العلق ٧
ترجمه
| العلق ٦ | آیه ٧ | العلق ٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَن رَّآهُ»: وقتی خود را ببیند و بداند. واژه (أَنْ) از حروف ناصبه است. جمله (أَن رَّآهُ اسْتَغْنَی) مفعولٌ‌له است. «إِسْتَغْنَی»: احساس قدرت و ثروت کرد. دارا شد و بی‌نیاز گردید (نگا: عبس / لیل / .
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۹، سوره علق
- معناى ((قرائت )) و مفاد ((اقراء باسم ربّك الّذى خلق ...))
- معناى ((قرائت )) و مفاد ((اقراء باسم ربّك الّذى خلق ...))
- مراد از امر به قرائت در ((اقراء و ربّك الاكرام )) و مفاد توصيف خدا به ((الّذى علّمبالقلم )) بعد از امر به قرائت
- بى نياز دانستن خود، منشاء و علّت طغيان آدمى است
- توضيحى راجع به تشريع نماز قبل از شب معراج وقبل از نزول قرآن كه از آيه : ((اراءيت الذى عيدا اذا صلّى )) استفاده مى شود
- تهديد آنكه مانع نمازگزاردن پيامبر (صلى الله عليه و آله ) مى شده
- رواياتى در باره ماجراى نزول نخستين وحى بر پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم :((اقرء باسمربك ...))
- و بيان اشكالى كه در اين روايت ديده مى شود
- شاءن نزول آيات : ((اءراءيت الذّى ينهى ...))، سجده نزديكترين حالت عبد به ربّ،سوره عزائم
نکات آیه
۱ - دل خوشى به ثروت زیاد، مایه روى آوردن انسان به طغیان و شکستن حریم دیگران (أن رءاه استغنى) «أن رءاه...» - به تقدیر لام تعلیل - مفعول له و بیانگر سبب طغیان است.
۲ - احساس بى نیازى - حتى در صورت کاذب بودن آن - زمینه گستاخى و تجاوزگرى انسان (أن رءاه استغنى) فعل «رآه» دلالت دارد که عامل طغیان، این است که شخص خود را بى نیاز ببیند. بنابراین، درک یا توهّم بى نیازى، عامل طغیان است; نه وجود حقیقى آن.
۳ - احساس بى نیازى از خداوند، زمینه ساز سرکشى از خواسته هاى او است. (ربّک الأکرم . الذى علّم ... إنّ الإنسن لیطغى . أن رءاه استغنى) آیات آغازین سوره، قرینه بر متعلق «یطغى» و «استغنى» است و نشان مى دهد که طغیان در برابر خداوند و استغنا از او، از مصادیق مورد نظر آن است.
۴ - فراهم بودن زمینه هاى افراط در گناه براى ثروتمندان (أن رءاه استغنى)
۵ - بینش انسان، رفتارساز و شکل دهنده کردار او است. (لیطغى . أن رءاه استغنى)
۶ - گرفتارى به طغیان، براى کسانى که در سایه کرم خداوند و به کمک علوم خدادادى، به ثروت رسیده و خود را بى نیاز مى بینند، خلاف انتظار و واکنشى ناشایست در برابر نعمت هاى الهى است. (الأکرم . الذى علّم ... کلاّ إنّ الإنسن لیطغى . أن رءاه استغنى)
موضوعات مرتبط
- انسان: بینش انسان ۵
- بى نیازى: آثار احساس بى نیازى ۲
- تجاوز: زمینه تجاوز ۲
- ثروتمندان: زمینه گناه ثروتمندان ۴; طغیان ثروتمندان ۶; کفران ثروتمندان ۶
- حقوق: زمینه تجاوز به حقوق دیگران ۱
- خدا: آثار بى نیازى از خدا ۳; کرامت خدا ۶
- طغیان: زمینه طغیان ۱، ۲، ۳
- علایق: آثار علاقه به ثروت اندوزى ۱
- عمل: عمل ناپسند ۶; عوامل مؤثر در عمل ۵
- کفران: کفران نعمت ۶
- نعمت: نعمت علم ۶
