الإسراء ٨٧
ترجمه
الإسراء ٨٦ | آیه ٨٧ | الإسراء ٨٨ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«إِلاّ رَحْمَةً ...»: استثناء منقطع است و (إِلاّ) معنی (لکِن) دارد. برخی (رَحْمَةً) را مفعولله دانستهاند. «فَضْلَهُ»: خیر و خوبی. کرم و نیکی.
تفسیر
- آيات ۸۲ - ۱۰۰ سوره اسراى
- وجه اينكه قرآن براى مؤ منين ((شفاء(( و((رحمت (( ناميده شده است .
- توضيح اينكه قرآن ظالمين را جز زيان نمى افزايد
- حاصل معناى آيه واشاره به وجوهى كه مفسرين درباره آن گفته اند.
- بيان حال انسان عادى دلبسته به اسباب ظاهرى
- بحثى فلسفى (در بيان اينكه شرور بالعرضداخل در قضاى الهى هستند)
- تقسيمات ((عدم (( وبيان اينكه كدام قسم آن شر است .
- تقسيم كلى امور به پنج قسم
- سخن صاحب روح المعانى درباره شرور وكلام فخر رازى
- معناى ((كليعمل على شاكلته ((
- صفات درونى انسان علت تامه اعمال بدنى اونيست بلكه مقتضى آنست
- بيان اينكه سعادت وشقاوت ضرورى وتغييرناپذير نيست واكتسابى واز آثار اعتقاداتواعمال انسان مى باشد
- انسان داراى ((شاكله ((هايى است مختلف داراى آثا مختلف
- بيان وجه ارتباط واتصال اين آيه با ((وننزل من القرآن ...((
- سخن فخر رازى پيرامون آيه ((قلكل يعمل على شاكلته (( ونقد آن
- بحث فلسفى (درباره سنخيت وجودى ورابطه ذاتى بينفعل وعلت فاعلى )
- وجود رابطه وسنخيت بين فعل وفاعل از نظر قرآن
- معناى ((روح (( ومراد از ((امر خدا(( وتوضيح اينكه روح از امر خدا است
- موارد اطلاق واستعمال كلمه ((روح (( در آيات قرآن مجيد
- اقوال مختلف ومتعدد مفسرين درباره مراد از روح در آيه : ((يسئلونك عن الروح ...((
- تحدّى عمومى (همه انس وجن ) وبه تمامى خصوصيات قرآن (نه فقط بلاغت وفصاحت )
- مشروط كردن مشركين ايمان خود را به معجزاتى غريب وناممكن !
- تحقق بخشيدن به پيشنهاد مشركين ، در شاءن پيامبر (ص ) نيست
- گفتار بعضى مفسرين در ارتباط به دوكلمه بشرا ورسولا در آيه واشكالات آن
- تقرير وتوضيح برهان بر نبوت عامه واثبات آن
- توضيح برهانى عقلى بر اينكه تحمل وحى خاص انبياء الهى است
- توجهى به سياق آيه ودلات آن
- چون دليل وبرهان نتيجه نبخشيد، گواهى را به خدا واگذار
- معناى جمله : ((قادر على ان يخلق مثلهم ((
- بيان اينكه انسان مبعوث در قيامت عين انسان دنيايى است نه مانند او
- بحث روايتى
- رواياتى درباره نيت وعمل در ذيل جمله : ((كليعمل على شاكلته ((
- چند روايت درباره شاءن نزول آيه : ((يسئلونك عن الروح ...(( وبيان مراد از روح
نکات آیه
۱- لطف و رحمت خداوند، مانع بازپس گیرى وحى (حقایق و معارف وحیانى)از پیامبر(ص) (لئن شئنا لنذهبنّ ... إلاّ رحمة من ربّک) استثنا ممکن است از کلمه و یا کلامى محذوف صورت گرفته باشد: مثلاً عبارت چنین باشد آنچه را به تو دادیم، جز از سر رحمت ندادیم و بنابراین، محو نخواهیم کرد. و یا استدراک از «لئن شئنا» باشد و عبارت چنین فرض شود: «و لکن لانشاء ذلک رحمة» (ولى زایل کردن معارف عطا شده را نمى خواهیم به خاطر رحمت به تو)
۲- تثبیت مفاهیم وحى و جاودانگى آنها در قلب پیامبر(ص)، جلوه ربوبیت خاص الهى نسبت به آن حضرت (لئن شئنا لنذهبنّ بالذى أوحینا ... إلاّ رحمة من ربّک)
۳- تثبیت وحى و بقاى مفاهیم قرآنى، جلوه رحمت الهى بر بندگان (لئن شئنا لنذهبنّ ... إلاّ رحمة من ربّک)
۴- پیامبراکرم(ص)، مورد فضل و رحمت عظیم و گسترده الهى (إن فضله کان علیک کبیرًا)
۵- جایگاه ویژه و رفیع پیامبر(ص) نزد خداوند (إن فضله کان علیک کبیرًا)
۶- امتنان خداوند بر پیامبر(ص) به خاطر تثبیت مفاهیم وحى در قلب او (و لئن شئنا لنذهبنّ ... إن فضله کان علیک کبیرًا)
۷- ربوبیت الهى نسبت به پیامبر(ص)، ربوبیتى آمیخته با رحمت است. (إلاّ رحمة من ربّک)
موضوعات مرتبط
- خدا: آثار رحمت خدا ۱; آثار لطف خدا ۱; امتنان خدا ۶; ربوبیت خدا۷;رحمت خدا ۷; نشانه هاى ربوبیت خدا ۲; نشانه هاى رحمت خدا ۳
- رحمت: مشمولان رحمت ۴، ۷
- فضل خدا: مشمولان فضل خدا ۴
- قرآن: تثبیت قرآن ۳
- محمد(ص): تفضّل به محمد(ص) ۴; تقرّب محمد(ص) ۵; رحمت بر محمد(ص) ۴، ۷; قلب محمد(ص) ۲، ۶; مربّى محمد(ص) ۲، ۷; مقامات محمد(ص) ۵; منّت بر محمد(ص) ۶; وحى به محمد(ص) ۱، ۲، ۶
- وحى: تثبیت وحى ۲، ۳، ۶; موانع محو وحى ۱