الأحزاب ٥٢

لاَ يَحِلُ‌ لَکَ‌ النِّسَاءُ مِنْ‌ بَعْدُ وَ لاَ أَنْ‌ تَبَدَّلَ‌ بِهِنَ‌ مِنْ‌ أَزْوَاجٍ‌ وَ لَوْ أَعْجَبَکَ‌ حُسْنُهُنَ‌ إِلاَّ مَا مَلَکَتْ‌ يَمِينُکَ‌ وَ کَانَ‌ اللَّهُ‌ عَلَى‌ کُلِ‌ شَيْ‌ءٍ رَقِيباً

ترجمه

بعد از این دیگر زنی بر تو حلال نیست، و نمی‌توانی همسرانت را به همسران دیگری مبدّل کنی [= بعضی را طلاق دهی و همسر دیگری به جای او برگزینی‌] هر چند جمال آنها مورد توجّه تو واقع شود، مگر آنچه که بصورت کنیز در ملک تو درآید! و خداوند ناظر و مراقب هر چیز است (و با این حکم فشار قبایل عرب را در اختیار همسر از آنان، از تو برداشتیم).

|بعد از اين، هيچ زنى [جز همسران كنونى‌ات‌] بر تو حلال نيست، و نيز نمى‌توانى همسرانت را به همسران ديگرى مبدّل سازى، هر چند جمال آنها تو را جلب كند، مگر آنچه به ملك تو در آيد [يعنى كنيزان‌]، و خدا بر هر چيزى مراقب است

از اين پس، ديگر [گرفتن‌] زنان و نيز اينكه به جاى آنان، زنان ديگرى بر تو حلال نيست، هر چند زيبايى آنها براى تو مورد پسند افتد، به استثناى كنيزان، و خدا همواره بر هر چيزى مراقب است.

(ای رسول) بعد از این (زنان) دیگر نه عقد هیچ زن بر تو حلال است و نه مبدّل کردن این زنان به دیگر زن هر چند از حسنشان به شگفت آیی و بسیار در نظرت زیبا آیند مگر که کنیزی مالک شوی. و خدا بر هر چیز (و بر حدودش) مراقب و نگهبان است.

[غیر از زن هایی که گفته شد] از این پس زنان دیگر برای تو حلال نیست، و [نیز] جایز نیست که آنان را به همسرانی دیگر تبدیل کنی گرچه زیبایی آنان تو را خوش آید، مگر کنیزی که مالکش شوی؛ و خدا نگهبان و مراقب همه چیز است.

بعد از اين زنان، هيچ زنى بر تو حلال نيست و نيز زنى به جاى ايشان اختيار كردن، هر چند تو را از زيبايى او خوش آيد؛ مگر آنچه به غنيمت به دست تو افتد. و خدا مراقب هر چيزى است.

پس از آن دیگر هیچ زنی بر تو حلال نیست، و نشاید که همسرانی را جانشین آنان سازی، و گرچه زیبایی آنان تو را خوش آید، مگر آنچه ملک یمینت باشد، و خداوند نگاهبان و ناظر همه چیز است‌

از اين پس- يعنى پس از اين زنان- [ديگر] زنان تو را حلال نباشند و نه اينكه به جاى ايشان زنانى بگزينى اگر چه زيبايى آنان تو را به شگفت آورد، مگر آنچه دست تو مالك شود- يعنى كنيزان-، و خداوند بر هر چيزى نگاهبان است.

بعد از این، دیگر زنی بر تو حلال نیست، و نمی‌توانی همسرانت را به همسران دیگری تبدیل کنی (و مثلاً برخی از اینان را طلاق دهی و به جای وی همسران تازه‌ای را خواستگاری نمائی) هر چند جمال آنان تو را به شگفت درآورد، مگر کنیزان. خداوند ناظر و مراقب بر هر چیزی است.

از این پس ، زناشویی با زنانی دیگر و نیز اینکه به جای آنان، زنان دیگری را جایگزین کنی، بر تو حلال نیست - هر چند زیبایی آنها تو را به شگفتی آورد- به استثنای زنانی (دیگر) که دستاوردگان [:کنیزان] تواند. و خدا (همواره) بر هر چیزی مراقب بوده‌است.

حلال نیست برایت زنان از این پس و نه آنکه برگزینی به جای آنان همسرانی و هر چند خوش آیدت زیبائی آنان جز آنکه دارا شود دستت و خدا است بر همه چیز نگهبان‌

الأحزاب ٥١	آیه ٥٢	الأحزاب ٥٣
سوره : سوره الأحزاب نزول : اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٨ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«وَ لا أَن تَبَدَّلَ ...»: مراد طلاق دادن همسری و ازدواج با زن دیگری است. یعنی نباید نه بر همسران حاضر بیفزائی، و نه به جای یکی از اینان با کس دیگری ازدواج نمائی. «رَقِیباً»: مراقب و مطّلع. حافظ و ناظر.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

الْيَوْمَ‌ أُحِلَ‌ لَکُمُ‌... (۱)

وَ إِنِ‌ امْرَأَةٌ خَافَتْ‌ مِنْ‌... (۲) يَا أَيُّهَا النَّبِيُ‌ إِنَّا... (۵) تُرْجِي‌ مَنْ‌ تَشَاءُ مِنْهُنَ‌ وَ... (۳)

تفسیر

• آيات ۴۹ - ۶۲ سوره احزاب
• بيان آيات مربوط به نكاح و طلاق كه بعضى مخصوص پيامبر (صلى الله عليه و آله وسلم ) و برخى راجع به همه مسلمانان است
• بيان هفت طائفه از زنان كه خدا در پيامبر(ص )حلال كرده است
• دستور به مسلمانان كه از وراى حجاب با همسران پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم )ملاقات كنند
• معناى صلات خدا و ملائكه و مؤ منين بر پيامبر اكرم (ص )
• معناى اينكه خدا آزاردهندگان پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم ) را در دنيا و آخرت لعنتكرده است
• وجه اينكه آزار مؤ منين را ((بهتان )) و ((اثم مبين )) خواند
• تهديد منافقين و بيماردلان و شايعه پرااكنان به اخراج از شهر و مدور ساختن خونشان ،اگر از فساد دست نكشند
• بحث روايتى
• رواياتى در ذيل آيات مربوط به ازدواج پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) و احكاممربوط به همسران آن جناب (صلى الله عليه و آله و سلم )
• شاءن نزول آيه ((و امراء مؤ منة ان وهبت نفسها للنبى ...))بنقل از كتاب شريف كافى
• شاءن نزول آيه (يا ايها الذين آمنوا لا تدخلوا بيوت النبى ...)
• چند روايت درباره معناى صلوات خدا و ملائكه و مؤ منين بر پيامبر (صلى الله عليه و آله وسلم ) و كيفيت صلوات فرستادن بر آن حضرت
• دو روايت در ذيل آيه مربوط به حجاب زنان و درذيل آيه متضمن تهديد منافقان و بيمار دلان و شايعه پراكنان

• آيه و ترجمه
• تفسير:
• نكته ها:
• ۱ - فلسفه اين حكم
• ۲ - روايات مخالف
• ۳ - آيا قبل از ازدواج مى توان به همسر آينده نگاه كرد؟

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - بر پیامبر(ص) روا و جایز نیست که غیر از موارد تعیین شده، همسرى انتخاب کند. (لایحلّ لک النساء من بعد) «بعد» ضد «قبل» است (مفردات راغب) و در آیه، معناى «غیر» مى دهد. مضاف الیه آن به قرینه معلوم بودن، محذوف است. معناى عبارت چنین است: «غیر از زن هایى که گفته شد، زنان دیگرى براى تو حلال نیست».

۲ - پیامبر(ص) مجاز نبود که همسران خود را طلاق داده و دیگرانى را جایگزین آنان کند. (لایحلّ لک ... و لا أن تبدّل بهنّ من أزوج)

۳ - حق انتخاب همسر براى پیامبر(ص)، محدود بوده و او، حق ندارد از آن حدّ بگذرد، هرچند آنان براى آن حضرت خوشایند باشند. (لایحلّ لک النساء من بعد ... و لو أعجبک حسنهنّ)

۴ - پیامبر(ص) مجاز نبود بر اساس سنّت جاهلى، زنان خود را با همسران دیگران تعویض کند. (لایحلّ لک النساء ... و لا أن تبدّل بهنّ من أزوج) احتمال دارد که مراد از «تبدیل همسران»، طلاق آنها و ازدواج با دیگران باشد و احتمال دارد که اشاره به سنّت جاهلى باشد که مردان، همسران خود را تعویض مى کرده اند. برداشت بالا، بنابر احتمال دوم است.

۵ - پیامبر(ص)، حالت بشرى داشت و در برابر امورى مانند خوشایندى ها، تأثیرپذیر بود. (و لو أعجبک حسنهنّ)

۶ - نگاه به زن، به قصد ازداوج با او، جایز است. (و لو أعجبک حسنهنّ) از این که خداوند، به پیامبر(ص) فرموده است: «اگرچه زیبایى آنان، براى تو خوشایند باشد»، استفاده مى شود که چنین امرى، قبل از ازدواج بوده و احتمالاً آن حضرت زنى را مى دیده که موجب خوشایندى اش مى شده است. این عمل پیامبر(ص) حجت است و مى تواند نکته بالا را برساند.

۷ - صِرف خوشایندى از چیزى، نمى تواند ملاک انتخاب آن باشد. (لایحلّ لک النساء ... و لا أن تبدّل بهنّ من أزوج و لو أعجبک حسنهنّ)

۸ - دستور به عدم حلّیت ازدواج پیامبر(ص) با زنانى غیر از همسران موجود و یا تعیین شده، به منظور رفع نگرانى از آنان بوده است. (ذلک أدنى أن تقرّ أعینهنّ ... لایحلّ لک النساء من بعد)

۹ - مجاز نبودن پیامبر(ص) به طلاق همسران خود و جایگزین کردن دیگران به جاى آنان، به خاطر جلب رضایت همسران و اطمینان بخشى به آنان است. (ذلک أدنى أن تقرّ أعینهنّ ... لایحلّ ... و لا أن تبدّل بهنّ من أزوج)

۱۰ - بر پیامبر(ص) غیر از همسران تعیین شده، تنها کنیز، حلال و مباح بود. (لایحلّ لک النساء من بعد ... إلاّ ما ملکت یمینک)

۱۱ - مالکیت بر انسان برده، جایز و روا است. (إلاّ ما ملکت یمینک)

۱۲ - خداوند، همواره بر همه چیز مراقب و نگاهبان است. (و کان اللّه على کلّ شىء رقیبًا) «رقیب» به معناى حافظ است (مفردات راغب).

۱۳ - هشدار خداوند، به پیامبرش(ص) درباره رعایت حدود تعیین شده در ازدواج (لایحلّ لک النساء من بعد ... و کان اللّه على کلّ شىء رقیبًا) ذکر «و کان اللّه على ... رقیباً» پس از بیان حرمت ازدواج جدید براى پیامبر(ص) مى تواند هشدارى به آن حضرت باشد.

موضوعات مرتبط

• ازدواج: نگاه در ازدواج ۶
• انتخاب: ملاک انتخاب ۷
• برده: احکام برده ۱۱; مالکیت بر برده ۱۱
• جاهلیت: تعویض همسران در جاهلیت ۴; رسوم جاهلیت ۴
• خدا: مراقبت خدا ۱۲; هشدارهاى خدا ۱۳
• مالکیت: احکام مالکیت ۱۱
• محمد(ص): اختصاصات محمد(ص) ۱، ۲، ۳، ۱۰; ازدواج مجدد محمد(ص) ۲، ۹; بشربودن محمد(ص) ۵; تأثیرپذیرى محمد(ص) ۵; حلیت کنیز براى محمد(ص) ۱۰; رضایت همسران محمد(ص) ۹; رفع نگرانى از همسران محمد(ص) ۸; طلاق همسران محمد(ص) ۲، ۹; محدوده ازدواج محمد(ص) ۱، ۳، ۸، ۹، ۱۳; محمد(ص) و تعویض همسران ۴; مسؤولیت محمد(ص) ۱، ۲، ۴; هشدار به محمد(ص) ۱۳
• نامحرم: نگاه به نامحرم ۶
• نگاه: احکام نگاه ۶