روایت:الکافی جلد ۸ ش ۵۰۷

آدرس: الكافي، جلد ۸، كِتَابُ الرَّوْضَة

محمد بن يحيي عن سلمه بن الخطاب و عده من اصحابنا عن سهل بن زياد جميعا عن علي بن حسان عن علي بن عطيه الزيات عن معلي بن خنيس قال :

سَأَلْتُ‏ أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ ع‏ عَنِ اَلنُّجُومِ أَ حَقٌّ هِيَ فَقَالَ نَعَمْ إِنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ بَعَثَ اَلْمُشْتَرِيَ إِلَى اَلْأَرْضِ فِي صُورَةِ رَجُلٍ فَأَخَذَ رَجُلاً مِنَ‏ اَلْعَجَمِ‏ فَعَلَّمَهُ اَلنُّجُومَ حَتَّى ظَنَّ أَنَّهُ قَدْ بَلَغَ ثُمَّ قَالَ لَهُ اُنْظُرْ أَيْنَ اَلْمُشْتَرِي فَقَالَ مَا أَرَاهُ فِي اَلْفَلَكِ وَ مَا أَدْرِي أَيْنَ هُوَ قَالَ فَنَحَّاهُ وَ أَخَذَ بِيَدِ رَجُلٍ مِنَ‏ اَلْهِنْدِ فَعَلَّمَهُ حَتَّى ظَنَّ أَنَّهُ قَدْ بَلَغَ وَ قَالَ اُنْظُرْ إِلَى اَلْمُشْتَرِي أَيْنَ هُوَ فَقَالَ إِنَّ حِسَابِي لَيَدُلُّ عَلَى أَنَّكَ أَنْتَ اَلْمُشْتَرِي قَالَ وَ شَهَقَ شَهْقَةً فَمَاتَ وَ وَرِثَ عِلْمَهُ أَهْلُهُ فَالْعِلْمُ هُنَاكَ‏

ترجمه

هاشم رسولى محلاتى, الروضة من الكافی جلد ۲ ترجمه رسولى محلاتى, ۱۶۶

معلى بن خنيس گويد: از امام صادق عليه السّلام در باره علم نجوم پرسيدم كه آيا راست است؟ فرمود: آرى، همانا خداى عز و جل مشترى را بصورت مردى بزمين فرستاد و او مردى از عجم را گرفت‏ و علم نجوم را تعليم او كرد تا آنجا كه پنداشت آن را ياد گرفته سپس بدو گفت: اكنون بنگر مشترى در كجاست؟ آن مرد گفت: من آن را در فلك نمى‏بينم، و نميدانم در كجاست. مشترى او را از خود دور كرد و دست مردى از هنديان را گرفت و باو تعليم كرد تا آنجا كه پنداشت او بپايان آن رسيده در آن وقت بدو گفت: اكنون بنگر مشترى در كجاست؟ آن مرد گفت: حساب من دلالت دارد بر اينكه تو مشترى هستى. مشترى كه اين سخن را شنيد فريادى زده از دنيا رفت، و علم او بخاندان آن مرد بارث رسيد و از اين رو علم مزبور آنجاست.

حميدرضا آژير, بهشت كافى - ترجمه روضه كافى‏, ۳۷۹

معلّى بن خنيس مى‏گويد: از امام صادق عليه السّلام در باره نجوم پرسيدم كه آيا راست است؟ امام عليه السّلام فرمود: آرى، همانا خداى عزّ و جلّ مشترى را به صورت مردى به زمين فرستاد و او مردى از عجم را گرفت و علم نجوم را به او آموخت تا جايى كه گمان كرد آن را فرا گرفته است و سپس بدو گفت: اكنون بنگر مشترى در كجاست؟ آن مرد گفت: من آن را در فلك نمى‏يابم و نمى‏دانم در كجا قرار دارد. مشترى او را از خود دور كرد و دست مردى هندى را گرفت و به او آموزش داد و گمان كرد كه او آن علم را به كمال رسانده. در اين هنگام به او گفت: اكنون بنگر مشترى در كجا قرار گرفته است؟ آن مرد گفت: بر پايه محاسبات من تو همان مشترى هستى. مشترى كه اين سخن را شنيد فريادى زد و از دنيا برفت، و علم او در خاندان آن مرد همچنان به ارث رسيد و از همين رو جايگاه اين دانش در همان جاست.