المؤمنون ١٠١
ترجمه
| المؤمنون ١٠٠ | آیه ١٠١ | المؤمنون ١٠٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الصُّور»: بوق. مراد صور دوم است که نشانه رستاخیز مردگان است (نگا: انعام / ). «فَلآ أَنسَابَ بَیْنَهُمْ»: هیچ گونه روابط فامیلی و خویشاوندی بر جای نمی‌ماند. بدین معنی که در قیامت انسان است و اعمالش و هیچ کس از دیگری دفاع نمی‌کند و نسبتها و خویشاوندیها از کار می‌افتد (نگا: عبس / - ). «لایَتَسَآءَلُونَ»: از همدیگر نمی‌پرسند. این عدم پرسش از یکدیگر در آغاز هنگامه رستاخیز است (نگا: قصص / ، معارج / ) والاّ بعد از آن پرسش و مجادله در می‌گیرد (نگا: صافّات / ، طور / ، مدّثّر / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ لاَ يَسْأَلُ حَمِيمٌ حَمِيماً (۱) يَوْمَ لاَ يُغْنِي مَوْلًى عَنْ... (۰) وَ لاَ يَسْأَلُ حَمِيمٌ حَمِيماً (۱)
يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا... (۰) إِنَ اللَّهَ لاَ يَظْلِمُ مِثْقَالَ... (۰) وَ لَقَدْ جِئْتُمُونَا فُرَادَى کَمَا... (۱) وَ الْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُ... (۰) وَ يَوْمَ يَحْشُرُهُمْ کَأَنْ لَمْ... (۱) يُبَصَّرُونَهُمْ يَوَدُّ الْمُجْرِمُ... (۰) يَوْمَ يَفِرُّ الْمَرْءُ مِنْ أَخِيهِ (۰) وَ أُمِّهِ وَ أَبِيهِ (۰) وَ صَاحِبَتِهِ وَ بَنِيهِ (۰) لِکُلِ امْرِئٍ مِنْهُمْ يَوْمَئِذٍ... (۰) قُلْ أَ إِنَّکُمْ لَتَکْفُرُونَ... (۰)
تفسیر
- آيات ۹۹ - ۱۱۸، سوره مومنون
- وصف حال مشركين در حال رويارو شدن با مرگ و تمناى بازگشت نمودن و عدم اجابت آن(قال ربّ ارجعون ...)
- معناى ((برزخ )) و مراد از: ((و من ورائهم برزخ الى يوم يبعثون ))
- مقصود از اينكه در قيامت حسب و نسبى در بين نيست و كسى ازحال ديگرى نمى پرسد
- توضيح اينكه اهل عذاب در مقام اعتراف و تقاضاى برگشت مى گويند: ((ربّنا غلبت علينا شقوتنا...))
- جواب رد خداوند به توبه و تقاضاى دوزخيان
- اشاره به برهانى براى مساءله بعث با بيان منزه بودن خداى ملك حق از انجام كار بيهوده و عبث .
- بحث روايتى
- پاره اى از روايات مربوط به برزخ و احوال آن
- در قيامت هر حسب و نسبى منقطع است جز حسب و نسب رسول اللّه (ص )
- روايتى ديگرى درباره بهشت و دوزخ و ساكنان آنها
نکات آیه
۱ - آغاز رستاخیز و زنده شدن دوباره انسان ها با نفخ صور (فإذا نفخ فى الصور فلاأنساب بینهم)
۲ - برپایى قیامت، بادمیده شدن دو باره روح ها در اجساد و صورت هاى پیشین (فإذا نفخ فى الصور) برداشت فوق، بدان احتمال است که «صور» جمع صورت باشد; یعنى، «آن گاه که در صورت ها (اجساد) دمیده شود...».
۳ - گسستن روابط خویشاوندى میان انسان ها، در روز رستاخیز (فإذا نفخ فى الصور فلاأنساب بینهم یومئذ)
۴ - شدت نگرانى و گرفتارى انسان ها در قیامت، مشغول دارنده آنان به خویشتن و بازدارنده آنها از پرسش و پاسخ و گفت وگو با یکدیگر (فإذا نفخ فى الصور فلاأنساب بینهم یومئذ و لایتساءلون)
۵ - بى پناهى و تنهایى شدید انسان ها در عرصه قیامت، على رغم حضور در جمع (فلاأنساب بینهم یومئذ و لایتساءلون)
۶ - نسب ها و تفاخر به نیاکان، امرى اعتبارى و فاقد کمترین اثر در قیامت (فإذا نفخ فى الصور فلاأنساب بینهم یومئذ) برداشت فوق، بر این اساس است که «فلاأنساب بینهم...» به تقدیر «لاأنساب بینهم یتفاخرون بها» باشد; یعنى، در آن روز نسبى نیست تا به آن تفاخر کنند.
موضوعات مرتبط
- انسان: آثار نگرانى اخروى انسان ها ۴; بى پناهى اخروى انسان ها ۵
- قیامت: تنهایى در قیامت ۵; قطع روابط خویشاوندى در قیامت۳; قطع روابط در قیامت ۵، ۶; ویژگیهاى قیامت ۳، ۴، ۶
- معاد: آغاز معاد ۱; معاد جسمانى ۲
- نفخ صور: نقش نفخ صور ۱
- نیاکان: تفاخر به نیاکان ۶
