سبإ ٥٤
ترجمه
| سبإ ٥٣ | آیه ٥٤ | سبإ ٥٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«حِیلَ»: حائل و مانع انداخته شده است. فاصله و جدائی افکنده شده است. «مَا»: آنچه. مراد پذیرش ایمان اخروی و رهائی از دوزخ است یا بازگشت به جهان و انجام کارهای شایسته در آن است (نگا: سجده / ). یا رهائی از بلاهای بزرگ آسمانی و عذاب استیصال جهانی است (نگا: غافر / - ). «أَشْیَاع»: جمع شیعَة، مراد اَمثال و اَقران است (نگا: انعام / ). «مُرِیبٍ»: شکّ‌انداز. به دودلی افکنده. این واژه صفت و برای مبالغه و تأکید است. مثل: شِعْرٌ شاعِرٌ.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ لَقَدْ أَهْلَکْنَا أَشْيَاعَکُمْ... (۱)
فِي قُلُوبِهِمْ مَرَضٌ فَزَادَهُمُ... (۱) فَلَمَّا رَأَوْا بَأْسَنَا قَالُوا... (۱) فَلَمْ يَکُ يَنْفَعُهُمْ... (۱) أَنَّى لَهُمُ الذِّکْرَى وَ قَدْ... (۱) وَ إِنَّهُ لَحَسْرَةٌ عَلَى... (۰)
تفسیر
- آيات ۳۱ - ۵۴، سوره سباء
- گفتگو و مخاصمه ضعفاى با بزرگانشان ، در قيامت ، كه گمراهى خود را متوجهبزرگان خود كرده بزرگانشان نيز خود را تبرئه مى كنند.
- دروغگويى و پنهانكارى كفار در قيامت كه روز كشف اسرار است ، از باب ظهور ملكاترذيله و عادات بد نفسانى است
- وجه اينكه مترقين گفتند ما عذاب نمى شويم
- جواب به آنان با بيان اينكه كثرت مال و اولاد بدون ايمان وعمل صالح مانع از عذاب نيست
- سؤ ال خداوند از ملائكه (آهولاء اياكم كانوايعبدون ) و بيزارى جستن ملائكه از عبادتمشركين
- مقصود از اينكه مشركين به جن ايمان داشته آنها را عبادت مى كرده اند
- اصرار و پافشارى مشركين در پيروى هوى و مقاومت بدوندليل در برابر حق و موعظه پيامبر (صلى الله عليه و آله و سلم ) آنان را به قيام الله
- وصف حال مشركين در ساعت مرگ كه از سلطه خدا مفرى نداشته ، ايمان دير هنگامشان سودىبه حالشان نمى رساند
- بحث روايتى
- رواياتى درباره انفاق و صدقه دادن
- رواياتى در باره اينكه آيات ((و لوترى اذ فزعوا)) ناظر بر فرو رفتن لشكرسفيانى در زمين (در زمان ظهور حضرت مهدى ((عج )) ) مى باشد
نکات آیه
۱ - بین مشرکان و لذت هاى دنیوى شان، پس از مرگ فاصله مى افتد. (و حیل بینهم و بین ما یشتهون) این که مراد از «ما یشتهون» چیست احتمال هاى گوناگونى وجود دارد; از جمله آنها لذت ها و مال و اموال دنیایى است.
۲ - مشرکان صدراسلام و پیشتر از آنها، در پى لذت هاى دنیوى بوده اند. (و حیل بینهم و بین ما یشتهون)
۳ - با مرگ مشرکان، فرصت ایمان آوردن از آنان گرفته شده و دیگر جایى براى آن نمى ماند. (و لو ترى إذ فزعوا ... و قالوا ءامنّا به ... و حیل بینهم و بین ما یشتهون) احتمال دارد مراد از «ما یشتهون» - به قرینه ذکر ایمان مشرکان با مشاهده عذاب و یا قیامت در آیات پیشین - علاقه به ایمان باشد.
۴ - مشرکانِ ملت هاى پیشین نیز، گرفتار عذاب شدند و بین آنان و لذت هاى دنیوى شان جدایى برگشت ناپذیر افتاد. (و حیل بینهم و بین ما یشتهون کما فعل بأشیاعهم من قبل) «اشیاع» (جمع «شیعة») به معناى پیروان است و در آیه - به قرینه «من قبل» - مراد کسانى است که مشابهت فکرى با مشرکان بعدى داشته اند.
۵ - مشرکان، همواره در تردید و شکى آمیخته با بدگمانى بودند. (إنّهم کانوا فى شکّ مریب) «شکّ» تردید ذهن به نحو مساوى بین دو چیز و «ریب» شک همراه با تهمت است (الفروق اللغویة).
۶ - شک و دودلى آمیخته با بدگمانى مشرکان پیشین، به بعث و قیامت باعث گرفتار شدن آنان به عذاب (و حیل بینهم و بین ما یشتهون کما فعل بأشیاعهم ... إنّهم کانوا فى شکّ مریب)
۷ - شک و دودلى مداوم در عقیده، امر مطلوب و پسندیده اى نیست و پى آمد ناگوارى دارد. (کما فعل بأشیاعهم ... إنهم کانوا فى شکّ مریب)
موضوعات مرتبط
- اقوام پیشین: تاریخ اقوام پیشین ۴; شک اقوام پیشین ۶; عذاب اقوام پیشین ۴، ۶; لذایذ دنیوى اقوام پیشین ۴; مشرکان اقوام پیشین ۴
- ایمان: فرصت ایمان ۳
- عذاب: موجبات عذاب ۶
- عقیده: آثار شک در عقیده ۷; ناپسندى شک در عقیده ۷
- فرجام: زمینه شومى فرجام ۷
- قیامت: آثار شک به قیامت ۶
- مرگ: آثار مرگ ۱، ۳
- مشرکان: سوءظن مشرکان ۵; شک مشرکان ۵; لذایذ دنیوى مشرکان ۱، ۲، ۴; لذایذ دنیوى مشرکان صدراسلام ۲; مرگ مشرکان ۱، ۳
