البقرة ١٤٥
ترجمه
البقرة ١٤٤ | آیه ١٤٥ | البقرة ١٤٦ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«آیَةٍ»: حجّت. دلیل. «مِن بَعْدِ مَا جَآءَکَ مِنَ الْعِلْمِ»، پس از آن که توسّط وحی از باطل آگاهی یافتهای و حق برای تو روشن شده است.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
إِنَ الَّذِينَ کَفَرُوا سَوَاءٌ... (۰) إِنَ الَّذِينَ حَقَّتْ عَلَيْهِمْ... (۰) وَ لَوْ جَاءَتْهُمْ کُلُ آيَةٍ حَتَّى... (۳)
تفسیر
- آيات ۱۴۲ ۱۵۱ بقره
- تغيير قبله از بزرگترين حوادث و از اهم احكام تشريعى بود
- فائده و اثر تغيير قبله و اعتراض يهود و مشركين ، و پاسخ آنها
- در جمله ((لله المشرق و المغرب )) چرا شمال و جنوب ذكر نشده است ؟
- ((امت وسط)) يعنى چه ؟
- مراد از ((شهداء على الناس ))
- ((شهادت )) در آيه ، از حقائق قرآنى است و در موارد متعددى از قرآن ذكر شده
- معناى صحيح ((شهادت )) در آيات قرآنى ،تحمل (ديدن ) حقائق اعمال مردم است
- معناى صحيح ((وسط)) بودن امت واسطه بودن امت بينرسول و مردم است
- غرض خداوند از تغيير قبله
- در برابر سرزنش تفاخر يهود، پيامبر (ص ) منتظر رسيدن حكم تغيير قبله بود
- تغيير قبله از بيت المقدس به كعبه (شطر المسجدالحرام )
- كتاب اهل كتاب مشتمل بر اين حكم تحويل قبله بوده است
- وجه التفات از حضور به عيبت در آيه شريفه
- سه فائده براى حكم قبله
- توضيح اينكه (و لاتمّ نعمتى عليكم ) در آيهتحويل قبله بشارتى است بر فتح مكه
- رد گفتار فوق الذكر و اينكه آيه اشاره اى بر فتح مكه ندارد
- بحث روايتى (شامل رواياتى درباره تغيير قبله و معنى شهدا و...)
- بحث علمى (درباره يافتن جهت قبله و تاريخچه آن )
- بحث اجتماعى (پيرامون فوايد تشريع قبله از نظر فردى و اجتماعى )
- روح و مغز عبادت ، عبوديت درونى است و افعال عبادى قالبهاى تحقق خارجى آن عبوديت است
نکات آیه
۱ - اهل کتاب وظیفه دار پذیرش مسجدالحرام به عنوان قبله خویش (ما تبعوا قبلتک)
۲ - اهل کتاب (یهود و نصارا) على رغم اطمینانشان به حقانیت قبله مسلمانان (مسجدالحرام)، آن را نخواهند پذیرفت. (لیعلمون أنه الحق ... و لئن أتیت الذین ... ما تبعوا قبلتک)
۳ - هیچ برهان و معجزه اى نمى تواند اهل کتاب را به پذیرش مسجدالحرام به عنوان قبله حق، وادارد. (و لئن أتیت الذین أوتوا الکتب بکل ءایة ما تبعوا قبلتک) کلمه «ءایة» به معناى علامت و نشانه است و مقصود از آن معجزه و برهان مى باشد.
۴ - اهل کتاب (یهود و نصارا) مردمى لجوج و حق ناپذیرند. (و لئن أتیت الذین أوتوا الکتب بکل ءایة ما تبعوا قبلتک) جمله «لئن ...» (به خدا قسم! اگر هر معجزه و برهانى را به اهل کتاب ارائه کنى، از قبله تو پیروى نمى کنند) گویاى عمق عناد، لجاجت و حق ناپذیرى آنان مى باشد.
۵ - یهود و نصارا از سر عناد و لجاجت، قبله بودن کعبه را پذیرا نیستند. (و لئن أتیت الذین أوتوا الکتب بکل ءایة ما تبعوا قبلتک)
۶ - خداوند، پس از تغییر قبله از پیامبر(ص) خواست که هرگز روى به قبله اهل کتاب نیاورد و آن را قبله خویش نسازد. (و ما أنت بتابع قبلتهم) جمله «و ما أنت ...» (تو از قبله آنان پیروى نخواهى کرد) جمله خبرى است و منظور از آن انشا و دستور مى باشد; یعنى، نباید از قبله ایشان تبعیت کنى.
۷ - یهود و نصارا هر یک داراى قبله اى ویژه خویش (و ما بعضهم بتابع قبلة بعض)
۸ - هیچ یک از یهود و نصارا، قبله یکدیگر را نخواهند پذیرفت. (و ما بعضهم بتابع قبلة بعض)
۹ - تلاش یهود و نصارا در باز گرداندن پیامبر(ص) و مؤمنان از کعبه به قبله خویش (و ما أنت بتابع قبلتهم ... و لئن اتبعت اهواءهم) تأکید جمله «و لئن اتبعت ... إنک لمن الظالمین» با لام قسم (لئن) حرف تأکید (إن) و لام تأکید در (لمن) بیانگر آن است که: اهل کتاب براى گرایش دادن پیامبر(ص) و مؤمنان به قبله خویش، تلاشى پى گیر داشته و زمینه هاى آن را ایجاد کرده بودند. از مصداقهاى «أهواءهم» به قرینه جمله هاى پیشین، تبعیت از قبله اهل کتاب است.
۱۰ - یهود و نصارا در صدد گرایش دادن پیامبر(ص) و مؤمنان به پیروى از احکام و قوانین دینى خویش (و لئن اتبعت اهواءهم)
۱۱ - یهود و نصارا آیین الهى خویش را با آرایى برخاسته از هواهاى نفسانى، آمیخته بودند. (و لئن اتبعت اهواءهم) مقصود از «أهواءهم» (آراى برخاسته از هواهاى نفسانى) آیین و مرام دینى یهود و نصاراست; زیرا مبارزه آنان با پیامبر(ص) و اهل ایمان بر سر باورها و احکام دینى بوده است و از آنجا که آیین اهل کتاب، آیینى الهى بوده ولى در آیه شریفه از آن به هواهاى نفسانى تعبیر شده، برداشت فوق به دست مى آید.
۱۲ - آیین پیامبر (اسلام)، آیینى برخاسته از وحى و دستور خداوند است. (من بعد ما جاءک من العلم) مقصود از «علم»: دستوراتى است که خداوند از طریق وحى به پیامبر(ص) ابلاغ کرده است.
۱۳ - معارف و احکام متکى بر وحى، حقایقى عالمانه است. (من بعد ما جاءک من العلم) آوردن کلمه «علم» به جاى «وحى» اشاره به این حقیقت دارد که: دستورات متکى به وحى، دستوراتى عالمانه است.
۱۴ - تغییر قبله از بیت المقدس به کعبه، حکمى عالمانه و برخاسته از وحى و دستور خداوند است. (و ما أنت بتابع قبلتهم ... من بعد ما جاءک من العلم) از مصادیق مورد نظر براى «العلم»، وحى و دستور الهى مبنى بر تغییر قبله است.
۱۵ - پیامبر(ص) موظف به پرهیز از پیروى یهود و نصارا و ردّ آراى نفسانى ایشان (و لئن اتبعت اهواءهم ... إنک إذاً لمن الظلمین)
۱۶ - خداوند به پیامبر(ص) هشدار داد که در صورت پیروى از آراى یهود و نصارا، از زمره ستمگران خواهد شد. (لئن اتبعت اهواءهم ... إنک إذاً لمن الظلمین)
۱۷ - پیروى از آرا و قوانین مبتنى بر هواهاى نفسانى - با وجود قوانین الهى - ظلم است. (لئن اتبعت اهواءهم من بعد جاءک من العلم إنک إذاً لمن الظلمین)
۱۸ - معارف و قوانینى شایسته و بایسته پذیرش و پیروى اند که از هواهاى نفسانى پیراسته و بر پایه علم بنا شده باشند. (و لئن اتبعت اهواءهم من بعد جاءک من العلم إنک إذاً لمن الظلمین)
۱۹ - پیشوایان دین اسلام در صورت سازش کردن با پیروان دیگر ادیان بر سر مسائل دینى، از زمره ستگرانند. (و لئن اتبعت اهواءهم ... إنک إذاً لمن الظلمین)
۲۰ - ارتکاب گناه پس از آگاهى به آن ظلم است. (و لئن اتبعت اهواءهم من بعد جاءک من العلم إنک إذاً لمن الظلمین)
موضوعات مرتبط
- اسلام: منشأ اسلام ۱۲; وحیانیت اسلام ۱۲
- اهل کتاب: اهل کتاب و قبله مسلمانان ۲، ۳; حق ناپذیرى اهل کتاب ۴; قبله اهل کتاب ۱; لجاجت اهل کتاب ۴; مسؤولیت اهل کتاب ۱
- خدا: هشدارهاى خدا ۱۶
- دین: دین عالمانه ۱۳; ظلم سازش در دین ۱۹; ملاکهاى حقانیت دین ۱۸
- رهبران دینى: سازش رهبران دینى ۱۹
- ظالمان: ۱۶، ۱۹
- ظلم: موارد ظلم ۱۷، ۲۰
- علم: آثار علم ۲۰
- قانون: تبعیت از قوانین غیر دینى ۱۷; قوانین عالمانه ۱۸; ملاکهاى قوانین لازم الاتباع ۱۸
- قبله: تغییر قبله ۶; عالمانه بودن تغییر قبله ۱۴; منشأ تغییر قبله ۱۴; وحیانیت تغییر قبله ۱۴
- قرآن: پیشگویى قرآن ۸
- کعبه: قبله بودن کعبه ۵
- گناه: گناه آگاهانه ۲۰; ظلم گناه ۲۰
- محمّد(ص): محمّد(ص) و قبله اهل کتاب ۶; مسؤولیت محمّد(ص) ۶، ۱۵; هشدار به محمّد(ص) ۱۶
- مسجدالحرام: حقانیت قبله بودن مسجدالحرام ۲، ۳; قبله بودن مسجدالحرام ۱
- مسیحیان: آثار تبعیت از مسیحیان ۱۶; اعراض از مسیحیان ۱۵; تبعیت از مسیحیان ۱۵; تحریفگرى مسیحیان ۱۱; تلاش مسیحیان ۹; حق ناپذیرى مسیحیان ۴; دشمنى مسیحیان ۵; قبله مسیحیان ۷; لجاجت مسیحیان ۴، ۵; مسیحیان وقبله مسلمانان ۲، ۵، ۹; مسیحیان وقبله یهود ۸; مسیحیان و مؤمنان ۱۰; مسیحیان و محمّد(ص) ۹، ۱۰; هواپرستى مسیحیان ۱۱، ۱۵
- مسیحیت: التقاط در مسیحیت ۱۱; تبعیت از مسیحیت ۱۰; تحریف مسیحیت ۱۱
- وحى: نقش وحى ۱۳، ۱۴
- هواپرستى: اجتناب از هواپرستى ۱۸
- یهود: آثار تبعیت از یهود ۱۶; اعراض از یهود ۱۵; تبعیت از یهود ۱۵; تحریفگرى یهود ۱۱; تلاش یهود ۹; حق ناپذیرى یهود ۴; دشمنى یهود ۵; قبله یهود ۷; لجاجت یهود ۴، ۵; هواپرستى یهود ۱۱، ۱۵; یهود وقبله مسلمانان ۲، ۵، ۹; یهود وقبله مسیحیان ۸; یهود و مؤمنان ۱۰; یهود و محمّد(ص) ۹، ۱۰;
- یهودیت: التقاط در یهودیت ۱۱; تبعیت از یهودیت ۱۰; تحریف یهودیت ۱۱