الأعراف ١١٤
ترجمه
| الأعراف ١١٣ | آیه ١١٤ | الأعراف ١١٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
تفسیر
- آيات ۱۰۳ - ۱۲۶، سوره اعراف
- بيان آيات مربوط به بعثت موسى عليه السلام به سوى فرعون
- گفتگوى موسى (عليه السلام ) با فرعون
- تبديل عصاى موسى (ع ) به اژدها و بيضاء گشتن دست آن حضرت
- احضار ساحران ، عكس العمل فرعون و فرعونيان در برابر موسى عليه السلام
- معارضه ساحران با موسى (ع ) و تسليم شدنشان در برابر آن حضرت
- فرعون بعد از ايمان آوردن ساحران آنان را به توطئه و تبانى قبلى با موسى (ع ) متهمو آنان را تهديد مى كند
- پاسخ سحره به تهديدات فرعون : انّا ربنا منقلبون ...
- بحث روايتى (روايات عجيبه در مورد داستان حضرت موسى و فرعون و بيان ضعف آنها)
تفسیر نور (محسن قرائتی)
قالَ نَعَمْ وَ إِنَّكُمْ لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ «114»
(فرعون) گفت: آرى! و (علاوه بر آن،) شما از مقرّبان (درگاه من) خواهيد بود.
جلد 3 - صفحه 137
پیام ها
1- كسى كه به خداوند وابسته نباشد، جذب هر ندايى مى‌شود. يَأْتُوكَ ... جاءَ السَّحَرَةُ فِرْعَوْنَ
2- يكى از تفاوت‌هاى پيامبران و جادوگران، تفاوت در هدف و انگيزه‌هاست.
پيامبران براى ارشاد مردم كار مى‌كردند و مزدى نمى‌خواستند، «ما أَسْئَلُكُمْ عَلَيْهِ مِنْ أَجْرٍ» «1»، امّا ساحران تنها براى دنيا و مادّيات كار مى‌كنند. «إِنَّ لَنا لَأَجْراً»
3- روى آورندگان به دربار طاغوت، هدف دنيايى دارند. «إِنَّ لَنا لَأَجْراً»
4- طاغوت‌ها و ستمگران، از عالمان و متخصّصانِ مخالف حقّ حمايت مى‌كنند و براى سركوبى حقّ و مردان حقّ، سرمايه‌گذارى مى‌كند. «قالَ نَعَمْ» (آيا براى نابودى باطل، به سراغ عالمان دينى رفته و يا از آنان حمايت كرده‌ايم!)
5- طاغوت‌ها براى حفظ حكومت خود در برابر هر تقاضايى تسليم شده و به هر و پيشنهادى تن مى‌دهند. «قالَ نَعَمْ»
6- پاداش سياسى و مقام و موقعيّت اجتماعى نزد دنياپرستان، ارزشمندتر از مال است. «لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
قالَ نَعَمْ وَ إِنَّكُمْ لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ (114)
قالَ نَعَمْ وَ إِنَّكُمْ لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ: فرعون گفت: بلى، شما را مزد بسيار و بدرستى كه شما باشيد از نزديكان و خواص من هرگاه خواهيد بى‌اجازه نزد من آئيد و هر چه طلبيد اجابت كنم.
تبصره: آيه شريفه دال است بر عجز فرعون از مقاومت با موسى و تذلل او، چه از جمله معلومات است كه احتياج او به سحر، به جهت عجز و ضعف او بوده، و الّا در دفع موسى احتياج به استعانت سحر نبوده. و ايضا دلالت دارد بر اينكه سحره، قادر بر قلب اعيان نبودند، و الّا محتاج به طلب اجر و مال از فرعون نشدند، بلكه خاك را منقلب به طلا مى‌ساختند و خود را ملوك عالم مى‌گردانيدند.
مقصود از اين آيات تنبيه انسان است مراين دقايق و نكات كلام را، و مغرور و فريفته نشود به كلمات اهل باطل و اباطيل و اكاذيب ايشان. در منهج- رئيس جماعت سحره، چهار نفر بودند: دو برادر يكى سابور و ديگر عادور و دو نفر ديگر يكى حطط و ديگرى مصفى نام داشت. در لباب- نقل نموده كه شمعون نام رئيس اين چهار نفر بود. چون به مصر آمدند آن دو برادر بر حسب اخبار پدر در تفحص خواب و بيدارى موسى و انقلاب عصا سعى بليغ نمودند، معلوم شد كه هر وقت موسى عليه السّلام به خواب رود، عصا پاسبانى او نمايد. به مشاهده اين قسمت، ترديدى و دغدغه‌اى در خاطر آنها پديد آمد، لكن آن را پنهان داشتند، وقتى فرعون موسى عليه السّلام را طلبيد و مقرر شد كه با سحره مناظره كند و مجلس معارضه انتظام يافت، ساحران ريسمانها و عصاها درآوردند.
ابن زيد گويد: اين مجمع در اسكندريه بود، خلايق عالم و تمام لشگر فرعون در آن صحرا جمع شدند. نزد ابن عباس آن روز اول نوروز، و اول هفته يعنى شنبه بود، و فرعون بالاى تخت خود به تفرج و تكبر بنشست، و آن هفتاد
جلد 4 صفحه 162
هزار سحره بر يك طرف ميدان صف كشيدند، و حضرت موسى و هارون بر يك طرف ايستادند، پس سحره به طريق ادب پيش آمدند.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
سوره الأعراف «7»: آيات 111 تا 114
قالُوا أَرْجِهْ وَ أَخاهُ وَ أَرْسِلْ فِي الْمَدائِنِ حاشِرِينَ (111) يَأْتُوكَ بِكُلِّ ساحِرٍ عَلِيمٍ (112) وَ جاءَ السَّحَرَةُ فِرْعَوْنَ قالُوا إِنَّ لَنا لَأَجْراً إِنْ كُنَّا نَحْنُ الْغالِبِينَ (113) قالَ نَعَمْ وَ إِنَّكُمْ لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ (114)
ترجمه
گفتند واگذار او و برادرش را و بفرست در شهرها جمع‌آورندگان را
كه بياورند نزد تو هر جادوگر دانائى را
و آمدند جادوگران نزد فرعون گفتند بدرستيكه براى ما هر آينه مزدى است اگر باشيم غالبان
گفت بلى و بدرستيكه شما هر آينه از مقربانيد.
تفسير
خلاصه راى صادر از مجلس شورا اين بود كه فرعون حضرت موسى و هارون را بحال خودشان واگذار نمايد و بامر آنها نپردازد ضمنا عدّه را مأمور نمايد كه در بلاد مصر تفحّص نمايند هر جا ساحرى است بهر وسيله ممكن است او را ببارگاه فرعون حاضر نمايند و آن زمان سحر بقدرى رواج داشت كه در اندك زمانى از دوازده هزار تا هشتاد هزار ساحر ماهر گفته‌اند جمع‌آورى شد و بزرگان آنها كه گفته‌اند پنج نفر بودند و اعلم از همه شمعون نام بود ببارگاه فرعون راه يافتند و از او تقاضاى اجر مهمّى نمودند كه در صورت غلبه بآنها انعام شود و اين تقاضا يا بصورت اخبار بوده كه فرض مسلّميّت آن را نموده‌اند يا بصورت سؤال چون جمعى از قراء ائنّ لنا لأجرا قرائت
جلد 2 صفحه 460
نموده‌اند در هر حال فرعون علاوه بر آنكه ملتزم باجر و انعام شد قول داد كه آنها را از مقربان درگاه خود قرار دهد كه بى‌اجازه وارد بر او شوند و هر حاجتى داشته باشند براى خودشان و كسان ديگر برآورده شود و اين كاشف از نهايت طمع آنها و تشويش خاطر آن ملعون است و كلمه ارجه امر از ارجاء بمعنى تأخير است كه متصل بضمير مفعول شده است و بعضى از علماء نحو منع از اسكان هاء ضمير نموده‌اند و بعضى از قراء بكسر هاء با اشباع و بدون آن قرائت نموده‌اند و ارجئه بهمزه و ضم‌ها نيز قرائت شده است.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
قالَ نَعَم وَ إِنَّكُم لَمِنَ المُقَرَّبِين‌َ (114)
در جواب سؤال آنها گفت آري و محققا شما هرآينه از نزديكان من و جزو درباريان سلطنتي ميشويد باضافه اجري که بشما داده ميشود.
از اينکه جمله معلوم ميشود که فرعون شدت احتياج بسحره داشته و اينکه را گفته و وعده داده که سحره هر چه قوت و قدرت دارند اعمال كنند بطمع جاه و مال و آنها هم اعمال كردند چنانچه بيانش بيايد.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 114)- فرعون نیز بلافاصله وعده مساعد به آنها داد و گفت: «آری (نه تنها اجر و پاداش مادی خواهید داشت) بلکه از مقربان درگاه من نیز خواهید شد»! (قالَ نَعَمْ وَ إِنَّکُمْ لَمِنَ الْمُقَرَّبِینَ).
و به این ترتیب هم وعده «مال» به آنها داد و هم وعده «مقام بزرگ».
نکات آیه
۱- فرعون به خواسته ساحران (اعطاى پاداش در صورت پیروزى)، پاسخ مثبت داد. (ان لنا لأجراً ... قال نعم)
۲- فرعون به ساحران بشارت داد که در صورت پیروزى علاوه بر دریافت پاداشى گران، از مقرّبان درگاهش خواهند شد. (قال نعم و إنکم لمن المقربین)
۳- تجلیل حاکمان ستمگر از عالمان ستیزه جو با حق تا حد مقرب ساختن آنان به درگاه خویش (قال نعم و إنکم لمن المقربین)
۴- فرعون بر اثر خودباختگى در برابر معجزات موسى(ع) مهیاى پرداخت بهاى سنگینى براى خنثى سازى آن شد. (قال نعم و إنکم لمن المقربین) از اینکه فرعون براى پیروزى بر موسى(ع) حاضر شد هر بهایى را بپردازد، معلوم مى شود روحیه خویش را باخته بود و در خود عجز شدیدى احساس مى کرد.
موضوعات مرتبط
- جادوگران فرعون: پاداش جادوگران فرعون ۱ ; خواسته هاى جادوگران فرعون ۱ ; بشارت به جادوگران فرعون ۲ ; پاداش به جادوگران فرعون ۲
- حق ستیزى: روش حق ستیزى ۳
- رهبران ظالم: و علما ۳
- علما: سوء استفاده از علما ۳
- فرعون: بشارت فرعون ۲ ; فرعون و جادوگران فرعون ۱، ۲ ; فرعون و معجزه موسى(ع) ۴
- موسى(ع): قصه موسى(ع) ۴ ; مبارزه با موسى(ع) ۴
