الشورى ٤٣

وَ لَمَنْ‌ صَبَرَ وَ غَفَرَ إِنَ‌ ذٰلِکَ‌ لَمِنْ‌ عَزْمِ‌ الْأُمُورِ

ترجمه

امّا کسانی که شکیبایی و عفو کنند، این از کارهای پرارزش است!

|و البته هر كه صبورى و گذشت پيشه كرد، مسلما اين از كارهاى استوار و مهم است

و هر كه صبر كند و درگذرد، مسلماً اين [خويشتن دارى، حاكى‌] از اراده قوى [در] كارهاست.

و هر که (بر ظلم کسی) صبر کند (و با قدرت انتقام ببخشد) این مقام (حلم و بردباری است که) از عزم در امور (الهی و تسلط بر نفس و قوت عقل و اراده) است.

و کسی که [با قدرت داشتن بر انتقام به اختیار خود] شکیبایی ورزد و [از انتقام] گذشت کند، بی تردید این از اموری است که ملازمت بر آن از واجبات است،

و آن كه صبر كند و از خطا درگذرد، اين از كارهاى پسنديده است.

و هرکس که شکیبایی و گذشت پیشه کند، بی‌گمان این از کارهای سترگ است‌

و هر كه شكيبايى ورزد و درگذرد، هر آينه آن از كارهاى ستوده و استوار است.

کسی که (در برابر ظلم دیگران) شکیبائی کند و (زمام اختیار را از دست ندهد، و با وجود قدرت، از ستمگر) درگذرد (ولی بداند که این عمل باعث گستاخی ظالم نمی‌گردد، این کار او) از زمره‌ی کارهائی است که باید بر آن عزم را جزم کرد و بر آن ماندگار شد.

و هر که همواره صبر کند و (از تجاوز دیگران) چشم پوشد، بی‌چون این (خویشتن‌‌داری، حاکی) از اراده‌ی قوی (در) کارهاست.

و هر که شکیبا شود و آمرزش کند همانا آن است از عزیمت کارها

الشورى ٤٢	آیه ٤٣	الشورى ٤٤
سوره : سوره الشورى نزول : ١ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٠ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لَمِنْ عَزْمِ الْاُمُورِ»: (نگا: آل‌عمران / لقمان / )

تفسیر

• آيات ۲۷ - ۵۰ سوره شورى
• سنت الهى در روزى دادن به مردم : ((ينزل بقدر ما يشاء))
• شباهت رزق مادى با معارف حقه و شرايع آسمانى ، از نظرنزول و قسمت
• توضيحى راجع به ((قدير)) بودن خداى تعالى
• بررسى مفاد آيه ((و ما اصبكم من مصيبه فبما كسبت ايديكم ....)) كه وجود ارتباط بينگناهان و مصائب دنيوى را افاده مى كند
• سه مطلبى كه از سياق آيه شريفه بدست مى آيد
• تفسيرى بى پايه براى آيه و وجه بى پايگى آن
• بيان آيات ((و من آياته الجوار فى البحر...)) كه كشتى ها را به عنوان يكى از آياتخداوند به ياد مى آورد
• دو تفسير ديگر در معنا مى آيد كه هر دو بى مورد و داراى تكلف اند
• صفات نيك مؤ منين : اجتناب از كبائر و فواحش ، گذشت ، دفع ظلم از يكديگر و...))
• معناى مشورت و آيه ((و اءمرهم شورى بينهم ))
• وجه اينكه در جمله ((و جزاء سيئة سيئه مثلها))عمل متقابل مظلوم در برابر ظالم را ((سيئه )) ناميد
• سه وجه در بيان ((انه لا يحب الظالمين ))
• مظلوم حق مقابله به مثل دارد گو اينكه صبر و گذشت فضيلتى برتر است
• وصف حال غير مؤ منين در روبرو شدن با عذاب الهى
• معناى جمله ((ان الخاسرين الذين خسروا انفسهم و اهليهم )) و اينكه گوينده آن كيانند و دركجا آن را مى گويند
• مفاد جمله : ((يوم لا مرد له من الله )) درباره قيامت
• توبيخ انسان متنعم سرگرم به دنيا
• چند روايت درباره تقدير روزى از جانب خداوند سبحان
• بيان سه اشكال در رابطه با ((ما اءصابكم ...)). و مفاد روايات مربوط به آن
• بيان رواياتى در ارتباط با ((يهب لمن يشاء اناثا

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - شکیبایى و بخشش خطاکار، امرى ارزشمند و نیازمند اراده قوى است. (و لمن صبر و غفر إنّ ذلک لمن عزم الأُمور) اضافه «عزم» به «أمور»، از باب اضافه صفت به موصوف است; یعنى، «من الأمور المعزومة» معناى این ترکیب در آیه - چنان که مفسران گفته اند - این است که صبر و گذشت، از امورى است که نیازمند به تصمیم و اراده استوار، مى باشد.

۲ - نظام حقوقى دین، طرفدار حاکمیت روحیه عفو و بخشش بر جامعه بشرى و روابط انسانى (و لمن انتصر بعد ظلمه ... و لمن صبر و غفر)

۳ - خویشتن دارى و گذشت به جاى انتقام جویى و مقابله به مثل، توصیه اکید خداوند به دادخواهان ستمدیده است. (و لمن انتصر بعد ظلمه ... و لمن صبر و غفر إنّ ذلک لمن عزم الأُمور) لام در «لمن صبر» لام قسم و در «لمن عزم الأمور» لام تأکید است که در هر دو نمایانگر اهمیت توصیه الهى به عفو و گذشت است.

۴ - تنها انسان هاى صابر و شکیبا، قادر به عفو و بخشش خطاکاران اند. (و لمن صبر و غفر إنّ ذلک لمن عزم الأُمور) ذکر صبر قبل از غفران، مى تواند اشاره به این نکته داشته باشد که اگر روحیه شکیبایى نباشد; آتش انتقام در انسان شعله ور شده و مانع عفو و گذشت مى شود.

۵ - انسان هاى برخوردار از اراده قوى و خویشتن دار و اهل گذشت ارزشى والا دارند. (و لمن صبر و غفر إنّ ذلک لمن عزم الأُمور)

۶ - عفو، گذشت و خویشتن دارى در حال توانمندى بر انتقام، نشانگر اراده و تصمیم قوى انسان است. (و لمن صبر و غفر إنّ ذلک لمن عزم الأُمور) قدرت بر انتقام از واژه «غفر» استفاده مى شود; چه این که ظهور مغفرت آن است که انسان توان انتقام را داشته باشد.

۷ - عزم و اراده قوى، پایه و اساس کمال و رشد آدمى و اصلاح اخلاق و رفتار او (و لمن صبر و غفر إنّ ذلک لمن عزم الأُمور)

موضوعات مرتبط

• اراده: آثار اراده ۱، ۷; ارزش اراده ۵; نشانه هاى قوت اراده ۶
• تکامل: عوامل تکامل ۷
• خدا: توصیه هاى خدا ۳
• خطاکاران: عفو از خطاکاران ۴
• رفتار: پایه هاى رفتار ۷
• صابران: عفوهاى صابران ۴; فضایل صابران ۴، ۵
• صبر: ارزش صبر ۱، ۵; زمینه صبر ۱
• عفو: ارزش عفو ۱، ۵; اهمیت عفو ۲; توصیه به عفو ۳; زمینه عفو ۱; عفو هنگام قدرت ۶
• مظلومان: توصیه به مظلومان ۳