الجاثية ٢٨
ترجمه
| الجاثية ٢٧ | آیه ٢٨ | الجاثية ٢٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أُمَّةٍ»: جماعت. ملّت. «جَاثِیَةً»: بر سر زانوها نشسته. بر سر زانوها نشستن برای خشوع و خضوع در برابر قاضی القضات دادگاه قیامت، و به خاطر ترس و هراسی است که مردمان را فرا می‌گیرد. «تُدْعی إِلی کِتَابِهَا»: برای دریافت نامه اعمال خود با دست راست و یا دست چپ فراخوانده می‌شود، و برابر آن دادگاهی می‌گردد، و سعادت و یا شقاوت می‌بیند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
يَوْمَ نَدْعُو کُلَ أُنَاسٍ... (۶) يُنَبَّأُ الْإِنْسَانُ يَوْمَئِذٍ بِمَا... (۰)
وَ هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ... (۴) فَوَ رَبِّکَ لَنَحْشُرَنَّهُمْ وَ... (۱) وَ أَشْرَقَتِ الْأَرْضُ بِنُورِ... (۱) بَلِ الْإِنْسَانُ عَلَى نَفْسِهِ... (۰) وَ لَوْ أَلْقَى مَعَاذِيرَهُ (۰) وَ لَقَدْ أَضَلَ مِنْکُمْ جِبِلاًّ... (۱)
تفسیر
- آيات ۲۰ - ۳۷ سوره جاثيه
- مراد از رحمت خداوند و اختصاص آن به گروه خاصى در اين آيه
- توضيح اينكه بد كاران نه در حيات و نه در ممات با مؤ منان صالح العمل برابر نيستند
- احتجاج براى اثبات معاد با استناد به حق و عدالت
- ابطال پندار كفار در يكسان دانستن مرگ نيكوكار و بدكار
- حقيقت عبادت اطاعت كردن است
- معناى ((اله )) گرفتن ((هوى ))
- مفاد جمله : ((و اضله الله على علم )) و بيان عدم منافات بين ضلالت و علم
- معناى سخن منكران معاد: ((ما هى الا حياتنا الدنيا نموت و نحيا و ما يهلكنا الا الدهر)) واشاره به چند قول در معناى اين آيه
- گفتار برخى مفسرين كه مراد آيه را نتاسخ و ثنى ها دانسته اند و نقد گفتار آنان
- معنا و تفسير آيه : ((هذا كتابنا ينطق عليكم بالحق انا كنا نستنسخ ما كنتم تعملون )) وتوضيحى درباره كتابت اعمال
- اقوال ديگر مفسرين در تفسير اين آيه
- چند روايت در ذيل آيه : ((افراءيت من اتخذ الهه هويه )) و ((و ما يهلكنا الا الدهر))
- روايات و توضيحاتى درباره كتابت و استنساخاعمال در ذيل آيه : ((هذا كتابنا ينطق عليكم بالحق ...))
نکات آیه
۱ - ناتوانى، هراس و وحشت همه گروه ها و مجموعه ها، در روز قیامت (و ترى کلّ أمّة جاثیة) «جُثُوّ» (مصدر «جاثیة») به معناى به زانو نشستن است و در این جا مى تواند کنایه از هراس، دلهره و تسلیم باشد.
۲ - قیامت، صحنه زانو زدن انسان و تسلیم الزامى او در برابر حق (و ترى کلّ أمّة جاثیة)
۳ - ظهور حاکمیت و قدرت یگانه خداوند براى آدمیان در قیامت (و للّه ملک السموت و الأرض ... و ترى کلّ أمّة جاثیة ... الیوم تجزون) با توجه به آیه قبل - که سخن از مالکیت و حاکمیت مطلق خدا به میان آورد - به زانو نشستن امت ها در قیامت - که در این آیه مطرح شده - مى تواند نشانگر ظهورِ قدرت و حاکمیت خداوند در آن روز باشد.
۴ - اضطرار و ناتوانى همه امت ها در روز قیامت، امرى نمایان و قابل مشاهده (و ترى کلّ أمّة جاثیة) تعبیر «ترى» مشهود بودن آن صحنه را افاده مى کند و «جاثیة» مى تواند کنایه از اضطرار و ناتوانى باشد.
۵ - انسان ها در قیامت، متشکل در گروه هایى مشخّص و متمایز (و ترى کلّ أمّة جاثیة کلّ أمّة تدعى) واژه «اُمّة»، مى نمایاند که حضور انسان ها در قیامت، در مجموعه ها و امت ها است; نه به صورت منفرد.
۶ - پیامبر(ص)، شاهد و ناظر بر تمامى امت ها در قیامت * (و ترى کلّ أمّة جاثیة) برداشت بالا بدان احتمال است که خطاب «ترى» اختصاص به شخص پیامبر(ص) داشته باشد.
۷ - تسلى و دلدارى خداوند به پیامبر(ص)، در برابر حق ناپذیرى منکران معاد (و قالوا ما هى إلاّ حیاتنا الدنیا ... و ترى کلّ أمّة جاثیة)
۸ - فراخوانده شدن هر امت، به سوى نامه اعمال خویش در قیامت (کلّ أمّة تدعى إلى کتبها)
۹ - هر امّت، داراى نامه عملى ویژه و گروهى، در قیامت (کلّ أمّة تدعى إلى کتبها) بازگشت ضمیر «کتابها» به امت، ظهور در این معنا دارد که هر جامعه و امت - به عنوان یک جمع و گروه - کتاب و پرونده اى ویژه و مخصوص به خود دارد.
۱۰ - احضار امت ها براى حسابرسى، مایه هراس و به زانو درآمدن آنان در صحنه قیامت * (و ترى کلّ أمّة جاثیة کلّ أمّة تدعى إلى کتبها) برداشت بالا بدان احتمال است که جمله «کلّ أمة تدعى إلى کتابها» درصدد بیان علت «کلّ اُمّة جاثیة» باشد.
۱۱ - داورى خداوند در قیامت، درباره هر امت، براساس کتاب آسمانى آنان است.* (کلّ أمّة تدعى إلى کتبها) در صورتى که مراد از «کتاب» در «کتابها» کتاب آسمانى ویژه هر امت باشد; از دعوت شدن آنان به سوى کتاب آسمانى شان برداشت بالا استفاده مى شود.
۱۲ - گروه بندى امت ها در قیامت، براساس کتاب آسمانى ویژه آنان خواهد بود.* (و ترى کلّ أمّة جاثیة کلّ أمّة تدعى إلى کتبها) در صورتى که مراد از «کتاب» کتاب آسمانى باشد; از فراخوانده شدن هر امت به کتاب خویش، استفاده مى شود که انسان ها براساس کتاب آسمانى خویش، در قیامت گروه گروه خواهند شد.
۱۳ - جزاى انسان ها در قیامت، براساس عملکرد دنیوى آنان است. (الیوم تجزون ما کنتم تعملون)
۱۴ - داورى خداوند درباره امت ها، براساس نامه عمل شان (تدعى إلى کتبها الیوم تجزون ما کنتم تعملون) از این که پس از فراخوانى انسان ها به نامه عمل خویش، مسأله جزاى آنان مطرح شده است; به دست مى آید که نامه عمل شان ملاک داورى حق خواهد بود.
۱۵ - کیفر و پاداش خداوند در قیامت، چیزى جز حقیقت اعمال انسان در دنیا نیست. * (الیوم تجزون ما کنتم تعملون) از تعبیر «تجزون ما کنتم تعملون» مى توان استفاده کرد که جزاى خداوند در قیامت، همان اعمال خود انسان است.
موضوعات مرتبط
- امتها: آثار احضار اخروى امتها ۱۰; آثار حسابرسى اخروى امتها ۱۰; اضطرار اخروى امتها ۴; دعوت اخروى از امتها ۸; رؤیت عجز امتها ۴; عجز اخروى امتها ۴; گواهان اخروى امتها ۶; نامه عمل امتها ۸، ۹
- انسان: ترس اخروى انسان ها ۱; عجز اخروى انسان ها ۱
- پاداش: ملاک پاداش اخروى ۱۳
- خدا: حاکمیت اخروى خدا ۳; حقیقت پاداشهاى خدا ۱۵; حقیقت کیفرهاى خدا ۱۵; قدرت اخروى خدا ۳; ملاک قضاوت اخروى خدا ۱۱; ملاک قضاوت خدا ۱۴
- عمل: آثار اخروى عمل ۱۳; تجسم عمل ۱۵
- قیامت: اهوال قیامت ۱، ۱۰; تسلیم در قیامت ۲; تمایز گروهها در قیامت ۵; حق پذیرى در قیامت ۲; ظهور حقایق در قیامت ۳، ۴; ملاک گروهبندى در قیامت ۱۲; ویژگیهاى قیامت ۱، ۲، ۴، ۱۰
- کتب آسمانى: نقش اخروى کتب آسمانى ۱۱، ۱۲
- محمد(ص): دلدارى به محمد(ص) ۷; گواهى اخروى محمد(ص) ۶
- معاد: حق ناپذیرى مکذبان معاد ۷
- نامه عمل: نامه عمل در قیامت ۹; نقش نامه عمل ۱۴
- نظام جزایى :۱۳
