روایت:الکافی جلد ۲ ش ۴۱۲

آدرس: الكافي، جلد ۲، كتاب الإيمان و الكفر

علي بن ابراهيم عن ابيه عن هارون بن مسلم عن مسعده بن صدقه عن ابي عبد الله ع قال :

أَرْسَلَ‏ اَلنَّجَاشِيُ‏ إِلَى‏ جَعْفَرِ بْنِ أَبِي طَالِبٍ‏ وَ أَصْحَابِهِ فَدَخَلُوا عَلَيْهِ وَ هُوَ فِي بَيْتٍ لَهُ جَالِسٌ عَلَى اَلتُّرَابِ وَ عَلَيْهِ خُلْقَانُ اَلثِّيَابِ‏ قَالَ فَقَالَ‏ جَعْفَرٌ ع‏ فَأَشْفَقْنَا مِنْهُ‏ حِينَ رَأَيْنَاهُ عَلَى تِلْكَ اَلْحَالِ فَلَمَّا رَأَى مَا بِنَا وَ تَغَيُّرَ وُجُوهِنَا قَالَ اَلْحَمْدُ لِلَّهِ اَلَّذِي نَصَرَ مُحَمَّداً وَ أَقَرَّ عَيْنَهُ أَ لاَ أُبَشِّرُكُمْ فَقُلْتُ بَلَى أَيُّهَا اَلْمَلِكُ فَقَالَ إِنَّهُ جَاءَنِي اَلسَّاعَةَ مِنْ نَحْوِ أَرْضِكُمْ عَيْنٌ‏ مِنْ عُيُونِي‏ هُنَاكَ فَأَخْبَرَنِي أَنَّ اَللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ قَدْ نَصَرَ نَبِيَّهُ‏ مُحَمَّداً ص‏ وَ أَهْلَكَ عَدُوَّهُ‏ وَ أُسِرَ فُلاَنٌ وَ فُلاَنٌ وَ فُلاَنٌ اِلْتَقَوْا بِوَادٍ يُقَالُ لَهُ بَدْرٌ كَثِيرِ اَلْأَرَاكِ‏ لَكَأَنِّي أَنْظُرُ إِلَيْهِ حَيْثُ‏ كُنْتُ أَرْعَى لِسَيِّدِي هُنَاكَ‏ وَ هُوَ رَجُلٌ مِنْ‏ بَنِي ضَمْرَةَ فَقَالَ لَهُ‏ جَعْفَرٌ أَيُّهَا اَلْمَلِكُ فَمَا لِي أَرَاكَ جَالِساً عَلَى اَلتُّرَابِ وَ عَلَيْكَ هَذِهِ اَلْخُلْقَانُ فَقَالَ لَهُ يَا جَعْفَرُ إِنَّا نَجِدُ فِيمَا أَنْزَلَ اَللَّهُ عَلَى‏ عِيسَى ع‏ أَنَّ مِنْ حَقِّ اَللَّهِ عَلَى عِبَادِهِ أَنْ يُحْدِثُوا لَهُ تَوَاضُعاً عِنْدَ مَا يُحْدِثُ لَهُمْ مِنْ نِعْمَةٍ فَلَمَّا أَحْدَثَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لِي نِعْمَةً بِمُحَمَّدٍ ص‏ أَحْدَثْتُ لِلَّهِ هَذَا اَلتَّوَاضُعَ فَلَمَّا بَلَغَ‏ اَلنَّبِيَّ ص‏ قَالَ لِأَصْحَابِهِ إِنَّ اَلصَّدَقَةَ تَزِيدُ صَاحِبَهَا كَثْرَةً فَتَصَدَّقُوا يَرْحَمْكُمُ اَللَّهُ وَ إِنَّ اَلتَّوَاضُعَ‏ يَزِيدُ صَاحِبَهُ رِفْعَةً فَتَوَاضَعُوا يَرْفَعْكُمُ اَللَّهُ وَ إِنَّ اَلْعَفْوَ يَزِيدُ صَاحِبَهُ عِزّاً فَاعْفُوا يُعِزَّكُمُ اَللَّهُ‏

ترجمه

کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۴, ۳۶۵

از امام صادق (ع) فرمود: نجاشى (پادشاه حبشه) فرستاد نزد جعفر بن ابى طالب و يارانش (كه از فشار كفار قريش به حبشه گريخته بودند) و آنها را خواست و بر نجاشى وارد شدند و او در خانه‏اش روى خاك نشسته بود و جامه‏هاى كهنه‏اى در بر داشت فرمود: جعفر گفته: چون او را با اين حال ديديم از او نگران شديم (كه مبادا بر ما خشم كرده و خود را به اين وضع در آورده باشد) چون هراس ما و چهره رنگ پريده ما را ديد گفت: سپاس خدائى را سزا است كه محمد را يارى كرد و چشمش را روشن ساخت، آيا به شما يك مژده‏اى ندهم؟ گفتم: پادشاها چرا، گفت: اكنون يكى از ديده‏بان‏هاى من از سرزمين شما آمد و به من گزارش داد كه خدا عز و جل محمد را يارى كرده و دشمن او را نابود ساخته و فلان و فلان و فلان در هنگام برخورد با مسلمانان در دره به نام (بدر) اسير شدند، آن درّه درخت اراك فراوان دارد و گويا هم اكنون من بدو نگاه مى‏كنم، چون در آنجا براى آقاى خودم كه‏ از بنى ضمره بود چوپانى مى‏كردم، جعفر در پاسخ او گفت: پادشاها پس چرا مى‏نگرم كه بر خاك نشسته و جامه كهنه در بر كرده‏اى (يعنى اين مژده مايه شادى و جشن و شادمانى و زيور است). اى جعفر، ما در آنچه خدا به عيسى (ع) فرو فرستاده دريافتيم كه از حق خدا بر بنده‏ها اين است كه فروتنى پديد آرند هنگامى كه خدا نعمتى براى آنها پديد آرد، چون خدا عز و جل به وسيله محمد (ص) نعمتى برايم پديد آورده، من اين تواضع و فروتنى را پديدار كردم براى خدا، چون به پيغمبر رسيد به يارانش فرمود: به راستى صدقه مايه فزونى است براى صدقه‏دِه، صدقه بدهيد خدايتان رحمت كناد، و به راستى تواضع و فروتنى مايه بلندى مقام است، تواضع كنيد خدايتان بلند كند و به راستى گذشت براى صاحبش سبب عزت است، درگذريد خدايتان عزيز دارد.

مصطفوى‏, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۳, ۱۸۴

امام صادق عليه السلام فرمود: نجاشى دنبال جعفر بن ابى طالب و اصحابش فرستاد. آنها وارد شدند. نجاشى در اتاقى روى خاك نشسته و جامه‏هاى كهنه پوشيده بود، جعفر گويد: چون او را بدان حال ديديم از او بترسيديم (كه مبادا ديوانه شده باشد) چون وضع و پريدگى چهره ما را ديد، گفت: سپاس خدائى را كه محمد را يارى كرد و چشمش را روشن نمود. شما را مژده ندهم؟ گفتم: پادشاها چرا، گفت: اكنون يكى از كار آگاههاى من از سرزمين شما آمد و بمن گزارش داد كه خداى عز و جل‏ پيغمبرش محمد صلى اللَّه عليه و آله را يارى فرمود و دشمنش را هلاك كرد و فلانى و فلانى و فلانى اسير شدند در يك وادى بنام بدر كه درخت اراك بسيار دارد. پيغمبر صلى اللَّه عليه و آله با دشمنش برابر شدند، و گويا هم اكنون آن را ميبينم، همان جائى را كه براى آقايم كه مردى از بنى ضمره بود چوپانى ميكردم. جعفر گفت: پادشاها! چرا روى خاك نشسته و جامه‏هاى كهنه پوشيده‏ئى؟. گفت: اى جعفر! ما در آنچه خدا بر عيسى عليه السلام نازل كرده اين دستور را مى‏بينيم كه: حق خدا بر بندگانش اينست كه: چون نعمتى بآنها روى آورد، براى خدا تواضع كنند. و چون خداى عز و جل بوسيله محمد صلى اللَّه عليه و آله نعمتى بمن داد، من اين تواضع را براى خدا كردم. چون اين گزارش بپيغمبر صلى اللَّه عليه و آله رسيد، باصحابش فرمود: همانا صدقه بصاحبش افزونى بخشد، پس صدقه دهيد- خدا شما را رحمت كند- و همانا تواضع موجب زيادى رفعت صاحبش شود، پس تواضع كنيد تا خدا شما را رفعت دهد، و همانا گذشت عزت صاحبش را زياد كند، پس درگذريد تا خدا عزيزتان كند.

محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۳, ۳۱۷

على بن ابراهيم، از پدرش، از هارون بن مسلم، از مسعدة بن صدقه، از امام جعفر صادق عليه السلام روايت كرده است كه فرمود: «نجاشى (يعنى پادشاه حبشه كه اصحمه نام داشت) به سوى جعفر بن ابى‏طالب و رفقاى او كه در حبشه بودند فرستاد و ايشان را طلبيد؛ پس بر او داخل شدند و ديدند كه در حجره‏اى از حجره‏هاى خويش بر روى خاك نشسته و جامه‏هاى كهنه پوشيده است». حضرت فرمود كه: «جعفر عليه السلام گفت كه: ما از نجاشى ترسيديم، در هنگامى كه او را بر اين حالت ديديم؛ پس چون ديد كه به ما چه رسيد و روى‏هاى ما متغيّر گرديد و رنگ‏هاى ما زرد شد، گفت: ستايش از براى خدايى كه محمد را يارى كرد و چشم او را روشن گردانيد. آيا نمى خواهيد كه شما را مژده دهم؟ من گفتم: بلى، اى پادشاه! ما را مژده ده. نجاشى گفت كه: در اين ساعت جاسوسى از جاسوس‏هاى من، از جانب زمين شما كه در آنجا مى‏بود به نزد من آمد و مرا خبر داد كه خداى عز و جل پيغمبر خود، محمد صلى الله عليه و آله، را يارى نمود، و دشمنان او را هلاك گردانيد، و فلان و فلان اسير و دستگير شدند، و در وادى‏اى به هم رسيدند كه آن را بدر مى‏گويند و اراك «۱» بسيارى در آن جاست. نجاشى گفت: به خدا سوگند كه گويا من به آن موضع نظر مى‏كنم و الحال آن را مى‏بينم؛ زيرا كه من در آنجا از براى سيّد خود شبانى مى‏كردم و گوسفند مى‏چرانيدم. و سيّد من مردى از __________________________________________________

(۱). و اراك- به فتح همزه درختى است كه از چوب آن سواك گيرند. و بعضى گفته‏اند: درخت شور و تلخ است.

بنى ضمره بود.جعفر با نجاشى گفت كه: اى پادشاه! پس مرا چه مى‏شود كه تو را مى‏بينم كه بر روى خاك نشسته‏اى و اين جامه‏هاى كهنه را پوشيده‏اى؟ گفت: اى جعفر! به درستى كه ما در آن‏چه خدا بر حضرت عيسى عليه السلام فرو فرستاده مى‏يابيم كه: از جمله حقِّ خدا بر بندگان خويش آن است كه در نزد نعمتى كه از براى ايشان تازه پديد مى‏آورد، از براى آن جناب فروتنى را اظهار كنند. و چون خداى عز و جل از براى من اين نعمت را به محمد صلى الله عليه و آله احداث فرمود، اين تواضع را از براى خدا احداث نمودم؛ پس در هنگامى كه اين خبر به حضرت پيغمبر صلى الله عليه و آله رسيد، به اصحاب خويش فرمود: به درستى كه صدقه مال صاحب خود را مى‏افزايد و بيش از پيش مى‏كند؛ پس تصدّق كنيد تا خدا شما را رحم كند. و به درستى كه تواضع، رفعتِ صاحبش را زياد مى‏گرداند؛ پس تواضع كنيد تا خدا شما را بلند گرداند. و عفو، عزّتِ صاحب خود را زياد مى‏سازد؛ پس عفو كنيد تا خدا شما را عزيز سازد».