الزخرف ٦٣
| کپی متن آیه |
|---|
| وَ لَمَّا جَاءَ عِيسَى بِالْبَيِّنَاتِ قَالَ قَدْ جِئْتُکُمْ بِالْحِکْمَةِ وَ لِأُبَيِّنَ لَکُمْ بَعْضَ الَّذِي تَخْتَلِفُونَ فِيهِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ |
ترجمه
| الزخرف ٦٢ | آیه ٦٣ | الزخرف ٦٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْبَیِّنَاتِ»: معجزات. آیه‌های روشن. «الْحِکْمَةِ»: نبوّت. شریعت حکیمانه. برنامه راستین و عقائد درست (نگا: آل‌عمران / ). «بَعْضَ الَّذِی ...»: احکام مورد اختلاف تورات. بخشهائی از اختلافات که در سرنوشت انسانها از نظر اعتقاد و عمل، و از نظر فرد و جامعه مؤثّرند؛ نه اختلافات در اموری که سرنوشت‌ساز نیستند، همچون نظرات مختلفی که درباره منظومه شمسی و سایر کرات، و ماهیّت روح آدمی، و حقیقت حیات و مانند اینها است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۵۷ - ۶۵، سوره زخرف
- تفسير و شاءن نزول آيه : ((و لما ضرب ابن مريم مثلا اذا قومك منه يصدون )) و وجوه مختلفى كه در اين باره گفته اند
- سخن ديگر مفسرين در تفسير آيه شريفه
- نقد و بررسى روايت مذكور
- توجيهات ديگرى براى آيه و اشكالات آنها
- گفتار طبرسى در مجمع البيان بعد از نقل وحده تغيير آيه
- ردّ استبعاد كمالات عيسى (ع ) توسط مشركين ، و بيان امكان تزكيه انسان تا سر حدّ ملكگونه شدن
- مقصود از اينكه ((عيسى علم به قيامت است ))
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ لَمَّا جاءَ عِيسى بِالْبَيِّناتِ قالَ قَدْ جِئْتُكُمْ بِالْحِكْمَةِ وَ لِأُبَيِّنَ لَكُمْ بَعْضَ الَّذِي تَخْتَلِفُونَ فِيهِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ «63»
و چون عيسى همراه با دلايل روشن (و معجزات) آمد، گفت: همانا من براى شما حكمت آورده‌ام (و آمده‌ام) تا بعضى از آنچه در آن اختلاف مى‌كنيد براى شما بيان كنم. پس از خداوند پروا و مرا اطاعت كنيد.
نکته ها
از دلايل بعثت انبيا مى‌توان موارد زير را نام برد:
1. بينش دادن به مردم. «حكمت»
2. روشنگرى در مسائل اختلافى. «لِأُبَيِّنَ»
3. دعوت به تقوا. «فَاتَّقُوا اللَّهَ»
4. معرّفى الگوى حقّ. «وَ أَطِيعُونِ»
سستى و تزلزل در كار خدا نيست، زيرا كه او حكيم است، كتابش حكيم است و منطق پيامبرانش حكمت است.
در تقواى الهى، ايمان به خدا، انجام واجبات و ترك محرّمات نهفته است و در پيروى از پيامبر، پذيرش اصل نبوّت و سنّت آن بزرگوار مطرح است.
جلد 8 - صفحه 470
پیام ها
1- پيامبران همراه با دلائل روشن و قانع كننده و خردپذير و غير قابل خدشه و معجزات متعدّد آمده‌اند. جاءَ عِيسى بِالْبَيِّناتِ ... بِالْحِكْمَةِ ...
2- حركت انبيا يك حركت فرهنگى و فكرى است نه كودتايى. «جِئْتُكُمْ بِالْحِكْمَةِ»
3- رفع اختلافات دينى، از اهداف انبياست. لِأُبَيِّنَ لَكُمْ ... تَخْتَلِفُونَ فِيهِ
4- تقوا و اطاعت از رهبران الهى، تضمين كننده وحدت اجتماعى است. «لِأُبَيِّنَ لَكُمْ بَعْضَ الَّذِي تَخْتَلِفُونَ فِيهِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ لَمَّا جاءَ عِيسى بِالْبَيِّناتِ قالَ قَدْ جِئْتُكُمْ بِالْحِكْمَةِ وَ لِأُبَيِّنَ لَكُمْ بَعْضَ الَّذِي تَخْتَلِفُونَ فِيهِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ (63)
وَ لَمَّا جاءَ عِيسى: و هنگامى كه آمد عيسى عليه السلام، بِالْبَيِّناتِ: به حجج بينه و معجزات واضحه، يا آيات انجيل و احكام اوامر و نواهى الهى، قالَ قَدْ جِئْتُكُمْ بِالْحِكْمَةِ: فرمود بنى اسرائيل را بتحقيق آمده‌ام به شما به شريعتى مشتمل بر حكمت و مصلحت، وَ لِأُبَيِّنَ لَكُمْ: و براى آنكه بيان كنم و هويدا سازم براى شما، بَعْضَ الَّذِي تَخْتَلِفُونَ فِيهِ: بعضى از آنچه اختلاف مى‌كنيد
جلد 11 - صفحه 491
در آن از امورى كه متعلق دين و مناط تكليف باشد نه اختلافى كه تعلق به دنيا و خارج از دائره تكليف است. فَاتَّقُوا اللَّهَ: پس بترسيد از عذاب خدا به اجتناب از معاصى و مخالفت، وَ أَطِيعُونِ: و فرمانبريد مرا در آنچه به شما مى‌رسانم از جانب خدا.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ إِنَّهُ لَعِلْمٌ لِلسَّاعَةِ فَلا تَمْتَرُنَّ بِها وَ اتَّبِعُونِ هذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ (61) وَ لا يَصُدَّنَّكُمُ الشَّيْطانُ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ (62) وَ لَمَّا جاءَ عِيسى بِالْبَيِّناتِ قالَ قَدْ جِئْتُكُمْ بِالْحِكْمَةِ وَ لِأُبَيِّنَ لَكُمْ بَعْضَ الَّذِي تَخْتَلِفُونَ فِيهِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ (63) إِنَّ اللَّهَ هُوَ رَبِّي وَ رَبُّكُمْ فَاعْبُدُوهُ هذا صِراطٌ مُسْتَقِيمٌ (64) فَاخْتَلَفَ الْأَحْزابُ مِنْ بَيْنِهِمْ فَوَيْلٌ لِلَّذِينَ ظَلَمُوا مِنْ عَذابِ يَوْمٍ أَلِيمٍ (65)
ترجمه
و همانا او علمى است براى قيامت پس شك نياوريد در آن و پيروى كنيد مرا اينست راه راست
و باز ندارد البتّه شما را شيطان همانا او براى شما دشمنى آشكار است
و هنگاميكه آمد عيسى با دلائل روشن گفت بتحقيق آوردم براى شما حكمت را و تا بيان كنم برايتان بعضى از آنچه را كه اختلاف ميكنيد در آن پس بترسيد از خدا و فرمان بريد مرا
همانا خدا او است پروردگار من و پروردگار شما پس بپرستيد او را اينست راه راست
پس اختلاف كردند دسته‌هائى از ميانشان پس واى بر آنانكه ستم كردند از عذاب روزى دردناك.
تفسير
گفته‌اند وجود حضرت عيسى باعتبار نزولش از آسمان در آخر الزّمان موجب علم بروز قيامت و نزديك شدن موعد آنست و بعضى گفته‌اند قرآن موجب علم بقيامت است با قامه دليل و برهان و بودن آن كتاب پيغمبر آخر الزّمان ولى مستفاد از روايات ائمه اطهار آنستكه وجود امير المؤمنين عليه السّلام در وقت رجعت موجب علم بروز قيامت و نزديك شدن وقت آنست و بعضى لعلم بفتح عين و لام قرائت نموده‌اند و در اينصورت دلالت آيه بر مراد واضح‌تر است چون علم بمعناى نشانه است و بودن آنحضرت مثل عيسى عليه السّلام در آيات سابقه بيان شد و در هر حال بايد در قيامت شك ننمود چون و قوعش بعقل و نقل مسلّم است و متابعت از احكام خدا نمود و بر صراط مستقيم كه ولايت امير المؤمنين عليه السّلام است ثابت بود و نبايد گول شيطان را خورد و از پيروى حقّ بازماند چون او دشمن آشكارى براى بنى آدم است و قمّى ره صدّ شيطان را بباز داشتن دومى انسانرا از متابعت امير المؤمنين عليه السّلام تفسير فرموده و چون در آيات سابقه ذكرى از حضرت عيسى بميان آمد خداوند شمه‌ئى از احوال او را بيان فرموده كه او از طرف خداوند با معجزات دالّه بر نبوت آمد
جلد 4 صفحه 613
نزد بنى اسرائيل و گفت من براى شما حكمت و علم بمعارف حقّه الهيّه آوردم و آمدم كه بيان نمايم براى شما بعضى از احكام دينى را كه شما در آن اختلاف داريد نه آنچه را مسلّم و معلوم بر همه است و نه احكام دنيوى و موضوعات خارجى را كه بيان آن از وظيفه انبيا خارج است پس از خدا بترسيد و اطاعت كنيد مرا كه اطاعت من اطاعت خدا است و او پروردگار من و شما است و بايد عبادت نمود او را و توحيد راه راست ببهشت است پس چندى نگذشت كه بنى اسرائيل اختلاف نمودند در باره آنحضرت و دسته‌ها و احزاب متعدّده شدند بعضى گفتند او خدا است و بعضى گفتند پسر خدا است و بعضى گفتند شريك خدا است و بعضى گفتند العياذ باللّه كذّاب و حرامزاده بود و اينها همه ستم نمودند بآنحضرت و بعذاب اليم جهنّم گرفتار شدند فقط يكدسته گفتند او پيغمبر خدا و روح او است و بآسمان صعود نمود و روزى بيايد كه نزول نمايد و بامام زمان اقتدا كند و نصارى تماما به تبع او مسلمان شوند و اين دسته در حدّ اعتدال و ميانه‌روى نسبت بآنحضرت معتقد شدند و اهل نجات و سعادتند.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ لَمّا جاءَ عِيسي بِالبَيِّنات‌ِ قالَ قَد جِئتُكُم بِالحِكمَةِ وَ لِأُبَيِّنَ لَكُم بَعض‌َ الَّذِي تَختَلِفُون‌َ فِيهِ فَاتَّقُوا اللّه‌َ وَ أَطِيعُونِ (63)
و چون آمد عيسي با معجزات بينات فرمود من آمدم شما را بحكمت و صلاح که آنچه صلاح شما است و مصلحت دارد دنيوي و اخروي بشما نشان دهم و از براي شما بيان كنم بعض آنچه در او اختلاف داريد حق آن را بشما بگويم پس از خدا بترسيد و تقوا پيدا كنيد و از مخالفت او پرهيز كنيد و مرا اطاعت كنيد.
وَ لَمّا جاءَ عِيسي بِالبَيِّنات‌ِ مثل احياء موتي و ابراء اكمه و ابرص و نفخ در گل که بصورت طير ميشد و پرواز مي‌كرد و خبر دادن از آنچه اكل كرده‌اند و آنچه که ذخيره كرده‌اند.
قالَ قَد جِئتُكُم بِالحِكمَةِ گفتيم حكمت از شئون علم است يعني علم به مصالح و
جلد 16 - صفحه 50
مفاسد افعال و عالم به آن حكيم است و فعلي که داراي مصلحت باشد صلاح است و داراي مفسده باشد فاسد است و مرتكب آن صالح يا مفسد است. حضرت عيسي مي‌فرمايد من آمده‌ام که صلاح و فساد افعال را براي شما بيان كنم که هر فعلي که داراي مصلحت باشد و صلاح دين و دنياي شما باشد بگيرند و آنچه که داراي مفسده ديني و دنيوي باشد رها كنيد.
وَ لِأُبَيِّنَ لَكُم بَعض‌َ الَّذِي تَختَلِفُون‌َ فِيهِ که اينکه كفريات و شرك و نسبت‌هاي ناروا که به انبياء بلكه بخدا مي‌دهيد و اينکه اعمال فاسده که مرتكب مي‌شويد بر شما بيان كنم مثل اينكه العياذ مي‌گوئيد خدا جسم است و آمد در بهشت براي تفريح و ديد آدم و حوا، از شجره عقل خورده‌اند و عقل پيدا كرده‌اند ترسيد که مبادا از شجره حيات هم بخورند و يك خدا بشوند مثل ما شمشير آتش بار دور شجره حيات قرار داد و به ملائكه گفت اينها را بيرون كنيد از بهشت و العياذ خدا را كاذب مي‌دانيد که به آنها گفت اگر از اينکه شجره بخوريد مي‌ميريد و شيطان صادق که گفت اگر بخوريد عقل پيدا ميكنيد و آدم را پسر خدا مي‌گوئيد و خود را ابناء اللّه مي‌پنداريد و العياذ نسبت‌هايي که به انبياء مي‌دهيد که لوط شراب خورد و با دختران خود زنا كرد و از نسل آنها هفتاد پيغمبر بوجود آمد و غير اينها از كفريات که ما در مجلد اول كلم الطيّب يك قسمت آنها را بيان كرده‌ايم در باب نبوت موسي و سند توراة و كتب عهد قديم.
فَاتَّقُوا اللّه‌َ وَ أَطِيعُونِ تقوا پرهيز از منهيات و اطاعت اتيان به او امر است و اينکه دو ركن اعظم دين است که به وظائف ديني بايد عمل نمود و از مخالفت او دوري جست.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 63)- در آیات گذشته به گوشه‌ای از ویژگیهای زندگی حضرت مسیح اشاره شد در اینجا می‌فرماید: «هنگامی که عیسی با در دست داشتن بینات (معجزات و آیات الهی) آمد، گفت: من برای شما حکمت آورده‌ام و (آمده‌ام) تا بعض اموری را که در آن پیوسته اختلاف دارید برای شما تبیین کنم» (وَ لَمَّا جاءَ عِیسی بِالْبَیِّناتِ قالَ قَدْ جِئْتُکُمْ بِالْحِکْمَةِ وَ لِأُبَیِّنَ لَکُمْ بَعْضَ الَّذِی تَخْتَلِفُونَ فِیهِ).
«حکمت» به تمام عقائد حق، و برنامه‌های صحیح زندگی- که انسان را از هرگونه انحراف در ایمان و عمل باز می‌دارد، و به تهذیب نفس و اخلاق او می‌پردازد- اطلاق شده است.
این حکمت علاوه بر اینها هدف دیگری نیز به دنبال دارد و آن برطرف ساختن اختلافاتی است که وجود آنها نظام جامعه را به هم می‌ریزد، و مردم را سرگردان و بیچاره می‌کند، و لذا حضرت مسیح در متن سخنانش روی این مسأله تکیه می‌نماید.
و در پایان آیه می‌افزاید: «اکنون (که چنین است و محتوای دعوت من این است) تقوای الهی پیشه کنید و مرا اطاعت نمائید» (فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِیعُونِ).
نکات آیه
۱ - رسالت عیسى(ع)، متکى به ادله و براهین آشکار (و لمّا جاء عیسى بالبیّنت ) «بیّنات» (جمع «بیّنة») به معناى دلایل و حجت هاى روشن و آشکار است.
۲ - ادعاى نبوت از سوى پیامبران، با دلایل روشن، قانع کننده و خردپذیر، همراه بود. (و لمّا جاء عیسى بالبیّنت)
۳ - عیسى(ع)، داراى معجزات گوناگون و متعدد (و لمّا جاء عیسى بالبیّنت ) بنابراین که مراد از «بیّنات» معجزات باشد، برداشت بالا به دست مى آید.
۴ - محتواى دعوت عیسى(ع) و دیگر پیامبران الهى، غیرقابل خدشه و تردیدناپذیر (قال قد جئتکم بالحکمة) واژه «حکمت» به معناى معارف و احکام متقن و قطعى است.
۵ - یهودیان، گرفتار اختلافات پردامنه مذهبى در عصر بعثت عیسى(ع) (لأُبیّن لکم بعض الذى تختلفون فیه)
۶ - رفع اختلافات دینى، از اهداف عمده رسالت عیسى(ع) (لأُبیّن لکم بعض الذى تختلفون فیه)
۷ - حل همه اختلافات بشرى، خارج از محدوده رسالت پیامبران (و لأُبیّن لکم بعض الذى تختلفون فیه) عیسى(ع) نقش خود را رفع برخى از اختلافات مى داند. از این نکته استفاده مى شود که رفع تمامى اختلافات بشرى، در راستاى اهداف انبیا نیست.
۸ - پیامبران در تلاش و کوشش براى رفع اختلافات و ایجاد همبستگى و همزیستى اجتماعى (و لأُبیّن لکم بعض الذى تختلفون فیه)
۹ - همسازى ادیان آسمانى با منطق و خرد، موجب توانمندى آنان در حل اختلافات (قال قد جئتکم بالحکمة و لأُبیّن لکم بعض الذى تختلفون فیه) ارتباط دو قسمت آیه شریفه، نشانگر آن است که عیسى(ع)، با تکیه بر حکیمانه بودن دعوت خویش، نقش خود را در حل اختلافات تبیین مى کند.
۱۰ - اختلافات و ناهمگونى ها، شاخص جوامع محروم از حکمت و آگاهى (قال قد جئتکم بالحکمة و لأُبیّن لکم بعض الذى تختلفون فیه) حضرت عیسى(ع) مى فرماید: من با حکمت آمدم و به دنبال آن در جهت رفع اختلافات شما قدم برمى دارم. این گفتار نشان مى دهد که جامعه اختلاف زده یهودیان آن روز فاقد حکمت بوده اند.
۱۱ - قابلیت نداشتن جامعه عصر عیسى(ع)، براى دریافت و پذیرش تمامى حقایق * (و لأُبیّن لکم بعض الذى تختلفون فیه) این سخن حضرت عیسى(ع) که: «من آمده ام تا برخى از اختلافات شما را بیان کنم»، مى تواند نشانگر عدم قابلیت آنان براى دریافت تمامى حقایق باشد، زیرا محدودیتى از ناحیه خود حضرتش نمى توان فرض کرد.
۱۲ - پیام رسولان الهى، رعایت تقوا و اطاعت از آنها است. (فاتّقوا اللّه و أطیعون)
۱۳ - التزام به حقایق حکمت آمیز و دست برداشتن از اختلافات، جلوه اى از تقواى الهى است. (قد جئتکم بالحکمة و لأُبیّن لکم بعض الذى تختلفون فیه فاتّقوا اللّه و أطیعون)
۱۴ - اطاعت از رهبران الهى، تضمین کننده وحدت اجتماعى (و لأُبیّن لکم ... فاتّقوا اللّه و أطیعون)
موضوعات مرتبط
- اتحاد: اهمیت اتحاد ۸; زمینه اتحاد ۱۴
- اختلاف: آثار اختلاف ۱۰; آثار اجتناب از اختلاف ۱۳; حل اختلاف ۷; عوامل حل اختلاف ۹
- اختلاف دینى: اهمیت حل اختلاف دینى ۶
- ادیان آسمانى: عقلانیت ادیان آسمانى ۹
- اطاعت: آثار اطاعت از رهبران دینى ۱۴; اهمیت اطاعت از انبیا ۱۲
- انبیا: ادعاى نبوت انبیا ۲; بینات انبیا ۲; حقانیت دعوت انبیا ۴; دلایل نبوت انبیا ۲; محدوده رسالت انبیا ۷; نقش انبیا ۸
- تقوا: اهمیت تقوا ۱۲; نشانه هاى تقوا ۱۳
- حکمت: آثار حکمت ۱۳; محرومان از حکمت ۱۰
- رسولان خدا: تعالیم رسولان خدا ۱۲
- روابطاجتماعى: اهمیت روابطاجتماعى ۸
- علم: محرومان از علم ۱۰
- عیسى(ع): اهداف عیسى(ع) ۶; بینات عیسى(ع) ۱; تعدد معجزات عیسى(ع)۳; حقانیت دعوت عیسى(ع) ۴; دلایل نبوت عیسى(ع) ۱; ویژگیهاى نبوت عیسى(ع) ۱
- مسیحیان: حق ناپذیرى مسیحیان ۱۱; ویژگیهاى مسیحیان ۱۱
- یهود: اختلافات دینى یهود ۵; تاریخ یهود ۵; یهود دوران عیسى(ع) ۵
منابع
