الزخرف ٤٣

فَاسْتَمْسِکْ‌ بِالَّذِي‌ أُوحِيَ‌ إِلَيْکَ‌ إِنَّکَ‌ عَلَى‌ صِرَاطٍ مُسْتَقِيمٍ‌

ترجمه

آنچه را بر تو وحی شده محکم بگیر که تو بر صراط مستقیمی.

|پس به آنچه به تو وحى شده تمسك جوى كه تو بر راهى راست هستى

پس به آنچه به سوى تو وحى شده است چنگ دَرْزَنْ، كه تو بر راهى راست قرار دارى.

پس به قرآنی که تو را وحی می‌شود تمسّک کن که البته تو به راه راست (و طریق حق) هستی.

پس به آنچه بر تو وحی شده تمسک بجوی، یقیناً تو بر راهی راست قرار داری؛

پس در آنچه به تو وحى شده است چنگ بزن كه تو بر راه راست هستى.

به آنچه بر تو وحی شده است، تمسک کن [و بدان که‌] تو بر راه راست هستی‌

پس بدانچه به تو وحى شده است چنگ زن، همانا تو بر راه راستى.

محکم چنگ بزن بدان چیزی که به تو وحی شده است. چرا که تو قطعاً بر راه راست قرار داری.

پس به (وسیله‌ی) آنچه سوی تو وحی شده است با کوشش، (خود و دیگران را از بی‌راهی‌ها به راه آر و) نگهدار، که تو همواره بر راهی راست استواری.

پس چنگ آن بدانچه وحی شد بسویت که توئی همانا بر راه راست‌

الزخرف ٤٢	آیه ٤٣	الزخرف ٤٤
سوره : سوره الزخرف نزول : ٥ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٨ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«إسْتَمْسِکْ»: با تمام توان چنگ بزن و محکم برگیر. مراد ماندگاری بر قرآن و کاملاً عمل بدان است. «الَّذِی أُوحِیَ إِلَیْکَ»: مراد قرآن است.

تفسیر

• آيات ۲۶ - ۴۵ سوره زخرف
• معناى سخن ابراهيم (ع ) به پدر و قومش : ((انى براء مما تعبدون الا الذى فطرنىفانه سيهدين ))
• وجوهى كه درباره معناى آيه : ((و جعلها كلمة باقية فى عقبه لعلهم يرجعون )) گفته شده
• سخن مشركين كه در ردّ قرآن گفتند چرا بر يكى از بزرگان و توانگراننازل نشده و جواب به آنها با بيان اينكه روزى هاى مادى و معنوى را خداى تعالى تقسيممى كند
• پاسخ به گفتار مشركين مكه
• رزق دنيا به مشيت خداوند است و اختيار آن بدست انسان
• تقسيم معشيت و بيان علل انقسام آن در مجمع انسانى
• مقصود از اينكه فرمود: اگر مردم امت واحده نمى شدند، سقف خانه كافران را از نقره مىكرديم و...
• وصف حال كور دلان روى گردان از ذكر خدا، كه قرين شيطانى دارند و در عين ضلالتخود را راه يافته مى پندارند
• بيزارى جستن كافر كور دل از قرين شيطانى خود در قيامت
• وجوه مختلف در معناى جمله ((و لن ينفعكم اليوم اذ ظلتم انكم فى العذاب مشتركون )) كهخطاب به كفار و قرين هاى شيطانى آنها است
• اقوال مفسرين درباره مقصود از اينكه خطاب به پيامبر اكرم (ص ) فرمود: ((واسئل من ارسلنا من قبلك اجعلنا من دون الرحمن آلهه يعبدون ))
• توضيحى درباره روايتى كه جمله ((و جعلها كلمة باقية فى عقبه )) را به امامت ذريهابراهيم (ع ) تفسير كرده اند
• روايتى در ذيل آيه : ((و قالوا لا نزل هنا القرآن علىرجل من القريتين عظيم ))
• رواياتى ديگر در ذيل برخى آيات گذشته

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - پیامبر(ص)، از جانب خداوند مأمور تمسک به پیام وحى و پایدارى در راه دعوت به آن (فاستمسک بالذى أُوحى إلیک )

۲ - خداوند، حامى و نگاهبان پیام وحى، و پیامبر(ص) موظف به انجام وظیفه ابلاغ (فإنّا منهم منتقمون ... فإنّا علیهم مقتدرون . فاستمسک بالذى أُوحى إلیک)

۳ - مخالفت هاى کافران با پیام وحى و تأخیر کیفر دنیایى آنان، نبایستى پیامبر(ص) و مؤمنان را در تبلغ دین سست گرداند. (فإمّا نذهبنّ ... فاستمسک بالذى أُوحى إلیک) از تفریع این آیه بر آیات پیشین - که مسأله اعراض کافران از وحى و کیفر آنان را مطرح کرده بود - مطلب یاد شده استفاده مى شود.

۴ - قرآن، وحى الهى بر پیامبر(ص) بوده و آن حضرت در محتواى آن نقشى نداشته است. (فاستمسک بالذى أُوحى إلیک )

۵ - پیامبر(ص) و رهبران الهى، موظف به ابلاغ پیام وحى و عمل به رسالت خود و نگرانى نداشتن نسبت به عکس العمل و فرجام مخالفان (فإمّا نذهبنّ بک ... فاستمسک بالذى أُوحى إلیک)

۶ - لزوم برخوردى استوار و به دور از هرگونه ضعف و سستى، در مقام تبلیغ معارف دینى (فاستمسک بالذى أُوحى إلیک)

۷ - راه پیامبر(ص)، راهى مستقیم و به دور از هرگونه کژى و انحراف (إنّک على صرط مستقیم)

۸ - تمسک جویندگان به قرآن و وحى، در صراط مستقیم الهى اند. (فاستمسک بالذى ... إنّک على صرط مستقیم)

۹ - اطمینان و باور به حقانیت راه و حرکت خویش، عامل استوارى و پایدارى انسان است. (فاستمسک ... إنّک على صرط مستقیم) خداوند، پس از دستور تمسک به پیام وحى، این حقیقت را بیان مى کند که اى پیامبر! تو در راه راست قرار دارى. از این مطلب مى توان استفاده کرد که باور به راستى و درستى مسیر، در تمسک و پایدارى انسان به آن، نقشى به سزا دارد.

۱۰ - خدافراموشان، گرفتار بیراهه ها و راه هاى پرپیچ و خم در زندگى معنوى و اعتقادى خویش (و من یعش عن ذکر الرحمن ... إنّک على صرط مستقیم) آیات پیشین، در ارتباط با اعراض کنندگان از یاد خدا بود و جمله «إنّک على صراط مستقیم» تعریضى است به آنان که شما از راه مستقیم به دورید.

۱۱ - استقامت و پایدارى در مسیر دین، امرى دشوار و نیازمند به تأیید الهى است. (فاستمسک ... إنّک على صرط مستقیم) از لحن آیه شریفه که براى دلدارى و تقویت روحیه پیامبر(ص) است، مطلب بالا برداشت مى شود.

۱۲ - تأیید پیامبر(ص) و درستى راه و حرکت آن حضرت از سوى خداوند (إنّک على صرط مستقیم)

۱۳ - رهبران الهى، در ایفاى رسالت خویش و گذر از دشوارى ها، نیازمند اطمینان و تأییدهاى خداوندى اند. (فاستمسمک ... إنّک على صرط مستقیم)

موضوعات مرتبط

• استقامت: عوامل استقامت ۹
• اعتصام: اعتصام به قرآن ۸; اعتصام به وحى ۱، ۸
• ایمان: آثار ایمان ۹
• تبلیغ: آداب تبلیغ ۶; استقامت در تبلیغ ۱، ۶; ترک سستى در تبلیغ ۶
• خدا: آثار تأییدات خدا ۱۱; اوامر خدا ۱; تأییدات خدا ۱۲; حمایتهاى خدا ۲
• دین: اهمیت تبلیغ دین ۳; تبلیغ دین ۶; سختى استقامت در دین ۱۱
• رهبران دینى: محدوده مسؤولیت رهبران دینى ۵; مشکلات رهبران دینى ۱۳; نیازهاى معنوى رهبران دینى ۱۳
• صراطمستقیم :۷، ۸
• غافلان: گمراهى غافلان ۱۰
• قرآن: وحیانیت قرآن ۴
• کافران: تأخیر کیفر دنیوى کافران ۳; نقش مخالفت کافران ۳
• گمراهى: تعدد راههاى گمراهى ۱۰
• مؤمنان: موانع تبلیغ مؤمنان ۳
• محمد(ص): استقامت محمد(ص) ۱; تبلیغ محمد(ص) ۵; تکلیف محمد(ص) ۱، ۲; حقانیت محمد(ص) ۱۲; سیره محمد(ص) ۷; محدوده مسؤولیت محمد(ص) ۵; موانع تبلیغ محمد(ص) ۳; نقش محمد(ص) ۲، ۴; وحى به محمد(ص)۴
• نیازها: نیاز به تأییدات خدا ۱۳
• وحى: حامى وحى ۲; محافظت از وحى ۲; مخالفان وحى ۳