الحاقة ١١
ترجمه
| الحاقة ١٠ | آیه ١١ | الحاقة ١٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«حَمَلْنَاکُمْ»: شما را حمل کردیم. این تعبیر کنایه از اسلاف و نیاکان ما است. چرا که اگر آنان نجات نمی‌یافتند، ما نیز امروزه وجود نداشتیم. «الْجَارِیَةِ»: کشتی (نگا: ذاریات / شوری / ، رحمن / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
فَأَنْجَيْنَاهُ وَ أَصْحَابَ... (۰) وَ آيَةٌ لَهُمْ أَنَّا حَمَلْنَا... (۱)
اللَّهُ يَسْتَهْزِئُ بِهِمْ وَ... (۰) وَ هِيَ تَجْرِي بِهِمْ فِي مَوْجٍ... (۱) وَ قَوْمَ نُوحٍ لَمَّا کَذَّبُوا... (۰) وَ خَلَقْنَا لَهُمْ مِنْ مِثْلِهِ مَا... (۰) وَ لَقَدْ تَرَکْنَاهَا آيَةً فَهَلْ... (۰) وَ خَلَقْنَا لَهُمْ مِنْ مِثْلِهِ مَا... (۰) وَ الَّذِي خَلَقَ الْأَزْوَاجَ... (۰) لِتَسْتَوُوا عَلَى ظُهُورِهِ ثُمَ... (۰)
تفسیر
نکات آیه
۱ - نابودى قوم نوح، با طغیان آب و غرق شدن (إنّا لمّا طغا الماء) این آیه درصدد بیان سرگذشت اولین قوم عقوبت شده است که در آیه قبل، بدان اشاره شده و آن قوم نوح است.
۲ - نجات یافتن عده اى از قوم نوح بهوسیله کشتى از هلاکت و غرق شدن (حملنکم فى الجاریة)
۳ - ساختن کشتى و نجات یافتن عده اى از قوم نوح به وسیله آن، با هدایت و تدبیر الهى بود. (حملنکم فى الجاریة) نسبت داده شدن فعل «حملناکم» به خداوند، گویاى مطلب یاد شده است. تصریح به این مطلب در آیات دیگر مؤید آن است (فأوحینا إلیه أن اصنع الفلک بأعیننا و وحینا...). (مؤمنون (۲۳) آیه ۲۷).
۴ - مردم جزیرة العرب، از نسل مؤمنان عصر نوح بودند. (حملنکم فى الجاریة) در این آیه، «حمل شدن» به مخاطبان عصر نزول قرآن نسبت داده شده است و مقصود حمل اجداد آنان است و چون نجات آنان به سبب مؤمن بودن ایشان بوده است; مى توان نتیجه گرفت مردم جزیرة العرب (مخاطبان این آیه)، از نسل همین مؤمنان نجات یافته بودند.
۵ - مردم جزیرة العرب، از نظر نژادى از نسل قوم نوح بودند. (حملنکم فى الجاریة)
روایات و احادیث
۶ - «عن علىّ بن أبى طالب(ع) قال: لم تنزل قطرةٌ من ماء إلاّ بمکیال على یدى مَلَک إلاّ یوم نوح، فإنّه أَذِنَ للماء دون الخُزّان، فطغى الماءُ على الخزّان فخرج، فذلک قوله: «إنّا لمّا طغى الماء»...;[۱] از امام على(ع) روایت شده که فرمود: خداوند هیچ قطره آبى را از آسمان نازل نکرده; مگر این که به دست فرشته اى پیمانه شده است (یعنى زیر نظر فرشته باران به اندازه معین باریده است); مگر روز طوفان نوح که در آن روز خداوند به خود آب مستقیماً و بدون دخالت خزانه داران اذن داد [تا جارى گردد]. پس آب بر خزینه داران طغیان نمود و خارج گردید و این است سخن خداوند: «إنّا لمّا طغا الماء»...».
موضوعات مرتبط
- جزیرة العرب: نژاد مردم جزیرة العرب ۵; نیاکان مردم جزیرة العرب ۴
- خدا: آثار تدبیر خدا ۳; آثار هدایتهاى خدا ۳
- قوم نوح: تاریخ قوم نوح ۱، ۲، ۳; عذاب قوم نوح ۱; غرق قوم نوح ۱; نجات مؤمنان قوم نوح ۲، ۳; نسل قوم نوح ۵; نسل مؤمنان قوم نوح ۴; هلاکت قوم نوح ۱
- نوح(ع): طغیان آب در طوفان نوح(ع) ۱، ۶; منشأ کشتى سازى نوح(ع) ۳; نقش کشتى نوح(ع) ۲
منابع
- ↑ الدرّالمنثور، ج ۸، ص ۲۶۴; بحارالأنوار، ج ۵۷، ص ۲۰، ح ۴۵.
