الزمر ٤
ترجمه
الزمر ٣ | آیه ٤ | الزمر ٥ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«إِصْطَفی»: برگزید.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
لَوْ أَرَدْنَا أَنْ نَتَّخِذَ لَهْواً... (۲) قُلْ إِنْ کَانَ لِلرَّحْمٰنِ وَلَدٌ... (۱) قُلْ إِنْ کَانَ لِلرَّحْمٰنِ وَلَدٌ... (۱)
ذٰلِکَ هُدَى اللَّهِ يَهْدِي بِهِ... (۱) بَلْ نَقْذِفُ بِالْحَقِ عَلَى... (۰) يَا نِسَاءَ النَّبِيِ مَنْ يَأْتِ... (۰)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۰ سوره زمر
- محتواى كلى سوره مباركه زمر و زمينه نزول آن
- اشاره به معناى انزال و تنزيل قرآن كريم
- معناى اينكه دين خالص براى خداست
- بيان مبناى اعتقادى بت پرستان درباره عبادت ارباب و آلهه و مقصود از اينكه آنان غير خدارا اولياءاتخاذ كرده اند
- تقرير احتجاج بر ردّ و نفى فرزند گرفتن خدا براى خود چه فرزندى حقيقى و چهاعتبارى در آيه : لوارادالله يتخذولدا لا صطفى مما يخلق مايشاء...
- احتجاج بر وحدت خداوند در الوهيت و ربوبيت ، با بيان انحصار خلق و تدبير در اوعزوجل
- تفسير آيه : و ان تكفروا فان الله غنى عنكم ولايرضى لعباده الكفر و ان تشكروايرضه لكم ... كه راجع به كفران نعمت و شكر آن است
- گفتارى در معناى خشم و رضاى خدا
- انسان بالفطره خداشناس است و در حال اضطرار رو به اوست ولى درحال تنعم و خوشى ، غافل از او
- برابر نبودن انسان متنعم غافل از خدا با مؤ من متهجد، و عدم تساوى عالم به خدا باجاهل به او
- صابران اجر بى حساب در پيش رو دارند
- رواياتى درباره اخلاص ، الذين يعلمون ، و شاءننزول آيه : امن هو قانت ...، و اجر صابران
نکات آیه
۱ - احتجاج الهى علیه اندیشه شرک و پندار مشرکان، مبنى بر فرزند داشتن خدا (لو أراد اللّه أن یتّخذ ولدًا لاَصطفى ممّا یخلق)
۲ - مشرکان، معتقد به فرزندگزینى خداوند (لو أراد اللّه أن یتّخذ ولدًا لاَصطفى ممّا یخلق)
۳ - بر فرض صحت فرزندگزینى خداوند، این گزینش از میان بهترین مخلوقات او انجام مى گرفت; نه از سنگ، چوب و... . (لو أراد اللّه أن یتّخذ ولدًا لاَصطفى ممّا یخلق ما یشاء) برداشت یاد شده با توجه به این نکته است که مشرکان معتقد بودند که خداوند از چیزهایى (مانند چوب و سنگ) فرزند خود را برگزیده است. خداوند در پاسخ آنان مى فرماید: اگر بنا باشد خداوند فرزند برگزیند، مسلّماً از میان مجموعه مخلوقات گزینش مى کرد و طبیعى است که خداوند حکیم، بهترین مخلوقاتش را براى فرزند گزینش مى کرد; نه چیزهایى مثل چوب و سنگ.
۴ - مخلوقات خداوند، از نظر کمال و مراتب وجودى، متفاوت و گوناگون اند. (لاَصطفى ممّا یخلق ما یشاء) برداشت یاد شده از آمدن ماده «إصطفاء» (گزینش کردن) استفاده مى شود; زیرا گزینش از میان اشیایى صورت مى پذیرد که از نظر کمال و خصوصیات وجودى، گوناگون و داراى مراتب مختلف هستند.
۵ - جدایى کامل و شکاف عمیق، میان مقام خالق و مخلوق (لو أراد اللّه أن یتّخذ ولدًا لاَصطفى ممّا یخلق ما یشاء) برخى از مفسران بر این باوراند که مفاد آیه شریفه این است که اگر خدا بخواهد فرزند برگزیند، باید از میان مخلوقات خود گزینش کند و این محال است; زیرا میان مقام خالق و مخلوق جدایى و دوگانگى کامل وجود دارد.
۶ - منزه بودن ساحت قدسى خداوند، از فرزند گزینى (لو أراد اللّه أن یتّخذ ولدًا ... سبحنه)
۷ - اعتقاد به فرزندگزینى خدا، اعتقاد به وجود نقص و ضعف در ذات اقدس الهى است. (لو أراد اللّه أن یتّخذ ولدًا ... سبحنه) تنزیه خداوند از فرزندگزینى، بیانگر این است که این کار نشانه وجود نقص و ضعف در ذات الهى است.
۸ - فرزند گزینى خدا، برابر با ضعف و نقص ذات او و ناسازگار با کمال مطلق او (لو أراد اللّه أن یتّخذ ولدًا ... سبحنه)
۹ - خداوند، یکتا و یگانه و چیره و پیروز است. (هو اللّه الوحد القهّار)
۱۰ - فرزند داشتن خدا، ناسازگار با یکتایى، قهار بودن و پیروزمندى او است. (لو أراد اللّه أن یتّخذ ولدًا ... سبحنه هو اللّه الوحد القهّار) جمله «هو اللّه الوحد القهّار» در مقام بیان دلیل منزه بودن خداوند (سبحانه) از فرزندگزینى است; یعنى، چون خداوند واحد و قهار است، پس از فرزندگزینى منزه مى باشد.
موضوعات مرتبط
- اسماء و صفات: صفات جلال ۶; قهار ۹; واحد ۹
- توحید: توحید ذاتى ۹
- جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۹
- خدا: آثار فرزنددارى خدا ۸، ۱۰; احتجاج خدا ۱; انتساب فرزند به خدا ۱; تمایز خدا و موجودات ۵; تنزیه خدا ۶; خدا و فرزند ۳، ۶; خدا و نقص ۷، ۸; قهاریت خدا ۹، ۱۰; موانع کمال خدا ۸; وحدانیت خدا ۱۰
- عقیده: عقیده به فرزنددارى خدا ۲، ۷
- مشرکان: احتجاج با مشرکان ۱; عقیده مشرکان ۲
- موجودات: تنوع موجودات ۴; مراتب موجودات ۴