طه ٧
ترجمه
طه ٦ | آیه ٧ | طه ٨ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«إِن تَجْهَرْ ...»: اگر آشکارا سخن بگوئی. مخاطب پیغمبر و به تبع او پیروانش میباشد. یا مخاطب خود «انسان» و عام است. «السِّرَّ»: مراد نجوای با دیگران است. «أَخْفَی»: مراد چیزهائی است که به دل میگذرد، اعم از اندیشه و وسوسه و نیّت (نگا: ملک / ، ِ / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
قَالَ يَا آدَمُ أَنْبِئْهُمْ... (۵) لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَ مَا... (۱) سَوَاءٌ مِنْکُمْ مَنْ أَسَرَّ... (۴) أَ فَمَنْ هُوَ قَائِمٌ عَلَى کُلِ... (۳) قُلْ أَنْزَلَهُ الَّذِي يَعْلَمُ... (۳) وَ إِنَ رَبَّکَ لَيَعْلَمُ مَا... (۱)
تفسیر
- آيات ۱ - ۸ سوره طه
- غرض كلى آيات ، سوره طه
- توضيحى در مورد ((تذكره (( بودن قرآن كريم ((لمن يخشى ((
- بيان آيه : ((الرحمن على العرش استوى (( كه عموميت ملك و سلطه مطلقه خدا را افاده مىكند
- توضيح معناى آيه : ((و ان تجهر بالقول فانه يعلم السرواخفى (( كه عموميت تدبيرخداى سبحان را اثبات مى كند
- بيان وجه علت بودن (لا الاسماء الحسنى ) براى (لا اله الا الله )
- تفصيلى درباره ((اسماى حسنى (( و اختصاص آنها به خداى تعالى ((له الاسماءالحسنى ((
- بحث روايتى
- نقد و بررسى روايات فوق و بيان عدم سازگارى آنها با يكديگر
- بررسى اقوال مختلف مفسرين در معناى ((طه ((
- احاديثى درباره معناى ((طه (( و بيان حق مطلب در اين خصوص
- توضيح معناى آيه : ((و ان تجهر بالقول فانه يعلم السرواخفى (( كه عموميت تدبيرخداى سبحان را اثبات مى كند
- طريقه و روش ائمه : اهل بيت عليهم السلام در ارجاع متشابهات قرآن به محكمات
- مثالى براى روشن شدن مطلب
- نقد روش اكثر صحابه و تابعين و پيروانشان كه به نفى جهات نقص از خدا اكتفا كرده در آيات متشابه سكوت مى نموده اند
- تاءملى در وجه سكوت صحابه از اثبات صفات براى خدا
- نقد اعتذار فخر رازى درباره سكوت صحابه
- دو طايفه (مفوضه و مؤ وله ) كه هر دسته در تفسير آيات متشابه قرآن راهى (بيراهه اى )در پيش گرفته اند
- روايات و آيات متشابهات
- بررسى رواياتى كه در عرش موجودى جسمانى گفته اند
نکات آیه
۱ - خداوند، به آنچه که آدمى مى گوید و اظهار مى کند، آگاه است. (و إن تجهر بالقول فإنّه یعلم السرّ و أخفى ) جمله «فإنّه یعلم...» جانشین جواب شرط «إن تجهر» است و معناى آیه این است که اگر سخن آشکار کنى [خدا مى داند]، زیرا که او سرّ و مخفى تر از آن را مى داند. دراین موارد، بیان علت از تصریح به جواب شرط بى نیاز مى کند.
۲ - اسرار و رازهاى بازگو نشده افراد و نیت هاى آنان، براى خداوند آشکار است و بر آن آگاهى کامل دارد. (فإنّه یعلم السرّ ) «سر»، یعنى آنچه از دیگران کتمان مى شود (لسان العرب).
۳ - انسان، داراى ضمیرى ناخود آگاه و دانسته هایى مى باشد که غفلت آن را پوشانده است. (فإنّه یعلم السرّ و أخفى ) «أخفى» اسم تفضیل است و مخفى تر از «سر» به چیزى تطبیق مى کند که نه تنها انسان آن را از دیگران مکتوم داشته بلکه خود نیز به آن التفات ندارد، ولى در ذهن او ثبت است.
۴ - خداوند به رازهاى فراموش شده آدمى و نهفته ترین اسرار او آگاه است. (فإنّه یعلم ... أخفى)
۵ - خداوند، داراى علم مطلق و آگاه از غیب و شهود (فإنّه یعلم السرّ و أخفى )
۶ - قرآن و پندهاى آن، نشأت یافته از علم مطلق خداوند است. (تذکرة ... فإنّه یعلم السرّ و أخفى )
۷ - آگاهى خداوند بر سر و آشکار آدمى، جلوه اى از حاکمیت و مالکیت مطلقه او بر سرتاسر هستى و اجزاى آن است. (على العرش استوى . له ما فى السموت ... فإنّه یعلم السرّ و أخفى ) ارتباط این آیه با آیات قبل، گویاى این است که چون خداوند بر همه هستى فرمان روایى مى کند و مالک حقیقى جهان است، پس بر همه چیز اطلاع و وقوف دارد، اگر چه سر و یا مخفى تر از آن باشد.
۸ - اظهار شده ها، رازها و مخفى تر از رازها، سه طبقه اطلاعات در ساختار دانسته هاى انسان است. (فإن تجهر بالقول فإنّه یعلم السرّ و أخفى)
۹ - توجه به آگاهى خداوند، حتى از پوشیده ترین افکار و گفتار، بازدارنده انسان از زبان گشودن به گفتار نارو است. * (و إن تجهر بالقول فإنّه یعلم السرّ و أخفى) جمله «فإنّه یعلم...» تهدید به پوشیده نماندن هیچ فکر و گفته اى از خداوند است. تفریع این تهدید بر «إن تجهر بالقول» گویاى این است که مراد از «القول» گفتارى است که نه تنها به زبان آوردن آن ناروا است، بلکه حتى اندیشه نیز باید از محتواى آن پاک باشد.
روایات و احادیث
۱۰ - «محمدبن مسلم قال: سألت أباعبداللّه(ع) عن قول اللّه عزّوجلّ: «یعلم السرّ و أخفى» قال: «السرّ» ما کتمته فى نفسک، و «أخفى» ما خطر ببالک ثمّ أنسیته; محمدبن مسلم گفت: از امام صادق(ع) در باره سخن خداى عزّوجلّ: «یعلم السرّ و أخفى» سؤال کردم فرمود: «سرّ» آن است که در درون خود، آن را پنهان کرده باشى و «أخفى» آن است که به قلبت خطور کرده و سپس از خاطرت برده شود».[۱]
موضوعات مرتبط
- آفرینش: حاکم آفرینش ۷
- انسان: ابعاد انسان ۳; راز انسان ها۲، ۴، ۱۰; سخن انسان ها ۱; ضمیر ناخودآگاه انسان ۳; مراتب اطلاعات انسان ۸
- خدا: آثار علم خدا ۶; علم غیب خدا ۱، ۲، ۴، ۵، ۷; نشانه هاى حاکمیت خدا ۷; نشانه هاى مالکیت خدا ۷
- ذکر: آثار ذکر علم غیب خدا ۹
- سخن: موانع سخن ناپسند ۹
- غفلت: آثار غفلت ۳
- قرآن: منشأ قرآن ۶
منابع
- ↑ معانى الأخبار، ص ۱۴۳، ح ۱; نورالثقلین، ج ۳، ص ۳۷۳، ح ۳۷.