الزخرف ٢٦
ترجمه
| الزخرف ٢٥ | آیه ٢٦ | الزخرف ٢٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«بَرَآءٌ»: بری (نگا: انعام / ، انفال / ، ممتحنه / . بیزار. در اصل مصدر است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
فَإِنَّهُمْ عَدُوٌّ لِي إِلاَّ رَبَ... (۰)
وَ مَنْ يَرْغَبُ عَنْ مِلَّةِ... (۰) إِنَ وَلِيِّيَ اللَّهُ الَّذِي... (۰)
تفسیر
- آيات ۲۶ - ۴۵ سوره زخرف
- معناى سخن ابراهيم (ع ) به پدر و قومش : ((انى براء مما تعبدون الا الذى فطرنىفانه سيهدين ))
- وجوهى كه درباره معناى آيه : ((و جعلها كلمة باقية فى عقبه لعلهم يرجعون )) گفته شده
- سخن مشركين كه در ردّ قرآن گفتند چرا بر يكى از بزرگان و توانگراننازل نشده و جواب به آنها با بيان اينكه روزى هاى مادى و معنوى را خداى تعالى تقسيممى كند
- پاسخ به گفتار مشركين مكه
- رزق دنيا به مشيت خداوند است و اختيار آن بدست انسان
- تقسيم معشيت و بيان علل انقسام آن در مجمع انسانى
- مقصود از اينكه فرمود: اگر مردم امت واحده نمى شدند، سقف خانه كافران را از نقره مىكرديم و...
- وصف حال كور دلان روى گردان از ذكر خدا، كه قرين شيطانى دارند و در عين ضلالتخود را راه يافته مى پندارند
- بيزارى جستن كافر كور دل از قرين شيطانى خود در قيامت
- وجوه مختلف در معناى جمله ((و لن ينفعكم اليوم اذ ظلتم انكم فى العذاب مشتركون )) كهخطاب به كفار و قرين هاى شيطانى آنها است
- اقوال مفسرين درباره مقصود از اينكه خطاب به پيامبر اكرم (ص ) فرمود: ((واسئل من ارسلنا من قبلك اجعلنا من دون الرحمن آلهه يعبدون ))
- توضيحى درباره روايتى كه جمله ((و جعلها كلمة باقية فى عقبه )) را به امامت ذريهابراهيم (ع ) تفسير كرده اند
- روايتى در ذيل آيه : ((و قالوا لا نزل هنا القرآن علىرجل من القريتين عظيم ))
- رواياتى ديگر در ذيل برخى آيات گذشته
نکات آیه
۱ - اعلان برائت حضرت ابراهیم(ع) از شرک و بت پرستى قوم خود (و إذ قال إبرهیم لأبیه و قومه إنّنى براء ممّا تعبدون)
۲ - داستان مبارزه حضرت ابراهیم(ع) با شرک و بت پرستى، داستانى زنده و درس آموز براى همیشه تاریخ (و إذ قال إبرهیم) کلمه «إذ» در محل نصب و مفعول به براى فعل محذوف است; یعنى، «واذکر إذ قال...».
۳ - قوم ابراهیم(ع) و فردى که آن حضرت وى را پدر خطاب مى کرد، پیرو آیین شرک و بت پرستى بودند. (و إذ قال إبرهیم لأبیه و قومه إنّنى براء ممّا تعبدون)
۴ - آیین شرک، مورد نفرت و انزجار عمیق ابراهیم(ع) (إنّنى براء ممّا تعبدون) به کارگیرى کلمه «براء» (مصدر «برء») به جاى «برىء» حاکى از شدت تنفر و انزجار است.
۵ - ابراهیم(ع)، نمونه انسان آزاد از تعصبات قومى و جاهلى (و إذ قال إبرهیم لأبیه و قومه) ذکر داستان ابراهیم(ع) و اعلان موضع آن حضرت در برابر عقاید سنتى جامعه خویش - پس از یادکرد پیروى کورکورانه مشرکان از نیاکان خود - مى تواند در جهت ارائه الگوى سنت شکنى باشد.
۶ - لزوم موضع گیرى قاطعانه در برابر عقاید و باورهاى غلط جامعه، حتى در برابر نزدیک ترین خویشاوندان (و إذ قال إبرهیم لأبیه و قومه إنّنى براء ممّا تعبدون)
۷ - ابراهیم(ع)، نماد شجاعت و اسوه مبارزه با شرک و بت پرستى (و إذ قال إبرهیم لأبیه و قومه) از یادآورى داستان ابراهیم(ع)، اسوه بودن آن حضرت در مبارزه با بت پرستى و از موضع گیرى ایشان در برابر جامعه خویش - حتى نزدیک ترین خویشاوندان خود - شجاعت آن حضرت استفاده مى شود.
۸ - روابط قومى و خویشاوندى، نباید بر گرایش هاى اعتقادى انسان اثر بگذارد. (و إذ قال إبرهیم لأبیه و قومه إنّنى براء ممّا تعبدون) طرح داستان ابراهیم(ع) در راستاى تأثیرناپذیرى از عقاید و باورهاى باطل قومى، صورت گرفته است.
۹ - مسؤولیت ویژه انسان در برابر هدایت و ارشاد بستگان نزدیک خود * (و إذ قال إبرهیم لأبیه و قومه) تقدیم «لأبیه» مى تواند توجه بیشتر ابراهیم(ع) به هدایت پدر را برساند; که از آن اولویت هدایت و ارشاد بستگان نزدیک استفاده مى شود.
۱۰ - اشیاى جامد و فاقد شعور، مورد پرستش قوم ابراهیم(ع) (إنّنى براء ممّا تعبدون) برداشت بالا، بر این اساس است که «ما» در غیرذوى العقول به کار مى رود.
موضوعات مرتبط
- آزر: بت پرستى آزر ۳; شرک آزر ۳
- ابراهیم(ع): الگو بودن ابراهیم(ع) ۵، ۷; بت شکنى ابراهیم(ع) ۲، ۷; پدر ابراهیم(ع) ۳; تبرى ابراهیم(ع) ۱، ۴، ۵; شجاعت ابراهیم(ع) ۷; شرک ستیزى ابراهیم(ع) ۲، ۷; عبرت از قصه ابراهیم(ع) ۲; فضایل ابراهیم(ع) ۵، ۷; قصه ابراهیم(ع) ۱
- انسان: مسؤولیت انسان ۹
- تبرى: تبرى از بت پرستى ۱; تبرى از تعصب قومى ۵; تبرى از شرک ۱، ۴
- خویشاوندان: اهمیت هدایت خویشاوندان ۹
- خویشاوندى: خویشاوندى و عقیده ۸
- عبرت: عوامل عبرت ۲
- عقیده: اهمیت عقیده ۸; اهمیت موضعگیرى علیه عقیده باطل ۶
- قوم ابراهیم: بت پرستى قوم ابراهیم ۳; شرک قوم ابراهیم ۳; معبودان قوم ابراهیم ۱۰
- هدایت: الوهیت در هدایت ۹
