هود ٩٢
ترجمه
هود ٩١ | آیه ٩٢ | هود ٩٣ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«أَعَزُّ»: گرامیتر. قدرتمندتر. «ظِهْرِیّاً»: پشت سر انداخته شده. فراموش شده و اسم منسوب به (ظَهْر) به معنی پشت است و کسره ظاء به سبب تغییراتی است که گاهی در اسم منسوب میدهند، همان گونه که در نسبت به (أَمْسِ) و (دَهْر) میگویند: إِمْسِیّ و دُهْرِیّ. مفعول دوم فعل (إِتَّخَذْتُمُوهُ) است.
تفسیر
- آيات ۹۵ - ۸۴، سوره هود
- مبعوث شدن شعيب (ع ) به سوى قوم خود، و رساندن پيام : خدا را پرستش كنيد و كمفروشى نكنيد!
- بيان اهميت معادلات و مبادلات مالى در حيات اجتماعى انسان ، و آثار سؤ كم فروشى
- سودهاى حاصل از كم فروشى و تضييع حقوق ديگران براى مؤ منين ، خير بشمار نمىرود. بلكه بهره خدايى و رزق حلال (بقية اللّه ) براى مؤ منان بهتر است
- استناد قوم شعيب (ع ) به : آزادى فكر و انديشه ، سنن ملى و مالكيت شخصى ، در رد دعوتآن حضرت
- چند نكته
- جواب شعيب (ع ) به اتهامى كه قومش با او زدند كه تو مى خواهى آزادى ما را سلب كنى
- توضيحى در مورد آزادى انسان و اينكه حيات اجتماعى انسان ، آزادى هاى فردى را محدودمى كند
- نشانه صدق مصلحان الهى اينست كه چيزى از پيش خود نمى گويند و خود بدانچه مىگويند عمل مى كنند. بنابراين سالب آزادى ديگران نيستند
- گفتارى پيرامون آزادى انسان (آزادى تكوينى و تشريعى و بيان اينكه آزادى انسانمتاءثر مى شود از: اسباب و علل ، و حيات اجتماعى و مدنى )
- هشدار شعيب (ع ) به قوم خود، از رسيدن عذاب
- هشدار شعيب (ع ) بعد از درماندن در مقابل او، به او گفتند: تو را ضعيف و بى ياور مىبينيم ، و او را تهديد به قتل كردند!
- بحث روايتى (رواياتى در ذيل آيات مربوط به شعيب (ع ) و قوم او)
- روايتى درباره توفيق الهى و توضيح مراد از آن
- گفتارى پيرامون داستان شعيب (ع ) و قوم او در قرآن كريم .
- شعيب ، سومين پيامبر عرب
- ۲- شخصيت معنوى شعيب (ع )
- ۳- نظر تورات درباره آن حضرت
نکات آیه
۱- مردم مدین در عصر شعیب(ع) ، خداوند را کاملاً به فراموشى سپرده و از شکوه و عزت او غافل بودند. (أرهطى أعزّ علیکم من الله واتخذتموه ورآءکم ظهریًّا) «ظهرىّ» به چیزى گفته مى شود که آدمى آن را به پشت سر مى اندازد و کنایه از چیز فراموش شده اى است که اعتنایى به آن نمى شود و از آن جایى که جمله «اتخذتموه ورآءکم»، (خداوند را پشت سر انداختید) نیز کنایه از «خدا را فراموش کردید» مى باشد، کلمه «ظهریّاً» حال مؤکده خواهد بود.
۲- شعیب(ع) از مردم خویش خواست با در نظر گرفتن عزت و شکوه خداوند ، معارف و احکام الهى را بپذیرند. (أرهطى أعزّ علیکم من الله) با توجه به اینکه جمله «أرهطى أعزّ ...» پاسخ شعیب(ع) در برابر «لولا رهطک ...» است، مى توان گفت: مقصود او این است که اگر به خاطر عزت خاندانم مرا سنگسار نمى کنید، چرا عزت و شکوه خداوند را - که از هر کسى عزتمندتر است - در نظر نمى آورید و غیر او را پرستش مى کنید و ... .
۳- شعیب(ع) مردم مدین را به خاطر غفلت از خدا و رعایت نکردن جانب او ، توبیخ و سرزنش کرد. (أرهطى أعزّ علیکم من الله واتخذتموه ورآءکم ظهریًّا) استفهام در جمله «أرهطى ...» انکار توبیخى است.
۴- خداوند ، از همگان عزتمندتر و به رعایت جانب او در کارها و تصمیم گریهاى سزاوارتر و بایسته تر است. (قال یقوم أرهطى أعزّ علیکم من الله)
۵- غفلت از خدا و به فراموشى سپردن عزت و شکوه او ، حالتى است ناروا و نکوهیده. (واتخذتموه ورآءکم ظهریًّا) جمله «اتخذتموه ...» عطف به جمله «رهطى أعزّ ...» مى باشد و لذا استفهام توبیخى در این جمله نیز لحاظ شده است; یعنى: أَتخذتموه ... .
۶- خداوند ، بر اعمال آدمیان احاطه کامل دارد و به همه جوانب رفتارشان آگاه است. (إن ربى بما تعملون محیط)
۷- رفتار و کردار انسانها ، خارج از اراده و مشیت خداوند نیست. (إن ربى بما تعملون محیط)
۸- شعیب(ع) با بیان سیطره خداوند بر رفتار کفرپیشگان مدین ، تهدیدهاى آنان را به هیچ انگاشت. (لولا رهطک لرجمنک ... إن ربى بما تعملون محیط) چنان چه مراد از احاطه خدا بر اعمال، سیطره و حاکمیت او بر اعمال باشد، هدف شعیب(ع) از آوردن «ربّى»، «إن ربى ...» و نگفتن «إن الله ...» این است که چون اعمال شما در سیطره خداست و او رب و مدبر من است، اجازه نخواهد داد بر من غلبه کنید و اگر غلبه نیز کردید، آن را در راستاى تدبیر و تربیت من قرار مى دهد; پس در هر حال مرا از تهدیدهاى شما باکى نیست.
۹- شعیب(ع) مردم مدین را به حسابرسى خداوند و مجازاتهاى او هشدار داد. (إن ربى بما تعملون محیط) چنان چه مقصود از احاطه خداوند بر اعمال بندگان ، آگاهى او بر اعمال باشد ، جمله «إن ربى ...» کنایه از حسابرسى و کیفردهى مى باشد.
۱۰- سیطره خداوند بر رفتارها ، عزت و شکوه برتر او و ضرورت احساس حضور در پیشگاه او ، پاسخ شعیب(ع) به سخنان نا به جا و نارواى مردم مدین (و إنا لنریک فینا ضعیفًا ... قال یقوم أرهطى أعزّ علیکم من الله... إن ربى بما تعملون محیط)
موضوعات مرتبط
- اسماء و صفات: محیط ۶
- اطاعت: اطاعت از خدا ۴
- انسان: عمل انسان ها ۷
- اهل مدین: اهل مدین و دین ۲; اهل مدین و عزت خدا ۱; پاسخ به اهل مدین ۱۰; تهدیدهاى اهل مدین ۸; دعوت از اهل مدین ۲; سخنان بیجاى اهل مدین ۱۰; سرزنش اهل مدین ۳; غفلت اهل مدین ۱، ۳; هشدار به اهل مدین ۹
- تذکر: تذکر حسابرسى خدا ۹; تذکر کیفرهاى خدا ۹
- جبر و اختیار: ۷
- خدا: احاطه خدا ۱۰; احاطه علمى خدا ۶; اختصاصات خدا ۴; حاکمیت اراده خدا ۷; حاکمیت مشیت خدا ۷; عزت خدا ۲، ۴، ۱۰
- ذکر: اهمیت ذکر خدا ۴
- شعیب(ع): احتجاج شعیب(ع) ۱۰; بینش شعیب(ع) ۸; دعوتهاى شعیب(ع) ۲; سرزنشهاى شعیب(ع) ۳; شعیب(ع) و احاطه خدا ۸; شعیب(ع) و اهل مدین ۸، ۱۰; قصه شعیب(ع) ۲، ۳، ۸، ۹; هشدارهاى شعیب(ع) ۹
- غافلان: غافلان از خدا ۱، ۳
- غفلت: غفلت از عظمت خدا ۵; ناپسندى غفلت از خدا ۵