التكاثر ٣
ترجمه
| التكاثر ٢ | آیه ٣ | التكاثر ٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«کَلاّ»: بس کنید! حقّا.
تفسیر
- آيات ۱ - ۸، سوره تكاثر
- توضيح مفردات و مفاد آيات : ((الهكيم التكاثر حتى زرتم المقابر...)) كه متضمّنتوبيخ شديد مردم در جمع مال و نفرات است
- تخطئه و تهديد متكاثران و معناى ((لترونّ الجحيم )) و ((ثم لترونهّا عين اليقين ))
- توضيحى درباره ((نعمت )) و استفاده از آن در راه اطاعت و سؤال از آن در قيامت
- چند روايت درباره شاءن نزول سوره تكاثر
- رواياتى بيانگر اينكه مراد از نعيمى كه از آن سؤال مى شود محمد و آل او (عليه السلام )، يا ولايت اهل بيت (عليه السلام ) است و توضيحى در اين باره ، صفحه
- بيان رابطه بين نعمت بودن نعمت بودن نعمت ها و هدايت دينى صفحه
نکات آیه
۱ - ثروت و منزلت، نشانه برترى نیست و برتر پنداشتن خویش بر دیگران به جهت آن، پندارى ناروا است. (کلاّ) حرف «کلاّ»، مطالب قبل خود را منتفى مى داند و مخاطب را از باور داشتن آن باز مى دارد.
۲ - همه انسان ها، در آینده هنگام حسابرسى نعمت ها، به پوچى افتخارات مادى پى خواهند برد. (سوف تعلمون) زمان مورد نظر در «سوف تعلمون» - به قرینه «ثمّ لتسئلنّ یومئذ عن النعیم» - هنگام حسابرسى نعمت ها است.
۳ - تلاش براى افزون تر قلمداد کردن ثروت و منزلت خویش از دیگران، درپى دارنده کیفر الهى است. (سوف تعلمون) جمله «سوف تعلمون» تهدید است و از آن جا که صرف آگاهى به پوچى افتخارات، تهدید به شمار نمى آید; مراد هشدار به فرجامى است که اهل «تکاثر»، با آن مواجه خواهند شد.
۴ - خداوند، تهدیدکننده افزون نمایان عصر بعثت به کیفرى گریزناپذیر (ألهیکم التکاثر ... کلاّ سوف تعلمون)
۵ - جهالت، ریشه برترنمایى و مسابقه رقیبان در کسب مال و مقام (کلاّ سوف تعلمون) مفعول محذوف «تعلمون» - چه عام (پوچى افتخارات مادى) باشد و چه خاص (پوچى افتخار به عدد افراد قبیله) - بى ارزشى تکاثر را شامل مى شود.
۶ - قیامت، زمان ظهور حقایق و پى بردن انسان ها به نیک و بد اعمال خویش (کلاّ سوف تعلمون) وعده «سوف تعلمون» - به قرینه «لتسئلنّ یومئذ عن النعیم» - ناظر به زمان برپایى قیامت است.
۷ - عاقبت اندیشى، مانع برترنمایى و تفاخر است. (کلاّ سوف تعلمون)
۸ - توجّه به کیفر اخروى، مانع برترنمایى و تفاخر است. (کلاّ سوف تعلمون)
موضوعات مرتبط
- ارزشها: ملاک ارزشها ۱
- انسان: علم اخروى انسان ۲، ۶
- بینش: بینش باطل ۱
- تفاخر: علم به پوچى تفاخر ۲; منشأ تفاخر ۵; موانع تفاخر ۷، ۸
- تکاثر: تهدید اهل تکاثر مقارن بعثت ۴; منشأ تکاثر ۵; موانع تکاثر ۷، ۸
- ثروت: آثار تفاخر به ثروت ۳; آثار ثروت ۱
- جهل: آثار جهل ۵
- خدا: تهدیدهاى خدا ۴; موجبات کیفرهاى خدا ۳
- ذکر: آثار ذکر کیفر اخروى ۸
- زیاده طلبى: منشأ زیاده طلبى ۵
- عاقبت اندیشى: آثار عاقبت اندیشى ۷
- عمل: علم به عمل ناپسند ۶
- عمل صالح: علم به عمل صالح ۶
- قیامت: ظهور حقایق در قیامت ۶; ویژگیهاى قیامت ۲، ۶
- کیفر: تهدید به حتمیت کیفر ۴
- مقام: آثار تفاخر به مقام ۳
- نعمت: حسابرسى اخروى نعمت ها ۲
