التوبة ٣١
ترجمه
التوبة ٣٠ | آیه ٣١ | التوبة ٣٢ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«إِتَّخَذُوا»: قرار دادهاند. تبدیل کردهاند. «أَحْبَار»: جمع حِبْر، علماء، مراد پیشوایان دینی یهودیان است. «رُهْبَان»: جمع راهب، پارسایان. دیرنشینان. مراد پیشوایان دینی مسیحیان است. «أَرْبَاباً»: جمع رَبّ، معبودان.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۳۵ - ۲۹، سوره توبه
- مراد از رسول در توصيف اهل كتاب به اينكه (( آنچه را كه خدا و رسول او حرام كرده اند حرام نمى دانند )) پيامبر اسلام (ص ) مى باشد
- واداشتن اهل كتاب به پرداخت جزيه مطابق با عدالت و انصاف است
- مراد از حق بودن دين ، و معناى توصيف اهل كتاب به عدم تدين به دين حق
- معناى (( جزيه )) و مقصود از صغار اهل كتاب در: (( ...و هم صاغرون ))
- معرفى (( عزير )) و بيان اينكه مراد يهود از اينكه گفتند (( عزير پسر خداست )) چه بوده است
- گفتار مسيحيان مبنى بر اينكه عيسى پسر خداست مشابه گفتار كفار در امم گذشته است
- معناى (( احبار )) و (( رهبان )) و اشاره به اينكه برخلاف نصارا، يهود جدا و واقعا معتقد به فرزندى عزير براى خدا نبوده اند
- اطاعت بدون قيد و شرط و بالاستقلال همان عبادت و پرستش است و مختص به خداى سبحان مى باشد
- لطافت تعبير از حال اهل كتاب به : (( يريدون ان يطفؤ وا نور الله بافواههم ))
- اراده الهى بر انتشار دين اسلام در عالم بشريت تعلق گرفته است .
- اشاره به اهميت اقتصاديات در نظام بشرى و وجه اينكه از ميان گناهان احبار و رهبان (( اكل مال به باطل )) ذكر شده است
- مواردى از تعديات مالى كشيشان
- حكم حرمت كنز و احتكار ذهب و فضه مخصوص به اهل كتاب نيست و معناى انفاق در راه خدا انفاق در مصالح و ضروريات دينى و اجتماعى است
- رواياتى در مورد قتال با اهلكتاب و رواياتى در مورد اينكه مجوس اهل كتاب هستند
- چند روايت در مورد معناى اينكه يهود و نصارا احبار و رهبان را ارباب گرفتند
- چند روايت در ذيل جمله : (( ليظهره على الدين كله )) و تفسير آن به ظهور حضرت مهدى(ع )
- رواياتى در ذيل آيه : (( والذين يكنزون تاذهب والفضة ... )) و استناد مستمر ابوذر به اين آيه شريفه در برابر عثمان و معاويه و گنجينه داران
- بررسى موضع ابوذر و بيان اينكه گفتار او نتيجه اجتهادش نبوده بلكه ماءخوذ از رسول الله (ص ) بوده است
- بيان فساد و ضعف دو روايتى كه در صدد مخدوش ساختن ابوذر است
- مفاسدى كه بر اندوختن و احتكار پول مترتب است
- در مواردى كه انفاق ، مستحب يا مباح است چرا بخل ورزيدن جائر نباشد؟
- نقش مبرات و مستحبات مالى در حفظ اساس حيات مجتمع دينى و ايجاد نظام اسلامى
نکات آیه
۱ - تسلیم و اطاعت بى چون و چراى یهود و نصارا در برابر احبار و راهبان (پیشوایان دینى) خویش (اتخذوا أحبارهم و رهبنهم أرباباً) «اتخاذ رب» کنایه از تسلیم و اطاعت بى چون و چراست.
۲ - توبیخ یهود و نصارا از سوى خدا، به خاطر ارج نهادن به پیشوایان دینى خود (احبار و راهبان) تا حد پروردگارى (اتخذوا أحبارهم و رهبنهم أرباباً من دون اللّه)
۳ - ممنوعیت اطاعت رهبران دینى در آنچه بیرون از فرمان و رضایت خداست. (اتخذوا أحبارهم و رهبنهم أرباباً من دون اللّه)
۴ - مسیح (ع)، برخوردار از ربوبیت و پروردگارى، در بینش نادرست نصارا (اتخذوا ... أرباباً من دون اللّه و المسیح ابن مریم)
۵ - همه انسانها، مأمور به پرستش و اطاعت بى چون و چراى خداى یگانه و پرهیز از شریک گرفتن غیر، براى اویند. (و ما أمروا إلا لیعبدوا إلها وحداً لا إله إلا هو)
۶ - توحید، عقیده مشترک همه ادیان آسمانى (اتخذوا أحبارهم و رهبنهم أرباباً ... و ما أمروا إلا لیعبدوا إلها وحداً)
۷ - اطاعت بى چون و چرا از هر انسان، به منزله پرستش اوست. (اتخذوا أحبارهم و رهبنهم أرباباً ... و ما أمروا إلا لیعبدوا إلها وحداً) از اینکه خداوند مى فرماید: یهود و نصارا پیشوایان دینى خود را ارباب گرفته و مى پرستیدند در حالى که آنان رسماً چنین پرستشى نداشتند و بلکه فقط از آنها اطاعت بى چون و چرا مى کردند، برداشت فوق استفاده مى شود.
۸ - الوهیت در انحصار خداوند است. (لا إله إلا هو)
۹ - ساحت قدس الهى، از هر گونه شریک منزه است. (سبحنه عما یشرکون)
۱۰ - یهود و نصارا، مردمانى شرک پیشه (اتخذوا أحبارهم و رهبنهم أرباباً من دون اللّه ... سبحنه عما یشرکون)
۱۱ - اطاعت از رهبران دینى، درآنچه بیرون از فرمان و رضایت خدا باشد، شرک است. (اتخذوا أحبارهم و رهبنهم أرباباً من دون اللّه ... سبحنه عما یشرکون) خداوند اهل کتاب را به خاطر اینکه رهبران دینى خود را به جاى خدا «رب» قرار مى دادند و از آنان اطاعت مى کردند، محکوم کرده و آنان را مشرک خوانده است. بنابراین رب قرار دادن رهبران دینى و اطاعت از آنان به جاى اطاعت از فرمانهاى الهى، شرک خواهد بود.
روایات و احادیث
۱۲ - از امام صادق (ع) درباره سخن خدا که فرمود: «اتخذوا أحبارهم و رهبانهم أرباباً من دون اللّه» روایت شده که فرمود: «و اللّه ما صلّوا لهم و لا صاموا و لکنهم أحلّوا لهم حراماً و حرّموا علیهم حلالاً فاتّبعوهم ;[۱] به خدا سوگند آنان براى احبار و راهبان نه نماز خواندند و نه روزه گرفتند ; ولى آن علما و صومعه داران، براى مردم حرام را حلال و حلال را حرام کردند و آنان پیروى کردند».
۱۳ - از امام باقر (ع) درباره آیه «اتخذوا احبارهم و رهبانهم ارباباً من دون اللّه و المسیح بن مریم» روایت شده است: «اما المسیح فعصوه و عظموه فى أنفسهم حتى زعموا انه اله و انه ابن اللّه و طائفة منهم قالوا ثالث ثلاثة و طائفة منهم قالوا هو اللّه ... ;[۲] اما مسیح را نافرمانى کردند او را در اندیشه خود تا آن جا بزرگ دانستند که گمان کردند او معبود و فرزند خداست و گروهى از آنان گفتند: وى یکى از سه معبود است و گروهى گفتند: او خداست ... ».
موضوعات مرتبط
- ادیان: مشترکات ادیان ۶
- اطاعت: اطاعت از علماى مسیحیت ۱ ; اطاعت از علماى یهود ۱ ; اطاعت از غیر خدا ۷ ; اطاعت ممنوع ۳، ۱۱ ; محدوده اطاعت از رهبران دینى ۳، ۱۱
- انسان: مسؤولیت انسان ها ۵
- توحید: اهمیّت توحید ۶ ; توحید ذاتى ۸، ۹ ; توحید عبادى ۵
- حقانیت: ملاکهاى حقانیت ۳، ۱۱
- حلال: تحریم حلال ۱۲
- خدا: اختصاصات خدا ۸ ; بىنظیرى خدا ۹ ; تنزیه خدا ۹ ; سرزنشهاى خدا ۲
- شرک: ترک شرک ۵ ; موارد شرک ۱۱
- عبادت: عبادت خدا ۵ ; موارد عبادت ۷
- عصیان: عصیان از عیسى (ع) ۱۳
- عقیده: عقیده باطل ۴
- علماى مسیحیت: بدعت علماى مسیحیت ۱۲ ; سرزنش احترام به علماى مسیحیت ۲
- علماى یهود: بدعت علماى یهود ۱۲ ; سرزنش احترام به علماى یهود ۲
- عیسى (ع): الوهیت عیسى (ع) ۱۳
- محرمات: تحلیل محرمات ۱۲
- مسیحیت: تثلیث در مسیحیت ۱۳
- مسیحیان: تبعیت مسیحیان از علماى مسیحیت ۱ ; سرزنش مسیحیان ۲ ; شرک مسیحیان ۱۰ ; عقیده مسیحیان ۴، ۱۳ ; مسیحیان و ربوبیت عیسى (ع) ۴
- مشرکان: ۱۰
- یهود: تبعیت یهود از علماى یهود ۱ ; سرزنش یهود ۲ ; شرک یهود ۱۰