سبإ ٨
ترجمه
| سبإ ٧ | آیه ٨ | سبإ ٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَفْتَری»: در اصل چنین است: أَإِفْتَری؟ همزه وصل حذف شده و همزه استفهام به حال خود مانده است. «جِنَّةٌ»: جنون. دیوانگی (نگا: اعراف / مؤمنون / و ). «بَلْ»: حرفی است که بر ابطال ماقبل، و اثبات مابعد دلالت می‌کند. «فِی الْعَذَابِ ...»: مراد عذاب و سرگشتگی دنیوی است که هم اینک در آنند، و یا این که مراد شکنجه و ویلانی اخروی است که چون محقّقاً گریبانگیر کفّار می‌گردد، انگار هم اکنون در آنند. «الضَّلالِ الْبَعیدِ»: (نگا: نساء / و و و ابراهیم / و ).
تفسیر
- آيات ۱ - ۹، سوره سبا
- موضوعاتى كه در سوره مباركه سباء از آن بحث شده
- استدلال بر بعث و جزا با استناد به عموميت ملك ، وكمال علم خداى تعالى
- پاسخ به منكرين معاد با بيان عموميت علم خدا و وسعت آن
- استهزاى كفار پيامبر اكرم (صلى الله عليه و آله و سلم ) را در اختيارش از معاد، و جواببه آنان و تهديدشان به عذاب و هلاكت
- اندرز كفار و تهديد آنان بجهت تكذيب پيامبر و استهزاء آنحضرت
نکات آیه
۱ - کافران، اظهارات پیامبر(ص) را درباره تجدید حیات انسان ها پس از مرگ، افتراى او بر خدا مى دانستند. (و قال الذین کفروا هل ندلّکم على رجل ینبّئکم ... أفترى على اللّه کذبًا)
۲ - کافران، در اظهار نظرشان درباره پیامبر(ص) و تبلیغ آن حضرت از معاد، مردد بودند و نظرى ثابت و قطعى نداشتند. (رجل ینبّئکم إذا مزّقتم کلّ ممزّق إنّکم لفى خلق جدید . أفترى على اللّه کذبًا أم به جنّة) «أم» حرف عطف و براى تردید است; یعنى، طبق نظر کافران پیامبر(ص) یا مى داند که معاد، شدنى نیست و در عین حال از آن خبر مى دهد - که افترا به خدا است - و یا از آن خبر ندارد و سخنى جنون آمیز بر زبان جارى مى سازد.
۳ - اظهار تعجب کافران از اظهارات پیامبر(ص) درباره تحقق قطعى معاد (ینبّئکم إذا مزّقتم کلّ ممزّق إنّکم لفى خلق جدید . أفترى على اللّه) همزه «أفترى» براى استفهام تعجیبى است و حکایت از اظهار شگفتى کافران از اظهار نظر پیامبر(ص) درباره معاد مى کند.
۴ - کافران، بازآفرینى انسان ها را - پس از قطعه قطعه شدن - از سوى خداوند، امرى ناشدنى مى دانستند. (هل ندلّکم على رجل ینبّئکم إذا مزّقتم کلّ ممزّق إنّکم ...أفترى على اللّه) کافران مدعى بودند که امر بازآفرینى انسان ها در قیامت - که پیامبر(ص) مطرح مى کند - افترا به خداوند است. احتمال دارد از این جهت باشد که آنان این امر را حتى براى خدا ناشدنى مى دانستند. ازاین رو مى گفتند اسناد چنین امرى به خدا، دروغ بستن به او است.
۵ - کافران، پیامبر(ص) را به خاطر اظهار امکان بازآفرینى انسان ها در قیامت، متهم به جنون مى کردند. (و قال الذین کفروا هل ندلّکم على رجل ... أم به جنّة)
۶ - کافران، امکان بازآفرینى انسان ها را پس از قطعه قطعه و پراکنده شدن، امرى عقلانى نمى دانستند. (و قال الذین کفروا ... إذا مزّقتم کلّ ممزّق إنّکم لفى خلق جدید . أفترى على اللّه کذبًا أم به جنّة) این که کافران به خاطر اظهار امکان تجدید حیات انسان ها پس از مرگ، به آن حضرت نسبت جنون دادند; به دست مى آید که احتمالاً آنان چنین اظهاراتى را اصلاً عاقلانه نمى دانستند.
۷ - دفاع خداوند از پیامبر(ص)، به خاطر اتهامى که کافران به آن حضرت نسبت داده بودند. (أفترى على اللّه کذبًا أم به جنّة بل) «بل» براى اضراب و رد تردیدى است که کافران درباره حضرت رسول(ص) مطرح کردند; یعنى، آنچه کافران مى گویند، هیچ کدام درست نیست.
۸ - کسانى که به آخرت ایمان نمى آورند ، گرفتار عذاب خواهند شد. (الذین لایؤمنون بالأخرة فى العذاب)
۹ - کسانى که به عالم آخرت ایمان نمى آورند، در گمراهى ژرف اند. (الذین لایؤمنون بالأخرة فى العذاب و الضلل البعید)
۱۰ - ایمان نیاوردن به آخرت، کیفر دارد و انسان را در وادى بس بى راهه قرار مى دهد. (الذین لایؤمنون بالأخرة فى العذاب و الضلل البعید) آوردن موصول به جاى اسم ظاهر (الکافرون) دلالت مى کند که ایمان نیاوردن، علت گرفتارى در عذاب و واقع شدن در گمراهى دور و دراز است.
موضوعات مرتبط
- آخرت: عذاب مکذبان آخرت ۸; گمراهى مکذبان آخرت ۹
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱، ۲، ۳
- افترا: افترا به خدا ۱
- انسان: تجدید حیات انسان ها ۴
- عذاب: اهل عذاب ۸; موجبات عذاب ۸
- کافران: بینش کافران ۴، ۶; بینش کافران صدراسلام ۱، ۲; تعجب کافران صدراسلام ۳; تهمتهاى کافران صدراسلام ۱، ۷; شک کافران صدراسلام ۲; کافران صدراسلام و محمد(ص)۳; نعمتهاى کافران صدراسلام ۵
- کفر: آثار کفر به آخرت ۱۰; کیفر کفر به آخرت ۱۰
- گمراهى: عوامل گمراهى ۱۰; مراتب گمراهى ۹
- محمد(ص): تهمت افتراگویى به محمد(ص) ۱; تهمت به محمد(ص) ۷; تهمت جنون به محمد(ص) ۵; تهمت دروغگویى به محمد(ص) ۱; حمایت از محمد(ص) ۷
- معاد: استبعاد معاد ۴، ۶; تکذیب معاد ۱; عقلانیت معاد ۶; مکذبان معاد ۳، ۵
