التوبة ٣٨
ترجمه
| التوبة ٣٧ | آیه ٣٨ | التوبة ٣٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«مَا لَکُمْ»: چه چیزتان شده است؟ چه خبرتان است؟ چرا شما؟ «إنفِرُوا»: بیرون روید. برای جهاد به تندی خارج شوید. «إِثَّاقَلْتُمْ»: سستی و کندی کردید. اصل آن (تَثَاقَلْتُمْ) و از باب تفاعُل است. «إِثَّاقَلْتُمْ إِلَى الأرْضِ»: خویشتن را به زمین چسپانده و تنبلی کردید. دل به زندگی جهان دادید و بدان گرائیدید. «مِنَ الآخِرَةِ»: بدل آخرت. به جای دنیای دیگر.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۸ - ۳۸، سوره توبه
- ملامت و سرزنش مؤ منين به جهت تثاقل و سستى نمودنشان به هنگام جنگ به اينكه مگر به حيات ناچيز دنيا قانع شده اند؟
- اگر شما پيامبر (ص ) را يارى نكنيد، بدانيد كه خداوند وقتى كه مشركين او را بيرون كردند با انزال سكينه و جنود غيبى او را يارى نمود
- چند دليل بر اينكه ضمير (( عليه )) در جمله : (( فانزل الله سكينة عليه )) به رسول (ص ) برمى گردد نه به صاحب (ابوبكر)
- استدلال بعضى به جمله فوق براينكه سكينت بر ابوبكر نازل شده ، و چند اشكال بر آن استدلال
- مراد از (( كلمة الذين كفروا )) و (( كلمة الله )) در آيه شريفه
- در راه جهاد عذر و بهانه نياوريد و به هر وسيله ممكن(امول و انفس ) جهاد كنيد
- بيان اينكه عتاب در آيه : (( عفا الله عنك لم اذنت لهم )) عتاب جدى نيست بلكه مفيد غرض ديگرى است
- استدلال به آيه فوق بر صدور گناه از رسولخدا (ص ) مردود است
- خلاصه گفتار صاحب المنار در ذيل آيه فوق كه در آن عفو خدا از رسول خدا (ص ) را مربوط به ترك اولى نمودن آن حضرت دانسته است
- جواب به صاحب المنار و بيان اينكه عملرسول خدا (ص ) اولى و اصلح بوده است نه ترك اولى مفسده حضور منافقين در ميانصفوف مؤ منين مجاهد
- يكى از علائم و نشانه هاى نفاق
- مفسده حضور منافقين در ميان صفوف مؤ منين مجاهد
- رواياتى در مورد كيفيت هجرت پيامبر (ص ) از مكه به مدينه و داستان غار و...
- نقد و بررسى استدلال به آيه غار بر فضيلت ابوبكر
- نقد و رد رواياتى كه مى گويند سكينت بر ابوبكر نازل شد
- آماده شدن مسلمين براى جنگ با روميان و خطبه پيامبر (ص ) براى آنان قبل از حركت به سوى تبوك
- چند روايت در ذيل آيه شريفه : (( عفا الله عنك لم اذنت لهم ... ))
- داستان چند تن از مؤ منينى كه با تاءخير به لشگريان عازم تبوك پيوستند يا آنكه تخلف كردند و سپس توبه نمودند
نکات آیه
۱ - مؤمنان، موظف به بسیج شدن براى نبرد در راه خدا، به هنگام صدور فرمان جنگ (یأیها الذین ءامنوا ما لکم إذا قیل لکم انفروا فى سبیل اللّه اثّاقلتم)
۲ - ملاک وجوب شرکت مسلمانان در پیکار با دشمنان، دفاع از اسلام و سرزمین آن است، نه خصوصیات رهبرى جامعه و صلاحیت و عدم صلاحیت وى براى فراخوانى به جنگ. (یأیها الذین ءامنوا ما لکم إذا قیل لکم انفروا فى سبیل اللّه) به کارگیرى فعل مجهول (قیل) و عدم ذکر نام و خصوصیات کسى که فرمان جهاد را صادر مى کند، مفید برداشت فوق است.
۳ - سرزنش خداوند نسبت به آنان که، پس از صدور فرمان جنگ، از شرکت در آن امتناع مىورزند. (ما لکم إذا قیل لکم انفروا فى سبیل اللّه اثّاقلتم إلى الأرض)
۴ - بروز نوعى سستى میان گروهى از مسلمانان صدر اسلام، براى رفتن به جنگ تبوک (یأیها الذین ءامنوا ما لکم إذا قیل لکم انفروا ... اثّاقلتم إلى الأرض) این بخش از آیات، چنانکه برخى از مفسّران گفته اند، مربوط به جنگ تبوک است.
۵ - ارزش جهاد، به در راه خدا بودن آن است. (ما لکم إذا قیل لکم انفروا فى سبیل اللّه)
۶ - دلخوشى به زندگى دنیوى و ترجیح دادن آن بر حیات اخروى، عامل سستى و روى گردانى از جهاد در راه خدا (ما لکم إذا قیل لکم انفروا فى سبیل اللّه اثّاقلتم إلى الأرض أرضیتم بالحیوة الدنیا من الأخرة)
۷ - جهاد در راه خدا، عامل سعادت و نیک بختى مؤمنان در حیات اخروى (یأیها الذین ءامنوا ما لکم إذا قیل لکم انفروا فى سبیل اللّه ... أرضیتم بالحیوة الدنیا من الأخرة)
۸ - بهره مندیهاى دنیوى، در مقایسه با نعمتهاى اخروى، متاعى است بسیار اندک و کم ارزش. (فما متع الحیوة الدنیا فى الأخرة إلا قلیل)
۹ - دلخوش کردن به زندگى دنیوى و ترجیح دادن آن بر حیات اخروى، امرى است ناپسند و مورد نکوهش خداوند. (أرضیتم بالحیوة الدنیا من الأخرة فما متع الحیوة الدنیا فى الأخرة إلا قلیل)
۱۰ - لزوم توجّه به ارزشهاى حیات اخروى و ترجیح دادن آن بر زندگى دنیوى، به هنگام ارزیابى اعمال و تصمیم گیرى و انتخاب (أرضیتم بالحیوة الدنیا من الأخرة فما متع الحیوة الدنیا فى الأخرة إلا قلیل)
۱۱ - دنیاطلبان، مردمانى دون همت (أرضیتم بالحیوة الدنیا من الأخرة فما متع الحیوة الدنیا فى الأخرة إلا قلیل)
۱۲ - ترک جهاد و سستى در امر پیکار با دشمنان دین، نشانه دنیاطلبى و دلبستگى به زندگى دنیوى است. (ما لکم إذا قیل لکم انفروا فى سبیل اللّه ... أرضیتم بالحیوة الدنیا من الأخرة)
موضوعات مرتبط
- آخرت: ترجیح آخرت بر دنیا ۱۰
- ارزشها: ملاک ارزشها ۵
- ارزیابى: ملاک ارزیابى ۱۰
- اسلام: اهمیّت پاسدارى از اسلام ۲; تاریخ صدر اسلام ۴
- امکانات مادى: ارزش امکانات مادى ۸
- جهاد: آثار جهاد ۷; ارزش جهاد ۵; اهمیّت بسیج براى جهاد ۱; تخلف از جهاد ۱۲; جهاد با دشمنان ۲; سرزنش متخلفان از جهاد ۳; عوامل سستى در جهاد ۶; ملاکهاى وجوب جهاد ۲
- حیات: ارزش حیات دنیوى ۱۰; برترى حیات اخروى ۱۰
- خدا: سرزنشهاى خدا ۳، ۹
- دنیا: ترجیح دنیا بر آخرت ۹
- دنیاطلبان: خواسته هاى دنیاطلبان ۱۱
- دنیاطلبى: آثار دنیاطلبى ۶; سرزنش دنیاطلبى ۹; نشانه هاى دنیاطلبى ۱۲
- ذکر: اهمیّت ذکر حیات اخروى ۱۰
- سبیل اللّه: ارزش سبیل اللّه ۵
- سرزمینها: اهمیّت دفاع از سرزمینهاى اسلامى ۲
- سعادت: عوامل سعادت اخروى ۷
- عمل: عمل ناپسند ۹
- غزوه تبوک: قصه غزوه تبوک ۴
- مؤمنان: سعادت اخروى مؤمنان ۷; مسؤولیت مؤمنان ۱
- مسلمانان: سستى در مسلمانان صدر اسلام ۴
- نعمت: ارزش نعمت هاى اخروى ۸
