ص ٤٣

وَ وَهَبْنَا لَهُ‌ أَهْلَهُ‌ وَ مِثْلَهُمْ‌ مَعَهُمْ‌ رَحْمَةً مِنَّا وَ ذِکْرَى‌ لِأُولِي‌ الْأَلْبَابِ‌

ترجمه

و خانواده‌اش را به او بخشیدیم، و همانند آنها را بر آنان افزودیم، تا رحمتی از سوی ما باشد و تذکّری برای اندیشمندان.

|[و دوباره‌] كسانش و مانند آنها را همراه آنها به او بخشيديم، تا رحمتى از جانب ما و تذكرى براى خردمندان باشد

و [مجدداً] كسانش را و نظاير آنها را همراه آنها به او بخشيديم، تا رحمتى از جانب ما و عبرتى براى خردمندان باشد.

و ما اهل و فرزندانی که از او مردند و به قدر آنها هم علاوه به او عطا کردیم تا در حق او لطف و رحمتی کنیم و تا صاحبان عقل (نتیجه صبر در بلا را) متذکر شوند.

و خانواده اش را [که در حادثه ها از دستش رفته بودند] و مانندشان را همراه با آنان به او بخشیدیم تا رحمتی از سوی ما و تذکری برای خردمندان باشد.

و به او خانواده‌اش و همچند آن از ديگر ياران را عطا كرديم و اين خود رحمتى از ما بود و براى خردمندان اندرزى.

و [سپس /دیگربار] خانواده‌اش و همانند آن را همراه ایشان، از سر رحمت خویش و برای پندآموزی به خردمندان، به او بخشیدیم‌

و خانواده‌اش را به او بخشيديم و نيز همچندشان را با ايشان، تا بخشايشى باشد از ما و يادكرد و پندى براى خردمندان.

(بیماری و ناراحتی ایّوب را برطرف ساختیم و به جای) اولاد (و اموالی که از دست داده بود) دو چندان بدو عطاء کردیم، محض مرحمتمان (در حق ایّوب) و تذکاری (از صبر و شکیبائی) برای خردمندان (تا همچون ایّوب شکیبا و امیدوار به لطف و فضل خدا باشند و در حوادث و مشکلات، رشته‌ی صبر جمیل را از دست ندهند).

و (دوباره) کسانش و مانندشان را، همراهشان بدو بخشیدیم، تا رحمتی از جانبمان و یادواره‌ای برای خردمندان باشد.

و دادیمش خاندانش را و مانند آنان را با آنان رحمتی از ما و یادآوردنی برای دارندگان خردها

ص ٤٢	آیه ٤٣	ص ٤٤
سوره : سوره ص نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٣ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«وَهَبْنَا ... ذِکْری ...»: (نگا: انبیاء / ). «وَهَبْنَا لَهُ أَهْلَهُ وَ مِثْلَهُم مَّعَهُمْ»: خانواده پراکنده ایّوب را دَورِ او گرد آوردیم و بر تعدادشان افزودیم. یعنی کانون خانوادگی وی را گرم‌تر از گذشته ساختیم و فرزندان بیشتری بدو مرحمت کردیم. یا این که: به جای اولاد و اموالی که از دست داده بود، دو چندان بدو عطاء نمودیم.

تفسیر

• آيات ۴۱ - ۴۸ سوره ص
• مقصود از نصب و عذاب كه ايوب عليه السلام بدان مبتلا بود
• وجه اينكه ايوب ع ابتلاء خود به آن دو را به شيطان نسبت داد انى مسنى الشيطان بنصبو عذاب .
• بيان امكان مداخله شيطان در ابدان و اموال و ديگر متعلقات مادى معصومين عليهم السلام
• استجاب دعاى ايوب عليه السلام با شفاى امراضش و بازگرداناهل او به او
• وجه اينكه ابراهيم و اسحق و يعقوب عليهم السلام را به داشتن دست و چشم مدح فرمود
• معناى اينكه در تعليل مدح ايشان فرمود: انا اخلصنا هم بخالصة ذكرى الدار
• گفتارى درباره سرگذشت ايوب عليه السلام در قرآن و حديث
• رواياتى در ذيل داستان ايوب عليه السلام و ابتلائات او
• خبرى از يسع و ذوالكفل

• آيه و ترجمه
• تفسير:
• نكته ها:
• ۱ - درسهاى مهمى از داستان ايوب
• ۲ - ايوب در قرآن و تورات
• ۳ - توصيف پيامبران بزرگ به اواب

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند، خانواده از دست رفته ایوب را زنده کرد و به او بازگرداند. (و وهبنا له أهله) در این که مقصود از «و وهبنا له أهله» چیست; میان مفسران دو دیدگاه وجود دارد: ۱- برخى برآنند که خانواده ایوب، مرده بودند و خداوند آنان را زنده کرد و به او بازگردانید. ۲- برخى دیگر برآنند که خانواده ایوب(ع) زنده بودند; ولى از اطراف او - که به امراض و بلیه هاى گوناگون مبتلا بود - پراکنده شده بودند. اما خداوند با شفا دادن ایوب(ع) و رفع گرفتارى از آن حضرت، آنان را به او بازگردانید. برداشت یاد شده مبتنى بر دیدگاه اول است.

۲ - با عنایت خداوند، خانواده پراکنده و متفرق ایوب(ع) به سوى آن حضرت بازگشتند. (و وهبنا له أهله)

۳ - خداوند، بر تعداد خانواده ایوب(ع) پس از شفا و بهبود یافتنش دو چندان افزود. (و وهبنا له أهله و مثلهم معهم)

۴ - بازگشت خانواده ایوب(ع) و دو چندان شدن آنها، موهبت الهى براى آن حضرت (و وهبنا له أهله و مثلهم معهم)

۵ - خانواده (زن و فرزند)، نعمت و موهبت الهى (و وهبنا له أهله و مثلهم معهم)

۶ - بازگشت و ازدیاد خانواده ایوب(ع)، تبلور رحمت خدا به ایشان (و وهبنا له أهله ... رحمة منّا)

۷ - بازگشت خانواده (زن و فرزند)، تبلور رحمت الهى براى مردان (و وهبنا له أهله ... رحمة منّا)

۸ - استجابت دعاى ایوب(ع) از سوى خداوند، با بهبود دادن او و بازگرداندن خانواده اش (إذ نادى ربّه ... هذا مغتسل بارد و شراب . و وهبنا له أهله و مثلهم معهم)

۹ - دعا، عامل رفع مشکلات و رنج هاى طاقت فرسا و باعث جلب رحمت و لطف الهى (إذ نادى ربّه ... هذا مغتسل بارد و شراب . و وهبنا له أهله و مثلهم معهم)

۱۰ - به هنگام گرفتارى و مشکلات - هر چند شدید و طاقت فرسا باشد - نباید از رحمت الهى مأیوس شد. (إذ نادى ربّه ... و وهبنا له أهله ... رحمة منّا)

۱۱ - بازگشت و دو چندان شدن خانواده ایوب(ع)، مایه تذکر و بیدارى صاحبان خرد ناب (و وهبنا له أهله ... رحمة منّا و ذکرى لأُولى الألبب) «لُب» به معناى عقل خالص و خرد ناب است (مفردات راغب).

۱۲ - خرد ناب و به دور از ناخالصى ها (هوا و هوس و...) زمینه تذکر و بیدارى انسان ها (و ذکرى لأُولى الألبب)

۱۳ - وجود بسترهاى گوناگون اندیشه و خردورزى در سرگذشت ایوب پیامبر (و اذکر عبدنا أیّوب إذ نادى ... و وهبنا له أهله ... و ذکرى لأُولى الألبب) از این که خداوند، بیدار شدن انسان ها از سرگذشت ایوب(ع) را به صاحبان خرد اختصاص داده است، مى توان استفاده کرد که در این داستان زمینه هاى بسیارى براى اندیشیدن و خردورزى وجود دارد.

موضوعات مرتبط

• امیدوارى: امیدوارى به رحمت خدا ۱۰
• اولواالالباب: تذکر به اولواالالباب ۱۱
• ایوب(ع): اجابت دعاى ایوب(ع) ۸; احیاى خانواده ایوب(ع) ۱; ازدیاد خانواده ایوب(ع) ۳، ۶; بازگشت خانواده ایوب(ع) ۲، ۴، ۶، ۸; تعالیم قصه ایوب(ع) ۱۳; شفاى ایوب(ع) ۳، ۸; عبرت از قصه ایوب(ع) ۱۱; فضایل ایوب(ع) ۱، ۲، ۶; قصه ایوب(ع) ۱، ۲، ۳، ۴، ۶، ۸; نعمتهاى ایوب(ع) ۴
• تذکر: زمینه تذکر ۱۲
• تعقل: تعقل در قصه ایوب(ع) ۱۳
• خانواده: بازگشت خانواده ۷
• خدا: افعال خدا ۱; عطایاى خدا ۴، ۵; نشانه هاى رحمت خدا ۶، ۷
• دعا: آثار دعا ۹
• ذکر: ذکر قصه ایوب(ع) ۱۱
• رحمت: زمینه رحمت ۹; مشمولان رحمت ۶، ۷
• سختى: امیدوارى در سختى ۱۰; عوامل رفع سختى ها ۹
• عاقلان: عاقلان و قصه ایوب(ع) ۱۱
• عبرت: عوامل عبرت ۱۱
• عقل: آثار عقل ۱۲
• لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۱، ۲
• مردگان: احیاى مردگان ۱
• نعمت: نعمت خانواده ۵; نعمت زن ۵; نعمت فرزند ۵