التكاثر ٢

از الکتاب
کپی متن آیه
حَتَّى‌ زُرْتُمُ‌ الْمَقَابِرَ

ترجمه

تا آنجا که به دیدار قبرها رفتید (و قبور مردگان خود را برشمردید و به آن افتخار کردید)!

ترتیل:
ترجمه:
التكاثر ١ آیه ٢ التكاثر ٣
سوره : سوره التكاثر
نزول : ١ بعثت
اطلاعات آماری
تعداد کلمات : ٣
تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«زُرْتُمْ»: دید و بازدید کردید. مراد از چنین ملاقات کردن و روبرو شدنی، مردن و در گورستانها دفن شدن است «الْمَقَابِرَ»: جمع مَقْبَرَة، گورستانها.


نزول

«شیخ طوسى» گویند: این سوره درباره دو طائفه از قریش بنام بنوسهم و بنو عبدمناف نازل شده که تفاخر می‌نمودند تا این که به یادآورى مرده ها و شمارش آن‌ها از لحاظ کثرت پرداختند.[۱][۲]

تفسیر


نکات آیه

۱ - عموم مردم تا لحظه مرگ، گرفتار رقابت با یکدیگر و تفاخر به مال و مقام اند. (حتّى زرتم المقابر)

۲ - درنگ مردگان در قبرها، زمانى اندک و گذرا است. (حتّى زرتم المقابر) تعبیر «زرتم»، بیانگر آن است که بقاى مردگان در قبرها، زیارت و دیدارى بیش نیست.

۳ - دیدار قبرستان ها براى شمارش مردگان قبیله، پست ترین اقدام برخى قبایل عصر جاهلى، در مقام اثبات برترى تعداد خویش بر قبایل دیگر (حتّى زرتم المقابر) قید «حتّى زرتم المقابر»، ممکن است کنایه از مرگ باشد و شاید در معناى حقیقى دیدار گورستان به کار رفته باشد. در صورت دوم، ناظر به رفتارى است که درباره برخى اقوام عرب نقل شده است که کثرت افراد قبیله را، ملاک برترى دانسته و براى بالا بردن رقم آن، حتى مردگان خود را نیز شمردند.

۴ - زیارت اهل قبور براى تفاخر بر دیگران، ناپسند و مایه غفلت از اهداف اصلى نعمت ها است. (ألهیکم ... حتّى زرتم المقابر)

۵ - خاک سپارى مردگان در گورستان هاى عمومى، داراى پیشینه در تاریخ بشر (حتّى زرتم المقابر) «مقبرة»، (مفرد «مقابر»)، مکانى است که قبرهاى متعددى در آن باشد.

موضوعات مرتبط

  • انسان: تفاخر انسان ها ۱
  • اهل قبور: زیارت اهل قبور ناپسند ۴
  • تفاخر: ناپسندى تفاخر ۴
  • جاهلیت: فلسفه زیارت قبور در جاهلیت ۳
  • عالم برزخ: کمى مدت عالم برزخ ۲
  • عبرت: عوامل عبرت ۶
  • غفلت: عوامل غفلت ۴
  • مال: تفاخر به مال ۱
  • مردگان: تفاخر به جمعیت مردگان ۳; سرزنش تفاخر به جمعیت مردگان ۶
  • مقام: تفاخر به مقام ۱
  • میت: تاریخ دفن میت ۵
  • نیاکان: سرزنش تفاخر به قبر نیاکان ۶; عبرت از نیاکان ۶

منابع

  1. طبرى صاحب جامع البیان از على علیه‌السلام نقل نماید که فرمود: ما درباره عذاب قبر در شک و تردید بودیم تا این که این سوره نازل گردید و ابن ابى حاتم در تفسیر خود از ابن بریدة نقل کند که این سوره درباره دو قبیله بنام بنى‌حارثة و بنى‌الحرث که از انصار بودند، نازل شد که یکى از آن‌ها مى گفت در میان شما مانند فلان و فلان وجود دارد و دیگرى از آن‌ها به زنده ها فخر مى کرد سپس گفته بودند به طرف گورستان باید رفت و مرده هاى خود را باید شمرد و بعد این سوره نازل گردید».
  2. صاحب مجمع البیان گوید: این سوره درباره یهودیان نازل شده که مى گفتند: ما داراى عده زیادترى از طائفه بنى‌فلان و بنى‌فلان هستیم و همین افتخار بیهوده آن‌ها را به غفلت و لهو واداشته تا این که همه به گمراهى مردند چنان که قتادة گوید، ابوبریدة گوید: درباره عده اى از انصار که چنین تفاخرى مى کردند، نازل گردیده است.