّمّعون إلى الملإالأعلى)
۷ - شیاطین، آشنا به زبان فرشتگان (لایسّمّعون إلى الملإالأعلى) گوش فرا دادن شیاطین به سخنان فرشتگان و رانده شدن آنها از آسمان، مى تواند حاکى از حقیقت یاد شده باشد.
۸ - گفت و شنود فرشتگان والامقام، در نزدیک ترین آسمان ها درباره اهل زمین و امور غیبى (لایسّمّعون إلى الملإالأعلى)
۹ - شیاطینى که براى استراق سمع به آسمان نزدیک صعود کنند، از هر سو مورد هدف قرار گرفته و رانده خواهند شد. (و یقذفون من کلّ جانب) «قذف» (مصدر «یقذفون»)، به معناى «رمى»; یعنى، راندن و هدف قرار دادن شىء به وسیله سنگ، تیر و مانند آنها است.
۱۰ - آسمان نزدیک، از هر سو از نفوذ شیاطین محفوظ است. (و یقذفون من کلّ جانب)
موضوعات مرتبط
- آسمان: صعود به آسمان ۴; محافظت از آسمان اول ۱۰; موجودات غیرآسمانى ۵
- خبر: خبر هاى آسمانى ۱، ۳; خبر هاى غیبى ۶
- شیاطین: استراق سمع شیاطین ۱، ۳، ۹; استعداد شیاطین ۷; تلاش شیاطین ۳; حقیقت شیاطین ۵; صعود شیاطین ۴; طرد شیاطین از آسمان ۹، ۱۰; عجز شیاطین ۱; قدرت شیاطین ۴
- ملائکه: زبان ملائکه ۷; علم غیب ملائکه ۶; فضایل ملائکه ۲، ۶; گفتگوى ملائکه ۸; ملائکه در آسمان اول ۸
