الروم ٤٣
ترجمه
| الروم ٤٢ | آیه ٤٣ | الروم ٤٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الدِّینِ الْقَیِّمِ»: (نگا: روم / ). «یَوْمٌ»: مراد قیامت است. «مَرَدَّ»: برگرداندن. مصدر میمی و به معنی رَدّ، یا این که به معنی اسم فاعل، یعنی رادّ است. «لا مَرَدَّ لَهُ مِنَ اللهِ»: خدا، دیگر آن را باز نمی‌گرداند و برنامه وقوع آن را بهم نمی‌زند. کسی نمی‌تواند از وقوع قیامت جلوگیری کند و بر خلاف فرمان صادره الهی مبنی بر فرا رسیدن قیامت، از آن ممانعت به عمل آورد. «یَصَّدَّعُونَ»: متفرّق می‌گردند. مراد این است که مردمان در آخرت به بهشتی و دوزخی تقسیم می‌شوند، و هر دسته از اینها به تناسب اعمال خود دارای درجات بهشتی یا درکات دوزخی ویژه است (نگا: روم / )
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ يَوْمَ نَحْشُرُهُمْ جَمِيعاً ثُمَ... (۱) وَ امْتَازُوا الْيَوْمَ أَيُّهَا... (۱)
لِيَمِيزَ اللَّهُ الْخَبِيثَ مِنَ... (۰) وَ رَأَى الْمُجْرِمُونَ النَّارَ... (۰)
تفسیر
- آيات ۴۰ - ۴۷، سوره روم
- هيچ شاءنى از شؤ ون عالم از ((خلقت )) جدا نيست و لذا خالق عالم را شريكى نيست
- اشاره به وجود رابطه مستقيم بين اعمال مردم و حوادث عالم
- سخن عجيب مفسرين در ذيل آيه (ظهر الفساد فى البر و البحر...)
- دو دسته شدن مردم در روز قيامت ، كافران به سوى جهنم و نكو كرداران به سوى بهشت
- پاداشى كه خدا به مؤ منان صالح العمل مى دهدفضل او است كه ناشى از محبت خدا به بندگان خود مى باشد
- يادآورى آيت ((باد)) و آثار آن
- بحث روايتى (رواياتى در ذيلآيه : ((ظهر الفساد...)) و برخى ديگر از آيات گذشته )
نکات آیه
۱ - خداوند، فراخوان پیامبر(ص) به رویکرد تمام عیار به اسلام (فأقم وجهک للدین القیّم) «ال» در «الدین» ممکن است عهد و مراد از آن اسلام باشد.
۲ - لزوم توجّه همه جانبه به دین توحیدى (اسلام) (فأقم وجهک للدین القیّم) مراد از «إقامه وجه» اقبال و روى آوردن به چیزى با تمام توجه و بدون نظر به جانب دیگر است.
۳ - اسلام، دینى ثابت و استوار است. (فأقم وجهک للدین القیّم) «قیّم» صیغه مبالغه و به معناى «ثابت و استوار» است.
۴ - توجّه به منشأ خلقت و روزى و مرگ انسان، مقتضى رویکرد تمام عیار به دین است. (اللّه الذى خلقکم ... فأقم وجهک للدین) احتمال دارد «فاء» در «فأقم» تفریع بر آیه «الذى خلقکم ...» باشد که در آن، خداوند، برخى از افعال خود را به عنوان نشانه، یادآورى کرده است.
۵ - دین فطرى، دینى ثابت و استوار است. (فأقم وجهک للدین حنیفًا فطرت اللّه التى ... فأقم وجهک للدین القیّم) «ال» در «الدین» در این آیه، ممکن است عهد بوده و اشاره به دینى داشته باشد که در آیه سى همین سوره از آن سخن گفته شده است. بنابراین «القیّم» صفت دین فطرى مى شود.
۶ - لزوم توجّه تمام عیار به دین حق، با عبرت گیرى از فرجامِ بدکرداران گذشته (فانظروا کیف کان عقبة الذین من قبل ... فأقم وجهک للدین) برداشت بالا، بنابراین احتمال است که «فاء» در «فأقم» تفریع بر آیه پیش باشد.
۷ - دنیا، جایگاهى مناسب و فرصتى مغتنم، براى تصحیح باور است. (فأقم وجهک للدین القیّم من قبل أن یأتى یوم لا مردّ له من اللّه)
۸ - لزوم بهره گیرى کامل از فرصت هاى مناسب، جهت تأمین آخرت خویش (فأقم ... من قبل أن یأتى یوم)
۹ - برپایى قیامت، از ناحیه خداوند است و هیچ مانعى جلوى وقوع آن را نمى گیرد. (أن یأتى یوم لا مردّ له من اللّه) «من اللّه» احتمال دارد متعلق به «یأتى» باشد. یعنى: «روزى که از سوى خداوند مى آید، هیچ مانعى براى تحقق آن نیست.». لازم به ذکر است که «مَرَدّ» (مصدر میمى) و به معناى «دفع و رد کردن» است و مراد از «یوم» روز قیامت است.
۱۰ - رویکرد تمام عیار به دین اسلام و قبول آن، عامل نجات و سعادت انسان در قیامت است. (فأقم وجهک للدین ... من قبل أن یأتى یوم لا مردّ له من اللّه)
۱۱ - توجّه به وقوع حتمى قیامت و از دست رفتن فرصت ها، زمینه پابندى انسان به دین است. (فأقم ... من قبل أن یأتى یوم ... یومئذ یصّدّعون) یادآورى وقوع قیامت پس از سفارش به پابندى به دین، مى تواند به منظور ایجاد انگیزه در انسان براى عمل به آن فرمان باشد.
۱۲ - روز قیامت، روز تفکیک شدن کامل انسان هاى مؤمن از انسان هاى کافر است. (یومئذ یصّدّعون) احتمال دارد مراد از تفکیک شدن و جدایى در روز قیامت، تفکیک صفوف اهل بهشت از صفوف کسانى که اهل جهنم اند باشد. آیه بعد، مؤید این برداشت است
۱۳ - قیامت، روز جدایى و پراکندگى کامل انسان ها است. (یومئذ یصّدّعون) «یصّدّعون» از ریشه «صدع» به معناى «جدا شدن و پارگى در اجسام سخت» است. احتمال دارد که مراد از «یصّدّعون» جدایى صف سعادت مندان و شقاوت مندان باشد و احتمال دارد پراکندگى و جدا شدن انسان ها از هم باشد. برداشت بالا، بنابر احتمال دوم است.
موضوعات مرتبط
- آخرت: فرصت تهیه توشه آخرت ۸
- اسلام: استوارى اسلام ۳; دعوت به اسلام ۱
- اقوام پیشین: عبرت از فرجام اقوام پیشین ۶
- انسان: انسان ها در قیامت ۱۲، ۱۳
- ایمان: آثار ایمان به اسلام ۱۰; اهمیت ایمان به اسلام ۲
- خدا: افعال خدا ۹; دعوتهاى خدا ۱
- خلقت: منشأ خلقت ۴
- دنیا: نقش دنیا ۷
- دین: دین استوار ۵; دین فطرى ۵; زمینه عمل به دین ۱۱
- ذکر: آثار ذکر حتمیت قیامت ۱۱
- روزى: منشأ روزى ۴
- سعادت: عوامل سعادت اخروى ۱۰
- عقیده: فرصت تصحیح عقیده ۷
- قیامت: پراکندگى در قیامت ۱۳; حتمیت قیامت ۹; ظهور حقایق در قیامت ۱۲; منشأ قیامت ۹; ویژگیهاى قیامت ۱۲، ۱۳
- کافران: کافران در قیامت ۱۲
- گرایشها: زمینه گرایش به دین ۴; گرایش به دین ۶
- گروهها: تمایز گروهها در قیامت ۱۲
- مؤمنان: مؤمنان در قیامت ۱۲
- محمد(ص): مسؤولیت محمد(ص) ۱
- مرگ: منشأ مرگ ۴
