الحج ١٧
ترجمه
الحج ١٦ | آیه ١٧ | الحج ١٨ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«الصَّابِئِینَ»: ستارهپرستان (نگا: بقره / ). «الْمَجُوسَ»: زرتشتیان. آتشپرستان. آنان کسانی هستند که به دو مبدأ خیر و شر یا نور و ظلمت معتقدند و خدای نیکیها را اهورامزدا، و خدای شر و ظلمت را اهریمن میدانند و آتش را احترام بسیار میگذارند. «شهید»: حاضر و ناظر.
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۷ - ۲۴ سوره حج
- مراد از ((الذين آمنوا((،((الذين هادوا((، ((نصارى ((،((صابئين ((،((مجوس (( و((الذين اشركوا(( كه فرمود: ((خدا در قيامت بين آنان حكم به حق مى كند((
- سجده (خضوع و تذلل ) تكوينى موجودات در برابر خداوند است
- سجده تشريعى بسيارى از مردم و استكبار بسيارى ديگر كه : ((حق عليه العذاب ((
- تمامى مذاهب مختلف به دو دسته : ((محق ((،((مبطل (( منقسمند و همه اختلافاتشان به اختلاف در ربوبيت خدا بر مى گردد
- بحث روايتى
- توضيحى درباره مشيت خداوند
- چند روايت در ذيل آيه : ((هذان خصمان اختصموا فى ربهم ((
نکات آیه
۱ - داورى خداوند میان: مسلمانان، یهودى ها، نصارا، صابئین، مجوسى ها و مشرکان در قیامت (إنّ الذین ءامنوا و الذین هادوا و الصبئین و النصرى و المجوس و الذین أشرکوا إنّ اللّه یفصل بینهم یوم القیمة) «فصل» (مصدر «یفصل») به معناى جدا کردن دو یا چند چیز از یکدیگر است. جدا کردن فرقه هاى یاد شده از یکدیگر در قیامت، کنایه از داورى میان آنان است. گفتنى است که چون داورى میان دو یا چند گروه متخاصم منجر به جدا شدن آنان از یکدیگر مى شود، به آن فصل خصومت و به قاضى فاصل مى گویند.
۲ - یهودیت، مسیحیت، مجوسیت و صابئیت، همه از آیین هاى توحیدى اند. (و الذین هادوا ... و الذین أشرکوا) قرار دادن گروه هاى یهودى و... در برابر «الذین اشرکوا» (آنان که شرک ورزیدند) بیانگر مطلب فوق است.
۳ - ظهور آیین صابئى، در حد فاصل میان یهودیت و مسیحیت (و الذین هادوا و الصبئین و النصرى) ذکر «صابئین» بین «یهود» و «نصارا»، اشعار به برداشت فوق دارد.
۴ - داورى میان مردم در روز بازپسین، در اختیار خداوند است. (إنّ اللّه یفصل بینهم یوم القیمة)
۵ - قیامت، روز داورى و تمیز حق از باطل و سره از ناسره (إنّ اللّه یفصل بینهم یوم القیمة)
۶ - خداوند، شاهد و گواه بر تمامى هستى است. (إنّ اللّه على کلّ شىء شهید)
۷ - گرایش هاى فکرى و عقیدتى و رفتار و اعمال آدمى، تحت نظارت و آگاهى دقیق خداوند (إنّ الذین ءامنوا و الذین هادوا ... إنّ اللّه على کلّ شىء شهید)
۸ - داورى خدا میان مردم در قیامت، مبتنى بر نظارت و آگاهى همه جانبه او بر افکار و اعمال آنان است. (إنّ الذین ءامنوا و الذین هادوا ... إنّ اللّه یفصل بینهم یوم القیمة إنّ اللّه على کلّ شىء شهید)
۹ - قضاوت و داورى، نیازمند به آگاهى و اطلاعات کافى است. (إنّ اللّه یفصل بینهم ... إنّ اللّه على کلّ شىء شهید)
روایات و احادیث
۱۰ - اصبغ بن نباته گوید: «لمّا جلس على(ع) فى الخلافة ... قال: سلونى قبل أن تفقدونى فقام إلیه الاشعث بن قیس، فقال: یا أمیرالمؤمنین کیف یؤخذ من المجوس الجزیة و لم ینزل علیهم کتاب و لم یبعث إلیهم نبى؟ قال: بلى یا أشعث قد أنزل اللّه علیهم کتاباً و بعث إلیهم رسولاً...; چون حضرت على(ع) به خلافت نشست... فرمود: از من سؤال کنید پیش از آن که مرا درنیابید. اشعث بن قیس برخاست و گفت: یا امیرالمؤمنین! چگونه از مجوس جزیه گرفته مى شود، در حالى که کتابى بر آنان نازل نشده و پیغمبرى به سوى آنها برانگیخته نشده است؟ امام فرمود: چرا اى اشعث! همانا خدا کتابى بر آنان نازل کرد و رسولى به سوى آنها برانگیخت...».[۱]
موضوعات مرتبط
- آفرینش: گواهان آفرینش ۶
- ادیان آسمانى :۲
- اسماء و صفات: شهید ۶
- حق: تمیز حق و باطل ۵
- خدا: اختصاصات خدا ۴; علم خدا ۸; قضاوت اخروى خدا ۱، ۴، ۸; گواهى خدا ۶; نظارت خدا ۷، ۸
- صابئیت: تاریخ صابئیت ۳
- عقیده: نظارت بر عقیده ۷
- عمل: نظارت بر عمل ۷
- قضاوت: شرایط قضاوت ۹; علم در قضاوت ۹
- قیامت: ظهور حقایق در قیامت ۵; قضاوت در قیامت ۴; ویژگیهاى قیامت ۵
- مجوس: مجوس از اهل کتاب ۱۰
- مجوسیت: توحید در مجوسیت ۲
- مسیحیت: توحید در مسیحیت ۲
- یهودیت: توحید در یهودیت ۲
منابع
- ↑ توحید صدوق، ص ۳۰۶، ح ۱، ب ۴۳; نورالثقلین، ج ۳، ص ۴۷۵، ح ۲۴.