المائدة ٩٩
ترجمه
| المائدة ٩٨ | آیه ٩٩ | المائدة ١٠٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْبَلاغُ»: تبلیغ. رساندن. «تُبْدُونَ»: ظاهر و آشکار می‌دارید.
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
ما عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلاغُ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما تُبْدُونَ وَ ما تَكْتُمُونَ «99»
بر پيامبر، جز ابلاغ (احكام الهى) نيست و خداوند، آنچه را آشكار يا كتمان مى‌كنيد مى‌داند.
نکته ها
اگر اين آيه را در ادامه‌ى آيه‌ى قبل بدانيم، مى‌توان گفت كه شكستن احترام كعبه و ماههاى حرام و مخالفت با قربانى واحكام حج و بى‌هدف پنداشتن مناسك حج، عقابى شديد به دنبال دارد، چنانكه احترام به كعبه و ماههاى حرام و قربانى كردن و مناسك حج، مغفرت و رحمت الهى را به دنبال دارد. (البتّه مى‌توان آيه را به طور مستقل و بدون نظر به آيه‌ى قبل معنا كرد كه همان ترجمه مى‌شود).
پیام ها
1- تشويق و تهديد بايد در كنار هم باشد. «شَدِيدُ الْعِقابِ، غَفُورٌ رَحِيمٌ» (انسان بايد ميان بيم و اميد باشد و به خاطر خلاف يا شكستن حُرمت كعبه به كلّى مأيوس نشود و به خاطر رفتار و كردار خوب نيز مغرور نشود)
2- وظيفه‌ى پيامبر، تنها ابلاغ دين است، نه اجبار و تحميل كردن آن. «ما عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلاغُ»
3- استقبال مردم به دين يا اعراض از آن، ضررى به پيامبر نمى‌زند. «ما عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلاغُ» چنانكه در آيه‌ى 20 سوره‌ى آل‌عمران مى‌خوانيم: «وَ إِنْ تَوَلَّوْا فَإِنَّما عَلَيْكَ الْبَلاغُ»
4- چون علم الهى فراگير است، پس كتمان يا آشكار سازى، نزد او يكسان است.
يَعْلَمُ ما تُبْدُونَ وَ ما تَكْتُمُونَ ...
تفسير نور(10جلدى)، ج2، ص: 379
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
ما عَلَى الرَّسُولِ إِلاَّ الْبَلاغُ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما تُبْدُونَ وَ ما تَكْتُمُونَ (99)
«1» روضه كافى، جلد 8، صفحه 134- بحار الانوار، جلد 14، صفحه 290.
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 186
ما عَلَى الرَّسُولِ إِلَّا الْبَلاغُ: نيست بر پيغمبر صلى اللّه عليه و آله مگر رسانيدن احكام به مكلفان تا ايشان را عذرى نباشد. اين تشديد ايجاب قيام به اطاعت رسول است. خلاصه معنى آنكه: رسول خدا به شما آمد به آنچه مأمور شده به آن از تبليغ تا شما را عذرى نباشد در تفريط و تقصير. وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما تُبْدُونَ وَ ما تَكْتُمُونَ: و خداى تعالى مى‌داند آنچه ظاهر مى‌كنيد و آنچه پنهان مى‌نمائيد از تصديق و تكذيب. اين غايت زجر و تهديد است.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
ما عَلَى الرَّسُولِ إِلاَّ الْبَلاغُ وَ اللَّهُ يَعْلَمُ ما تُبْدُونَ وَ ما تَكْتُمُونَ (99)
ترجمه
نيست بر پيغمبر مگر رساندن و خدا ميداند آنچه را آشكار مى‌كنيد و آنچه را پنهان ميداريد.
تفسير
وظيفه پيغمبر (ص) اداء رسالت و بيان صلاح و فساد امور و ثواب و عقاب آنها است و پس از اين حجّت از طرف خداوند بر خلق تمام ميشود و ديگر عذرى در ترك طاعت و فعل معصيت براى بندگان باقى نمى‌ماند و خداوند عالم است بهر خير و شريكه از آنها صادر و ظاهر شود و هر نيت و عقيدت حسنه و سيّئه كه در كمون خاطر و سرير قلب داشته باشند ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
ما عَلَي الرَّسُولِ إِلاَّ البَلاغ‌ُ وَ اللّه‌ُ يَعلَم‌ُ ما تُبدُون‌َ وَ ما تَكتُمُون‌َ (99)
نيست تكليفي بر رسول صلّي اللّه عليه و آله و سلّم الا تبليغ رسالت قبول، و رد راجع بمكلفين است و خداوند ميداند آنچه را که شما اظهار ميكنيد و آنچه را مخفي و كتمان مي‌نمائيد.
ما عَلَي الرَّسُولِ إِلَّا البَلاغ‌ُ وظيفه پيغمبر تلاوت آيات شريفه و بيان احكام الهيه و مواعظ و نصايح و بشارت بثواب و جنّة و انذار از عذاب جهنم است و بالجمله اتمام حجة و رفع عذر و آيات شريفه در اينکه باب در قرآن بسيار است و مسئوليت انبياء فرداي قيامت همين تبليغ رسالت است و اما ايمان و اطاعت و امتثال و زير بار رفتن و قبول فرمايشات كردن راجع بامّت است هر که قبول كرد مورد ثواب ميشود و هر که ردّ كرد گرفتار عذاب آنها مسئول هستند.
وَ اللّه‌ُ يَعلَم‌ُ خداوند عالم است بنيّات و قلوب بندگان ما تُبدُون‌َ آنچه را که اظهار ميكنيد از اسلام و قبول مطابق با عقيده شما است يا مخالف وَ ما تَكتُمُون‌َ و آنچه كتمان ميكنيد از كفر و عناد و امثال اينها بترسيد که فرداي
جلد 6 - صفحه 478
قيامت رسوا خواهيد شد و بواطن ظاهر ميشود يَوم‌َ تُبلَي السَّرائِرُ طارق آيه 9 روزيست که شَهِدَ عَلَيهِم سَمعُهُم وَ أَبصارُهُم وَ جُلُودُهُم الاية فصّلت آيه 2، روزي است که اليَوم‌َ نَختِم‌ُ عَلي أَفواهِهِم وَ تُكَلِّمُنا أَيدِيهِم وَ تَشهَدُ أَرجُلُهُم بِما كانُوا يَكسِبُون‌َ يس آيه 65.
برگزیده تفسیر نمونه
نکات آیه
۱- پیامبر تنها، وظیفه دار ابلاغ پیام رسالت نه اجبار مردم به پذیرش آن (ما على الرسول الا البلغ)
۲- خداوند داناى به رفتار و کردار، نیات و حالات انسانها (و اللّه یعلم ما تبدون و ما تکتمون) در برداشت فوق «ماتبدون» به رفتار و کردار آدمى که جنبه بیرونى دارد و «ما تکتمون» به نیات و حالات انسان که همواره جنبه درونى دارد، تفسیر شده است.
۳- آگاهى خداوند به اعمال آشکار و مخفى انسان (و اللّه یعلم ما تبدون و ما تکتمون) در برداشت فوق «ماتبدون» به اعمال و رفتار آشکار انسان و «ما تکتمون» به رفتارها و کردارهایى که در نهان و به دور از چشم مردم انجام مى گیرد، تفسیر شده است.
۴- اعمال و نیات پنهان و آشکار آدمى مورد محاسبه و جزاء و پاداش الهى (و اللّه یعلم ما تبدون و ما تکتمون) بیان آگاهى خداوند بر آشکار و نهان انسان هشدارى است به بندگان که اعمال و رفتار و نیز نیات و حالات آنان محاسبه خواهد شد. و به مقتضاى آن به پاداش و یا سزاى لازم خواهند رسید.
۵- بى اعتنایى به احکام صید و کفاره آن در نهان و شکستن حرمت کعبه و ماههاى حرام به دور از چشم مردم، پدیدار و آشکار در محضر خداوند (و اللّه یعلم ما تبدون و ما تکتمون) از مصادیق مورد نظر براى «ماتکتمون» با توجه به آیات قبل افعال و رفتارى است که در برداشت به آنها اشاره شد.
موضوعات مرتبط
- انسان: عمل انسان ۳
- حرم: صید در حرم ۵
- خدا: حسابرسى خدا ۴ ; علم خدا ۵ ; علم غیب خدا ۲، ۳ ; محضر خدا ۵
- عمل: پاداش عمل ۴ ; کیفر عمل ۴
- کعبه: هتک قداست کعبه ۵
- کفّاره: صید ۵
- ماههاى حرام: هتک ماههاى حرام ۵
- محمّد (ص): محدوده مسؤولیت محمّد (ص) ۱
- نیّت: پاداش نیّت ۴ ; علم به نیّت ۲ ; کیفر نیّت ۴
- هدایت: اختیار در هدایت ۱
