البقرة ٥٣
ترجمه
| البقرة ٥٢ | آیه ٥٣ | البقرة ٥٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«آتَیْنَا»: دادیم. «الْکِتَابَ»: مراد تورات است. «الْفُرْقَانَ»: جداکننده حق از باطل، و حلال از حرام. مصدر ثلاثی مجرّد است و در معنی اسم فاعل، یعنی: فارق به کار رفته است. فرقان صفت (الْکِتَابَ) است. یعنی عطف صفت بر موصوف شده است. شاید هم مراد از فرقان معجزاتی است که جداسازنده ادّعای راستین از ادّعای دروغین است. یا این که مراد شرعی است که جداکننده حلال از حرام است. در این صورت، عطف (الْفُرْقَانَ) بر (الْکِتَابَ) از قبیل عطف خاصّ بر عام است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
نکات آیه
۱ - موسى (ع) از پیامبران داراى کتاب و شریعت (و إذ ءاتینا موسى الکتب)
۲ - خداوند، عطا کننده تورات به موسى (ع) (و إذ ءاتینا موسى الکتب ) «ال» در «الکتاب» عهد ذهنى است و اشاره به تورات دارد.
۳ - خداوند، به جز تورات حقایق دیگرى را - که وسیله تمییز حق از باطل بود - در اختیار موسى (ع) قرار داد. (و إذ ءاتینا موسى الکتب و الفرقان) عطف «الفرقان» بر «الکتاب» مى تواند عطف صفتى بر صفت دیگر گرفته شود و هر کدام بیانگر بعدى از ابعاد تورات باشد; یعنى، ما به موسى (ع) چیزى را عطا کردیم که هم کتاب بود و هم فرقان و مى تواند مراد از کتاب و فرقان دو چیز متفاوت باشد; یعنى، به موسى کتاب (تورات) دادیم و نیز به او فرقان عطا کردیم. بر این مبنا مراد از «فرقان» معجزات، براهین و مانند آن خواهد بود. (اقتباس از الکشاف)
۴ - تورات، وسیله اى کارآمد براى تشخیص حق از باطل (و إذ ءاتینا موسى الکتب و الفرقان) «فرقان»; یعنى، وسیله تمییز و تشخیص و مراد از آن - به مناسبت مورد - چیزى است که بتوان به وسیله آن، حق را از باطل در محدوده احکام و معارف الهى، متمایز ساخت.
۵ - تورات عطا شده به موسى(ع) از نعمتهاى خداوند به بنى اسرائیل (و إذ ءاتینا موسى الکتب و الفرقان) با توجّه به آیه ۴۷ معلوم مى شود: این بخش از آیات در صدد بیان نعمتهاى گرانقدرى است که خداوند به بنى اسرائیل عطا فرموده است. بنابراین عطاى تورات و فرقان نیز در آیه مورد بحث، به عنوان یک نعمت بزرگ مطرح شده است.
۶ - کتابهاى آسمانى و اسباب هدایت انسانها، از نعمتهاى بزرگ خداوند براى بنى اسرائیل (و إذ ءاتینا موسى الکتب و الفرقان لعلکم تهتدون)
۷ - نایل شدن بنى اسرائیل به هدایت، هدف از نزول تورات (و إذ ءاتینا موسى الکتب و الفرقان لعلکم تهتدون)
۸ - دستیابى انسانها به هدایت، هدف از نزول کتابهاى آسمانى است. (و إذ ءاتینا موسى الکتب و الفرقان لعلکم تهتدون)
۹ - انسان، داراى اختیار تکوینى در پذیرش هدایت و ضلالت (لعلکم تهتدون)
۱۰ - ابلاغ حقایق تورات به بنى اسرائیل، از وظایف اساسى موسى (ع) بود. (و إذ ءاتینا موسى الکتب و الفرقان لعلکم تهتدون) رابطه اعطاى کتاب به موسى (ع) و هدایت شدن بنى اسرائیل (ءاتینا موسى ... لعلکم تهتدون) اقتضا مى کند که: جمله اى همانند «و به او فرمان دادیم تا آن کتاب را براى شما تلاوت کند و احکام و معارفش را به شما تعلیم دهد» در تقدیر باشد که به خاطر روشنى و ایجاز بدان پرداخته نشده است.
موضوعات مرتبط
- انبیا: انبیاى اولواالعزم ۱
- انسان: اختیار تکوینى انسان ۹; هدایت انسان ها ۸
- بنى اسرائیل: زمینه هدایت بنى اسرائیل ۷; نعمتهاى بنى اسرائیل ۵
- تورات: ابلاغ تورات ۱۰; تورات و تشخیص حق ۳، ۴; فلسفه نزول تورات ۷; نعمت تورات ۵; نقش تورات ۴، ۷
- حق: ابزار تشخیص حق ۳، ۴; حق و باطل ۴
- خدا: عطایاى خدا ۲، ۳، ۵; نعمتهاى خدا ۶
- کتب آسمانى: فلسفه نزول کتب آسمانى ۸; نعمت کتب آسمانى ۶; نقش کتب آسمانى ۸
- گمراهى: اختیار در گمراهى ۹
- موسى (ع): تبلیغ موسى (ع) ۱۰; تورات موسى (ع) ۲; شریعت موسى (ع) ۱; فرقان موسى (ع) ۳; کتاب موسى (ع) ۱; مسؤولیت موسى (ع) ۱۰; نبوت موسى (ع) ۱
- هدایت: اختیار در هدایت ۹; عوامل هدایت ۶، ۸
