النساء ١٧٣
ترجمه
النساء ١٧٢ | آیه ١٧٣ | النساء ١٧٤ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«فَیُوَفِّیهِمْ»: پاداش آنان را به طور کامل خواهد داد. «وَلِیّاً»: سرپرست. «نصِیراً»: یاور.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
نکات آیه
۱- مؤمنان داراى عمل صالح، برخوردار از اجر کامل و فضل خداوند در قیامت (فاما الذین ءامنوا و عملوا الصلحت فیوفیهم أجورهم و یزیدهم من فضله)
۲- خداوند خود پاداش دهنده به مؤمنان داراى عمل صالح (فیوفیهم أجورهم)
۳- ایمان و عمل صالح، موجب استحقاق پاداش اخروى (فاما الذین ءامنوا و عملوا الصلحت فیوفیهم أجورهم و یزیدهم من فضله) واژه اجر (مزد و پاداش) دلالت مى کند که مؤمنان نسبت به پاداش استحقاق دارند.
۴- همراهى ایمان با عمل صالح، موجب برخوردارى از پاداش و فضل الهى (فاما الذین ءامنوا و عملوا الصلحت فیوفیهم أجورهم و یزیدهم من فضله)
۵- پاداش اخروى مؤمنان صالح بیش از استحقاق آنان است. (فاما الذین ءامنوا و عملوا الصلحت ... و یزیدهم من فضله)
۶- فضل الهى، منشأ افزایش پاداش اهل ایمان (فاما الذین ءامنوا ... و یزیدهم من فضله) «من» در «من فضله» نشویه است.
۷- ایمان به وحدانیت خدا و قیامت و انجام اعمال صالح، نشانه عبودیت و بندگى خدا (و یستکبر فسیحشرهم إلیه جمیعاً. فاما الذین ءامنوا و عملوا الصلحت) خداوند از کسانى که استنکاف نمى کنند و او را عبادت مى کنند، به مؤمنان داراى اعمال صالح تعبیر کرد. متعلق ایمان به دلیل آیات گذشته، قیامت (فسیحشرهم) و وحدانیت خدا (انما اللّه اله واحد) است.
۸- امتناع از عبادت خداوند به دلیل گردن فرازى و خودبرتربینى، موجب عذاب دردناک در قیامت (و اما الذین استنکفوا و استکبروا فیعذبهم عذاباً ألیماً)
۹- بى پناهى مستکبران رویگردان از بندگى خدا در برابر کیفر الهى در قیامت (اما الذین استنکفوا و استکبروا فیعذبهم عذاباً ألیماً و لایجدون لهم من دون اللّه ولیاً و لانصیراً)
۱۰- کیفر الهى داراى انواع گوناگون (فیعذبهم عذاباً ألیماً)
۱۱- خداوند، در قیامت ولى (سرپرست) و نصیر (یارى دهنده) است. (و لایجدون لهم من دون اللّه ولیاً و لانصیراً)
۱۲- تنها خداوند، توانا بر نصرت مستکبران در قیامت (و لایجدون لهم من دون اللّه ولیاً و لانصیراً) به قرینه فراز قبل «فیعذبهم عذاباً الیماً» مراد از اینکه مستکبران تنها خداوند را یاور خویش مى یابند، این است که تنها وى توانا بر یاورى آنهاست، نه اینکه خداوند ایشان را یارى خواهد کرد.
۱۳- خداوند، هرگز مستکبران رویگردان از عبادت را، در قیامت یارى نخواهد کرد. (و لایجدون لهم من دون اللّه ولیاً و لانصیراً)
۱۴- مستکبران رویگردان از عبادت خدا، محروم از شفاعت شافعان (و لایجدون لهم من دون اللّه ولیاً و لانصیراً)
۱۵- وجود شفاعت کنندگان براى یارى مردمان در قیامت (و لایجدون لهم من دون اللّه ولیاً و لانصیراً) تقدیم «لهم» بر «نصیراً» دلالت مى کند که در قیامت یاورانى هستند ; ولى مستکبران از یاورى آنان محرومند.
۱۶- کیفر مستکبران بیش از استحقاق آنان نخواهد بود. (فاما الذین ءامنوا ... و اما الذین استنکفوا و استکبروا فیعذبهم عذاباً ألیماً) خداوند در پاداش مؤمنان جمله «و یزیدهم من فضله» را آورد ولى در کیفر مستکبران چیزى بر آنچه استحقاق دارند (عذاب الیم) نیفزود.
۱۷- تشویق و تهدید، از روشهاى قرآن براى هدایت انسانها به عبادت و بندگى خدا (فاما الذین ءامنوا ... و اما الذین استنکفوا و استکبروا فیعذبهم)
۱۸- سرنوشت اخروى انسان در گرو موضعگیرى فکرى و عملى وى در دنیا (فاما الذین ءامنوا ... و اما الذین استنکفوا و استکبروا فیعذبهم)
روایات و احادیث
۱۹- مؤمنان داراى عمل صالح، بهره مند از نعمت بهشت و داراى حق شفاعت براى کسانى که در دنیا به ایشان نیکى کرده اند. (فیوفیهم أجورهم و یزیدهم من فضله) رسول خدا (ص) درباره «اجورهم» در آیه فوق فرمود: یدخلهم الجنة و درباره «یزیدهم من فضله» فرمود: الشفاعة فیمن وجبت لهم النار ممن صنع الیهم المعروف فى الدنیا.[۱]
موضوعات مرتبط
- استکبار: کیفر استکبار ۸
- انذار: نقش انذار ۱۷
- انسان: سرنوشت انسان ۱۸
- ایمان: به توحید ۷ ; ایمان به قیامت ۷ ; ایمان و عمل صالح ۴ ; پاداش اخروى ایمان ۳
- بشارت: نقش بشارت ۱۷
- بهشت: نعمتهاى بهشت ۱۹
- پاداش: مراتب پاداش ۱ ; منشأ پاداش ۶ ; موجبات پاداش ۳، ۴
- خدا: افعال خدا ۲ ; پاداش خدا ۲، ۴ ; فضل خدا ۱، ۴، ۶ ; قدرت خدا ۱۲ ; کیفرهاى خدا ۹، ۱۰ ; نصرت خدا ۱۱، ۱۲، ۱۳ ; ولایت خدا ۱۱
- شفاعت: محرومیت از شفاعت ۱۴
- شفیعان: در قیامت ۱۵
- عبادت: آثار ترک عبادت ۱۴ ; عصیان از عبادت ۸، ۹
- عبودیت: ترک عبودیت ۱۳ ; تشویق به عبودیت ۱۷ ; نشانه هاى عبودیت ۷
- عذاب: مراتب عذاب ۸ ; موجبات عذاب ۸
- عصیان: ۷۵۲. کیفر اخروى عصیان ۸
- عمل: آثار عمل ۱۸ ; پاداش عمل صالح ۳ ; عمل صالح ۷
- قیامت: امداد در قیامت ۱۲ ; شفاعت در قیامت ۱۵، ۱۹ ; نصرت در قیامت ۱۱، ۱۳ ; ولایت در قیامت ۱۱
- کیفر: اقسام کیفر ۱۰
- مستکبران: بیخپناهى مستکبران ۹، ۱۳ ; کیفر مستکبران ۹، ۱۶ ; محرومیّت مستکبران ۱۴ ; مستکبران در قیامت ۱۲، ۱۳ ; مستکبران عصیانگر ۹، ۱۳، ۱۴
- موضعگیرى: آثار موضعگیرى ۱۸
- مؤمنان: پاداش اخروى مؤمنان ۵ ; پاداش مؤمنان ۱، ۲، ۶ ; شفاعت مؤمنان ۱۹ ; عمل صالح مؤمنان ۱، ۲، ۱۹ ; مؤمنان صالح ۵
- نظام جزایى:۱۶
- هدایت: تشویق به هدایت ۱۷ ; روش هدایت ۱۷
منابع
- ↑ الدر المنثور، ج ۲، ص