العلق ٥

عَلَّمَ‌ الْإِنْسَانَ‌ مَا لَمْ‌ يَعْلَمْ‌

ترجمه

و به انسان آنچه را نمی‌دانست یاد داد!

به انسان آنچه را نمى‌دانست ياد داد

آنچه را كه انسان نمى‌دانست [بتدريج به او] آموخت.

به آدمی آنچه را که نمی‌دانست تعلیم داد.

[و] به انسان آنچه را نمی دانست تعلیم داد.

به آدمى آنچه را كه نمى‌دانست بياموخت.

به انسان چیزی را که نمی‌دانست، آموخت‌

آدمى را آنچه نمى‌دانست بياموخت.

بدو چیزهائی را آموخت که نمی‌دانست.

آنچه را که انسان نمی‌دانست به او آموزش داد.

آموخت به انسان آنچه را ندانست‌

العلق ٤	آیه ٥	العلق ٦
سوره : سوره العلق نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٥ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«مَا لَمْ یَعْلَمْ»: (نگا: نحل / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

مَا يَسْطُرُونَ‌ (۰)

تفسیر

• آيات ۱ - ۱۹، سوره علق
• معناى ((قرائت )) و مفاد ((اقراء باسم ربّك الّذى خلق ...))
• معناى ((قرائت )) و مفاد ((اقراء باسم ربّك الّذى خلق ...))
• مراد از امر به قرائت در ((اقراء و ربّك الاكرام )) و مفاد توصيف خدا به ((الّذى علّمبالقلم )) بعد از امر به قرائت
• بى نياز دانستن خود، منشاء و علّت طغيان آدمى است
• توضيحى راجع به تشريع نماز قبل از شب معراج وقبل از نزول قرآن كه از آيه : ((اراءيت الذى عيدا اذا صلّى )) استفاده مى شود
• تهديد آنكه مانع نمازگزاردن پيامبر (صلى الله عليه و آله ) مى شده
• رواياتى در باره ماجراى نزول نخستين وحى بر پيامبر صلى الله عليه وآله وسلم :((اقرء باسمربك ...))
• و بيان اشكالى كه در اين روايت ديده مى شود
• شاءن نزول آيات : ((اءراءيت الذّى ينهى ...))، سجده نزديكترين حالت عبد به ربّ،سوره عزائم

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - آموخته هاى انسان، هدیه خداوند و نعمت او است. (علّم الإنسن ما لم یعلم) آیه شریفه، در مقام امتنان و برشمردن نعمت هایى است که جلوه هاى کرم خداوند است.

۲ - ظرف معلومات انسان، در اصل آفرینش او تهى است. (ما لم یعلم) تعبیر «ما لم یعلم» (چیزى را که نمى دانست) شامل معلومات اکتسابى و غیر اکتسابى هر دو مى شود.

۳ - خروج انسان از نادانى، در گرو خواست خداوند و به دست او است. (علّم الإنسن ما لم یعلم)

۴ - رها ساختن انسان از جهل، جلوه کرم والاى خداوند است. (و ربّک الأکرم. الّذى ... علّم الإنسن ما لم یعلم)

۵ - ربوبیت خداوند بر انسان، جلوه گر در آگاهى بخشیدن به او است. (و ربّک الأکرم ... علّم الإنسن ما لم یعلم) چه این آیه خبر براى «ربّک» باشد و چه «الأکرم» خبر آن بوده و این آیه بدل براى «علّم بالقلم» قرار داده شود، برداشت یاد شده، استفاده مى شود.

۶ - توجه به وابستگى تمام معلومات انسان به خداوند، مایه اطمینان پیامبر(ص) به امداد الهى در توانا ساختن او بر دریافت و قرائت قرآن (اقرأ ... علّم الإنسن ما لم یعلم)

موضوعات مرتبط

• اطمینان: عوامل اطمینان ۶
• انسان: حقیقت علم انسان ۲; منشأ علم انسان ۱، ۳، ۵، ۶
• جهل: منشأ نجات از جهل ۳، ۴
• خدا: آثار ربوبیت خدا ۵; اطمینان به امدادهاى خدا ۶; تعالیم خدا ۵; عطایاى خدا ۱; مشیت خدا ۳; نشانه هاى کرامت خدا ۴; نعمتهاى خدا ۱
• ذکر: آثار ذکر نیازمندى انسان ۶
• محمد(ص): اطمینان محمد(ص) ۶; تلاوت قرآن محمد(ص) ۶
• نعمت: نعمت علم ۱