المائدة ١١
ترجمه
المائدة ١٠ | آیه ١١ | المائدة ١٢ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«هَمَّ»: قصد کرد. خواست. «قَوْمٌ»: قومی. جمعی. شاید مراد کفّار قریش باشد که قبل از هجرت خواستند پیغمبر و بسیاری از یاران او را بکشند (نگا: انفال / ).
تفسیر
نکات آیه
۱- یادآورى و توجه به نعمت هاى الهى، از وظایف مؤمنان (یأیها الذین ءامنوا اذکروا نعمت اللّه علیکم)
۲- تلاش دشمنان اسلام براى تجاوز به حریم جامعه اسلامى در صدر اسلام (اذ همّ قوم ان یبسطوا الیکم ایدیهم)
۳- دفع توطئه ها و تجاوزات دشمنان دین علیه مسلمانان در صدر اسلام، از سوى خداوند (اذ همّ قوم ... فکف ایدیهم عنکم)
۴- دفع توطئه هاى دشمنان اسلام، از نعمتهاى خداوند بر مؤمنان (اذکروا نعمت اللّه علیکم اذ همّ ... فکف ایدیهم عنکم) جمله «اذ ... فکف» بیان «نعمت» است.
۵- لزوم رعایت تقوا و پروا داشتن از خداوند (و اتقوا اللّه)
۶- یادآورى و توجه به نعمتهاى خداوند، زمینه تقواپیشگى و توکل بر او (اذکروا ... و اتقوا اللّه و على اللّه فلیتوکل المؤمنون) امر به تقوا و توکل پس از بیان لزوم یاد کردن نعمتها، بیانگر این معناست که یاد کردن نعمتها در نیل به تقوا و توکل بر خدا نقشى مؤثر دارد.
۷- یاد نکردن و به فراموشى سپردن نعمتهاى خداوند، نشانه بى تقوایى است. (اذکروا ... و اتقوا اللّه)
۸- مؤمنان باید تنها بر خدا توکل نمایند. (و على اللّه فلیتوکل المؤمنون)
۹- تنها بر خداوند توکل کردن، مقتضاى تقواپیشگى است. (و اتقوا اللّه و على اللّه فلیتوکل المؤمنون) عطف جمله «و على اللّه فلیتوکل ..» بر «اتقوا اللّه» به وسیله «فاء» مى رساند که لازمه پرهیزگارى، تنها بر خدا توکل کردن است.
۱۰- رعایت تقوا و تنها بر خدا توکل داشتن، شکر نعمتهاى خداوند و سپاسگزارى از امدادهاى اوست. (اذکروا نعمت اللّه ... و اتقوا اللّه و على اللّه فلیتوکل المؤمنون) امر به تقوا و توکل پس از یادآورى نعمتها و امدادهاى الهى، بیانگر آن است که توکل بر خدا و رعایت تقوا، بزرگداشت و سپاس آن نعمت است.
۱۱- تنها بر خداوند توکل کردن، لازمه ایمان به اوست. (و على اللّه فلیتوکل المؤمنون) تکیه بر وصف ایمان در فرمان به توکل، بیانگر آن است که ایمان به خدا، مستلزم توکل بر اوست.
۱۲- ایمان، تقوا و توکل، زمینه جلب امدادهاى خداوند و خنثى شدن توطئه هاى دشمنان از جانب اوست.* (یأیها الذین ءامنوا اذکروا نعمت اللّه ... و على اللّه فلیتوکل المؤمنون)
موضوعات مرتبط
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۲، ۳
- ایمان: آثار ایمان ۱۱، ۱۲ ; ایمان به خدا ۱۱ ; متعلق ایمان ۱۱
- بیتقوایى: نشانه هاى بیتقوایى ۷
- تقوا: آثار تقوا ۹، ۱۲ ; اهمیّت تقوا ۵، ۱۰ ; زمینه تقوا ۶
- توکّل: آثار توکّل ۱۲ ; توکّل بر خدا ۸، ۹، ۱۰، ۱۱ ; زمینه توکّل ۶، ۹
- جامعه: ظلم به جامعه اسلامى ۲
- خدا: افعال خدا ۳ ; امداد خدا ۲ ; زمینه امداد خدا ۱۲ ; فراموشى نعمتهاى خدا ۷ ; نعمتهاى خدا ۴
- دشمنان: تلاش دشمنان ۲ ; توطئه دشمنان اسلام ۴ ; توطئه دشمنان دین ۳ ; دفع توطئه دشمنان ۱۲
- ذکر: آثار ذکر ۶ ; ذکر نعمتهاى خدا ۱، ۶
- شکر: نعمت ۱۰
- مشمولان نعمت:۴
- مؤمنان: فضایل مؤمنان ۴ ; مسؤولیت مؤمنان ۱، ۸