الشعراء ١٣
ترجمه
الشعراء ١٢ | آیه ١٣ | الشعراء ١٤ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«یَضیقُ صَدْری»: سینهام تنگ میشود. در فارسی میگوئیم: دلم تنگ میشود. آزرده خاطر و دل شکسته میگردم. «لا یَنطَلِقُ»: گویا و رسا نمیگردد. «فَأَرْسِلْ»: بفرست. مفعول آن مقدّر است که (جبرئیل) فرشته وحی است. از واژه ارسال پیدا است که موسی از آستان ذوالجلال درخواست نموده است که هارون را پیغمبر فرماید (قصص / ، مریم / ، انبیاء / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۰ - ۶۸، سوره شعراء
- غرض اين آيات : مقايسه قوم خاتم الانبياء (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) با قوم موسى وهارون ، ابراهيم و نوح و...
- اشاره به معناى ((خوف )) و فرق آن با ((خشيت ))
- بيان اينكه جمله : ((فارسل الى هارون اخى )) حاكى ازتعلل و شانه خالى كردن از مسئوليت نيست
- معناى ((ذنب )) و مراد از اينكه موسى عليه السّلام فرمود: ((و لهم على ذنب ))
- دلگرمى مى دادند خداوند به موسى و هارون : ما با شمائيم !
- گفتگوى موسى عليه السّلام با فرعون
- مفاد جمله : ((و انت من الكافرين )) كه در خطاب فرعون به موسى عليه السّلام آمده است
- پاسخ موسى عليه السّلام به سه اشكال و اعتراض فرعون بر آن حضرت
- مقصود از ضلالت در سخن موسى عليه السّلام :((قال فعلتها اذا و اءنا من الضالين ...))
- رد گفتار مفسرين در معناى ضلالت در آيه شريفه
- مراد از حكمى كه بعد از گريختن موسى عليه السّلام از مصر به او داده شده (فوهب لىربى حكما)
- توضيح مفاد (وجعلنى من المرسلين ) كه جواب اعتراضاول فرعون در استبعاد رسالت موسى عليه السّلام است
- توضيح مفاد (و تلك نعمة تمنها على ...) كه پاسخ اعتراض ديگر فرعون است
- بيان گفتار مفسرين درباره جمله ((الم نربك )) و اشكالات و توجهات مترتب برگفتارشان
- اشاره به معتقدات بت پرستان درباره خداى سبحان و ارباب و آلهه
- بيان علت اينكه فرعون گفت : ((رب العالمين چيست ؟))
- تقرير و توضيح جواب موسى عليه السّلام بهسوال فرعون (قال رب السموات و الارض و ما بينهما...)
- دو نكته در ارتباط با پاسخ موس عليه السّلام به فرعون و بيان فساد گفتار بعضىمفسرين در اين زمينه
- جواب دوم موسى عليه السّلام به فرعون به سؤال فرعون از حقيقت رب العالمين : ((قال ربكم و رب آبائكم الاولين ))
- فرعون به موسى عليه السّلام بر چسپ ديوانگى مى زند
- فرعون موسى عليه السّلام را به زندان تهديد مى كند
- موسى عليه السّلام با پيشنهاد اظهار معجزه مى كند
- معجزه عصى و يد بيضاء را نشان مى دهد و فرعون او را متهم به توطئه مى كند
- پيشنهاد بزرگان قوم به فرعون در برابر ارائه معجزات موسى عليه السّلام
- واكنش فرعون در مقابل ايمان آوردن ساحران
- قسمت ديگر داستان موسى عليه السّلام : كوچ شبانه بنىاسرائيل از مصر و غرق و هلاك فرعون و فرعونيان
- نتيجه گيرى از حكايت موسى عليه السّلام و فرعون
نکات آیه
۱ - تردید موسى(ع) در توانایى خویش براى رسالت، از ناحیه کمى سعه صدر و گویا نبودن زبانش (و یضیق صدرى و لاینطلق لسانى) «ضیق صدر» مقابل «سعه صدر» و «انطلاق لسان» (رها بودن زبان) کنایه از فصاحت بیان است.
۲ - اهمیت سعه صدر و فصاحت بیان، در کار رهبرى و هدایت جامعه (و یضیق صدرى و لاینطلق لسانى)
۳ - درخواست موسى(ع) از خداوند درباره همراهى و همیارى برادرش (هارون) با وى در امر رسالت (قال ربّ ... فأرسل إلى هرون)
۴ - هارون(ع)، فردى شایسته در نظر موسى(ع) براى همراهى با وى در ایفاى نقش رسالت (فأرسل إلى هرون)
۵ - تنافى نداشتن رسالت الهى با وجود بعضى کمبودهاى قابل جبران به وسیله داشتن یاور (قال ربّ ... و یضیق صدرى و لاینطلق لسانى فأرسل إلى هرون)
۶ - از دست دادن بردبارى در برابر مخالفان، زمینه ساز فروهشتن گفتار بایسته و مؤثر با آنان (إنّى أخاف أن یکذّبون . و یضیق صدرى و لاینطلق لسانى) تقدم «أخاف أن یکذّبون» بر «یضیق صدرى» و تقدم این بر «لاینطلق لسانى» مى تواند حاکى از تقدم عینى و تأثیر تکذیب در ضیق صدر و نیز تأثیر این در عدم انطلاق زبان باشد.
۷ - رسولان الهى مجاز به اظهار نظر در پیشگاه الهى درباره امور رسالت خویش (قال ربّ ... فأرسل إلى هرون)
۸ - باید به هنگام پذیرش مسؤولیت هاى محوله، تمامى مشکلات، کاستى ها و پى آمدهاى آنها را با مقام بالاتر در میان گذاشت. (و إذ نادى ربّک موسى أن ائت القوم الظلمین... قال ربّ إنّى أخاف أن یکذّبون . و یضیق صدرى و لاینطلق لسانى )
موضوعات مرتبط
- انبیا: اختیارات انبیا ۷; انبیا و نقص ۵; گفتگوى انبیا با خدا ۷; وزیر انبیا ۵
- رهبران: شرح صدر رهبران ۲; فصاحت رهبران ۲
- سخن: زمینه بى تأثیرى سخن ۶
- عجله: آثار عجله ۶
- مخالفان: روش برخورد با مخالفان ۶
- مسؤولیت: آداب قبول مسؤولیت ۸
- مشکلات: اهمیت بیان مشکلات ۸
- موسى(ع): اقرار موسى(ع) ۱; دعاى موسى(ع) ۳; شک موسى(ع) ۱; ضیق صدر موسى(ع)۱; لکنت موسى(ع) ۱; موسى(ع) و هارون(ع) ۴
- هارون(ع): درخواست همراهى هارون(ع) ۳; فضایل هارون(ع) ۴