البقرة ١٢٨
ترجمه
البقرة ١٢٧ | آیه ١٢٨ | البقرة ١٢٩ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«مُسْلِمَیْنِ»: مثنّی (مُسْلِم) به معنی: مخلص. فرمانبردار. مطیع خدا و شریعتهای الله. «أُمَّةً»: ملّت. جماعت. «أَرِنَا»: به ما نشان بده. «مَنَاسِکَ»: آداب و رسوم عبادت، اعم از مراسم حجّ و غیره (نگا: مائده / ، حجّ / ). «التَّوَّابُ»: بس توبهپذیر.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
هُوَ الَّذِي بَعَثَ فِي... (۱) وَ جَاهِدُوا فِي اللَّهِ حَقَ... (۲)
وَ إِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ... (۴) وَ إِذِ ابْتَلَى إِبْرَاهِيمَ رَبُّهُ... (۴) رَبَّنَا وَ ابْعَثْ فِيهِمْ رَسُولاً... (۱) قُلْ يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنِّي... (۱) وَ مِنْ قَوْمِ مُوسَى أُمَّةٌ... (۱) وَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِ... (۲) وَ الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا هَبْ... (۴)
تفسیر
- آيات ۱۲۵ ۱۲۹ بقره
- خداوند دعاى حضرت ابراهيم (ع ) را مستجاب مى كند
- خداوند در استجابت دعايش خرق عادت نمى كند
- درخواست و دعاى ابراهيم عليه السلام (اجعلنا مسلمين لك ) و اشكالى كه به ذهن مى رسد
- اسلامى ابراهيم و اسماعيل (ع ) از خدا خواستند غير اسلام به معناىمتداول آنست
- نظرى دقيق تر در مسئله مورد بحث
- مراد از ((ارنا مناسكنا و تب علينا))
- طرح يك سؤ ال در مورد معناى اسلام ، مناسك و توبه درباره حضرت ابراهيم (ع )
- اسلامى كه ابراهيم و اسماعيل (ع ) براى ذريه شان درخواست نمودند اسلام واقعى بود
- بحث روايتى (شامل رواياتى در ذيل آيات گذشته مربوط به هجرت ابراهيم به مكه وبناى كعبه و دعاى ابراهيم ...)
- قسمتى از حكايت ابراهيم و اسماعيل عليهم السلام بروايت ابن عباس
- داستان حضرت ابراهيم (ع ) از زبان امام صادق (ع )
- بررسى اخبارى كه به امور خارق العاده درباره كعبه و حجرالاسود و سنگ مقام اشارهدارند
- نمونه هايى از كلام خداوند كه دلالت دارد آنچه موجود است از ناحيه اونازل شده است
- استدلال آنها كه به كلى منكر اين دسته روايات شده اند
- پاسخ به منكرين و معترضين و بيان اينكه اينها دچاراشكال بزرگترى شده اند
- رد يا اثبات حقايق معنوى در شاءن علوم طبيعى و اجتماعى نيست
- معارف دينى به طور مستقيم هيچ ربطى به طبيعيات و اجتماعيات ندارند
- اينگونه بيانات الهى و ظواهر دينى پرده هائى است كه بر روى اسرارى انداخته شده
- امت محمّد (ص ) چه كسانى هستند؟
- معناى كلمه ((امت )) از نظر عموميت و وسعت تابع مورداستعمال ، يا اراده گوينده است
- بحث علمى
- سرگذشت ابراهيم (ع ) يك دوره كامل از سير عبوديت را در بردارد
- درباره حج و اشاره به اسرار و حكمت آن
- عباداتى كه توسط انبياء تشريع شده تمثال هائى از سير عبودى آنان است
نکات آیه
۱ - تسیلم خدا شدن، از دعاهاى ابراهیم و اسماعیل(ع) به هنگام ساختن کعبه (و إذ یرفع إبرهیم القواعد ... ربنا واجعلنا مسلمین لک )
۲ - ابراهیم و اسماعیل (ع) از خداوند خواستند تا از میان نسلشان گروهى را به مقام تسلیم نایل سازد. (و من ذریتنا أمة مسلمة لک) در برداشت فوق «من» در «من ذریتنا» به معناى بعض گرفته شده است.
۳ - علاقه ابراهیم و اسماعیل (ع) به ذریه خویش (من ذریتنا أمة مسلمة لک)
۴ - تسلیم خدا بودن، راه و روش بندگى کردن اوست. (ربنا واجعلنا مسلمین لک و من ذریتنا أمة مسلمة لک)
۵ - تسلیم بودن در برابر خدا، داراى مراتب و درجات است. (ربنا واجعلنا مسلمین لک) چون ابراهیم و اسماعیل (ع)، تسلیم خدا بودند ولى باز هم تقاضاى توفیق براى نیل به این مقام را داشتند، معلوم مى شود: مقام تسلیم، داراى درجات و مراتب است.
۶ - تمامى ذریه ابراهیم و اسماعیل(ع)، شایستگى نایل شدن به مراحل والاى تسلیم را دارا نیستند. (و من ذریتنا أمة مسلمة لک) «من» در «من ذریتنا» براى تبعیض است و گویاى برداشت فوق مى باشد.
۷ - تشریح و تبیین طریقه عبادت خدا و چگونگى آداب آن، از درخواستهاى ابراهیم و اسماعیل (ع) از خداوند (و أرنا مناسکنا) مَنسَک (مفرد مناسک) به معناى طریقه عبادت است (لسان العرب). بنابراین «أرنا مناسکنا»; یعنى، خدایا! شیوه عبادت کردنت را به ما ارائه کن.
۸ - ابراهیم و اسماعیل(ع) به هنگام ساختن کعبه، از خداوند خواستند تا چگونگى اعمال حج را به آنان بیاموزد. (ربنا ... أرنا مناسکنا) برداشت فوق، مبتنى بر این است که مناسک - چنانچه برخى از اهل لغت و نیز برخى از مفسّران گفته اند - به معناى اعمال حج باشد.
۹ - تشریع احکام دین و بیان چگونگى پرستش، از شؤون خداوند است. (ربنا ... أرنا مناسکنا)
۱۰ - ابراهیم و اسماعیل (ع)، از خداوند خواستند تا توبه خود و فرزندانشان را بپذیرد. (و تب علینا)
۱۱ - انسان در هر مقام و منزلتى، ناتوان از اداى وظایف الهى خویش است. (و تب علینا) از آن جا که ابراهیم و اسماعیل (ع) از گناه و معصیت منزهند، ولى در عین حال به درگاه خدا توبه مى کنند و تقاضاى پذیرفته شدن آن را دارند نکاتى به دست مى آید; از جمله اینکه: انسان در هر منزلتى - هر چند منزلت پیامبران باشد - نمى تواند وظیفه عبودیت خویش را به درگاه خدا ادا کند.
۱۲ - خداوند، تواب (بسیار توبه پذیر) و رحیم (بسیار مهربان) است. (إنک أنت التواب الرحیم)
۱۳ - توفیق براى تسلیم شدن در برابر خدا، تبیین چگونه عبادت کردن او و پذیرش توبه، پرتوهایى از رحمت الهى به بندگان است. (ربنا واجعلنا مسلمین ... و أرنا مناسکنا و تب علینا إنک أنت التواب الرحیم)
۱۴ - دعا به درگاه خداوند، مؤثر در برآورده شدن خواسته هاى معنوى انسان است. (ربنا واجعلنا مسلمین لک ... و تب علینا)
روایات و احادیث
۱۵ - از حضرت على بن ابى طالب (ع) روایت شده است که: «لما فرغ ابراهیم من بناء البیت قال: فعلت أى رب فأرنا مناسکنا، ابرزها لنا، علّمناها، فبعث اللّه جبرئیل فحجّ به;[۱] چون ابراهیم(ع) از ساختن خانه کعبه فارغ گشت، عرض کرد: پروردگارا! من مأموریت خود را انجام دادم، پس شیوه انجام اعمال حج را به ما نشان بده و آن را بر ما آشکار کن و به ما بیاموز. پس خداوند جبرئیل را فرستاد تا به همراهى ابراهیم حج نماید [و به صورت عملى به ابراهیم(ع) نشان دهد] ».
موضوعات مرتبط
- ابراهیم(ع): ابراهیم(ع) و بناى کعبه ۱۵; خواسته هاى ابراهیم(ع) ۷، ۸، ۱۰; دعاى ابراهیم(ع) ۱، ۲، ۷، ۸، ۱۰، ۱۵; علایق ابراهیم(ع) ۳; قصه ابراهیم(ع) ۱، ۳، ۸، ۱۰; نسل ابراهیم(ع) ۲، ۳، ۶، ۱۰
- اسماعیل(ع): خواسته هاى اسماعیل(ع) ۷، ۸، ۱۰; دعاى اسماعیل(ع) ۱، ۲، ۷، ۸، ۱۰; علایق اسماعیل(ع) ۳; قصه اسماعیل(ع) ۱، ۳، ۸، ۱۰; نسل اسماعیل(ع) ۲، ۳، ۶، ۱۰
- اسماء و صفات: تواب ۱۲۴ رحیم ۱۲
- انسان: خواسته هاى معنوى انسان ۱۴; عجز انسان ۱۱
- تسلیم: اهمیّت تسلیم به خدا ۱، ۲، ۴، ۱۳; مراتب تسلیم به خدا ۵، ۶; مقام تسلیم ۲، ۶
- توبه: درخواست قبول توبه ۱۰; قبول توبه ۱۳
- توفیق: عوامل توفیق ۱۳
- حج: تعلیم مناسک حج ۸، ۱۵
- خدا: اختصاصات خدا ۹; توفیقات خدا ۱۳; مظاهر رحمت خدا ۱۳
- دعا: آثار دعا ۱۴
- دین: منشأ تشریع دین ۹
- عبادت: تبیین آداب عبادت ۷; تبیین کیفیت عبادت ۷، ۹، ۱۳
- عبودیت: روش عبودیت ۴
- علایق: علاقه به نسل علایق ۳
- کعبه: بناى کعبه ۱، ۸، ۱۵
- نیازها: تأمین نیازها هاى معنوى ۱۴
منابع
- ↑ جامع البیان (طبرى)، ج ۱، ص ۵۵۵; الدر المنثور، ج ۱، ص ۳۳۲.