الرحمن ٣٠
ترجمه
| الرحمن ٢٩ | آیه ٣٠ | الرحمن ٣١ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
تفسیر
- آيا ۱ - ۳۰، سوره الرحمن
- غرض و مفاد سوره مباركه الرحمن
- معناى ((الرحمن )) و اشاره به وجه اينكه در آغاز شمارش نعمت هاى مادى و معنوى ، تعليمقرآن را ذكر فرمود
- مقصود از اينكه خداوند به انسان ((بيان آموخت و اهميت بيان در زندگى بشر
- چند قول ديگر در معناى آيات : ((خلق الانسان ، علمه البيان ))
- مراد از سجده گياه و درخت براى خدا و وجه اينكه آيات دوم و سوم سوره عطف نشده اند
- منظور از رفع سماء و وضع ميزان
- مراد از ((ميزان )) در آيه (الا تطغوا فى الميزان و...)
- مخاطب در آيه : ((فباءى الاء ربكما تكذبان )) جن و انس است
- وجه اينكه در ضمن شمارش نعم الهى از شدائد و نقمت هاى قيامت خبر داده شده است
- مقصود از مشرقين و مغربين و معناى آيه : ((مرج البحرين يلتقيان ...))
- مراد از فناى هر كه بر زمين است و وجه اينكه آن را از جمله نعمتهاى الهى شمرده است
- مقصود از وجه خدا و بقاى آن ، و معناى ((ذوالجلال و الاكرام ))
- منظور از سؤ ال هر كه در آسمان و زمين است از خدا، و معناى اينكه خدا در هر روز در شاءنىاست
- (رواياتى در ذيلبرخى آيات گذشته )
- دو دريا على و فاطمه عليه السلام و لؤ لؤ و مرجان حسن و حسين عليه السلام اند
نکات آیه
۱ - توبیخ کافران و تکذیب گران جن و انس، به خاطر نادیده گرفتن قدرت و لطف الهى در تأمین نیازهاى خلق (یسله ... کلّ یوم هو فى شأن . فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان) خداوند در آیه قبل، فقر ذاتى و نیازمندى موجودات و فیاضیت و نیاز برآورى خویش را به آدمیان یادآور شده و در این آیه غافلان و کافران را مورد سرزنش قرار داده که چرا این حقیقت را در هستى نادیده مى گیرند. تثنیه آمدن «کما» و «تکذّبان»، ظاهراً به خاطر توجه خطاب به جن و انس است.
۲ - برخوردارى خلق از فیض همیشه در جوشش پروردگار خویش، نعمتى انکارناپذیر و شایان توجه براى جن و انس (کلّ یوم هو فى شأن . فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که عنوان «ءالآء»، بر محتواى آیه قبل - که همان نیازمندى خلق و نیازبرآورى خالق مى باشد - اطلاق شده است.
۳ - توجه به نیاز و فقر ذاتى ممکنات، زمینه خداشناسى و پرهیز از کفر و تکذیب (یسله من فى السموت و ... فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که خداوند براى دورساختن آدمیان و جن از کفر و تکذیب حق، نیاز و فقر ذاتى عالم ممکنات را به آنان یادآور شده است.
۴ - خداوند، خواهان توجه و اذعان جن و انس به فقر ذاتى موجودات و نیاز آنها به خداوند (یسله من فى السموت و الأرض ... فبأىّ ءالآء ربّکما تکذّبان) سرزنش شدن تکذیب گران یا غافلانى که با غفلت خویش، از جلوه هاى ربوبیت خداوند چشم پوشیده اند; در واقع بدین منظور است که آنان بیدار شده و تجلیات ربوبیت فراگیرالهى را در درباره خود دریابند.
موضوعات مرتبط
- اقرار: اقرار به نیاز ۴
- انسان: نعمتهاى انسان ۲
- برهان امکان فقرى :۳
- جن: سرزنش جنیان کافر ۱; نعمتهاى جن ۲
- خدا: تکذیب ناپذیرى نعمتهاى خدا ۲; توصیه هاى خدا ۴; زمینه خدا شناسى ۳; سرزنشهاى خدا ۱
- ذکر: ذکر نیازهاى موجودات ۳، ۴
- غفلت: غفلت از قدرت خدا ۱; غفلت از لطف خدا ۱
- فیض خدا: مشمولان فیض خدا ۲
- کافران: سرزنش کافران ۱
- کفر: موانع کفر ۳
- موجودات: تأمین نیازهاى موجودات ۱
- نیازها: منشأ تأمین نیازها ۱; نیاز به خدا ۴
