الشورى ٣٢
ترجمه
| الشورى ٣١ | آیه ٣٢ | الشورى ٣٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«الْجَوارِی»: جمع جَارِیَة، کشتیهای روان. صفت به جای موصوف استعمال شده که (سُفُن) است و در اصل السُّفُنُ الْجَوارِی است. در رسم‌الخطّ قرآنی یاء آخر جَواری برای تخفیف حذف شده است. «أَعْلام»: جمع عَلَم، کوهها.
تفسیر
- آيات ۲۷ - ۵۰ سوره شورى
- سنت الهى در روزى دادن به مردم : ((ينزل بقدر ما يشاء))
- شباهت رزق مادى با معارف حقه و شرايع آسمانى ، از نظرنزول و قسمت
- توضيحى راجع به ((قدير)) بودن خداى تعالى
- بررسى مفاد آيه ((و ما اصبكم من مصيبه فبما كسبت ايديكم ....)) كه وجود ارتباط بينگناهان و مصائب دنيوى را افاده مى كند
- سه مطلبى كه از سياق آيه شريفه بدست مى آيد
- تفسيرى بى پايه براى آيه و وجه بى پايگى آن
- بيان آيات ((و من آياته الجوار فى البحر...)) كه كشتى ها را به عنوان يكى از آياتخداوند به ياد مى آورد
- دو تفسير ديگر در معنا مى آيد كه هر دو بى مورد و داراى تكلف اند
- صفات نيك مؤ منين : اجتناب از كبائر و فواحش ، گذشت ، دفع ظلم از يكديگر و...))
- معناى مشورت و آيه ((و اءمرهم شورى بينهم ))
- وجه اينكه در جمله ((و جزاء سيئة سيئه مثلها))عمل متقابل مظلوم در برابر ظالم را ((سيئه )) ناميد
- سه وجه در بيان ((انه لا يحب الظالمين ))
- مظلوم حق مقابله به مثل دارد گو اينكه صبر و گذشت فضيلتى برتر است
- وصف حال غير مؤ منين در روبرو شدن با عذاب الهى
- معناى جمله ((ان الخاسرين الذين خسروا انفسهم و اهليهم )) و اينكه گوينده آن كيانند و دركجا آن را مى گويند
- مفاد جمله : ((يوم لا مرد له من الله )) درباره قيامت
- توبيخ انسان متنعم سرگرم به دنيا
- چند روايت درباره تقدير روزى از جانب خداوند سبحان
- بيان سه اشكال در رابطه با ((ما اءصابكم ...)). و مفاد روايات مربوط به آن
- بيان رواياتى در ارتباط با ((يهب لمن يشاء اناثا
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ مِنْ آياتِهِ الْجَوارِ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلامِ «32»
و از نشانه‌هاى (قدرت) او (حركت) كشتى‌ها است در دريا كه همچون علائمى برجسته‌اند.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ مِنْ آياتِهِ الْجَوارِ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلامِ (32)
وَ مِنْ آياتِهِ: و از نشانه‌ها و شواهد داله بر اختصاص او به صفاتى كه غير او در آن شريك نيست، الْجَوارِ فِي الْبَحْرِ: كشتيهاى جاريه در دريا، كَالْأَعْلامِ: كه مانند كوههاى بلند است.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ ما أَنْتُمْ بِمُعْجِزِينَ فِي الْأَرْضِ وَ ما لَكُمْ مِنْ دُونِ اللَّهِ مِنْ وَلِيٍّ وَ لا نَصِيرٍ (31) وَ مِنْ آياتِهِ الْجَوارِ فِي الْبَحْرِ كَالْأَعْلامِ (32) إِنْ يَشَأْ يُسْكِنِ الرِّيحَ فَيَظْلَلْنَ رَواكِدَ عَلى ظَهْرِهِ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِكُلِّ صَبَّارٍ شَكُورٍ (33) أَوْ يُوبِقْهُنَّ بِما كَسَبُوا وَ يَعْفُ عَنْ كَثِيرٍ (34) وَ يَعْلَمَ الَّذِينَ يُجادِلُونَ فِي آياتِنا ما لَهُمْ مِنْ مَحِيصٍ (35)
ترجمه
و نيستيد شما عاجز كنندگان در زمين و نيست براى شما غير از خدا هيچ نگهدارى و نه يارى كننده‌اى
و از نشانه‌هاى قدرت او است كشتيهاى روان در دريا مانند كوهها
اگر بخواهد ساكن ميگرداند باد را پس ميگردند ايستاده بر پشت آن همانا در اين هر آينه نشانه‌ها است براى هر صبر كننده سپاس گزارى
يا هلاك ميگرداند آنها را بآنچه كسب كردند و عفو ميكند از بسيارى
و براى آنكه بدانند آنانكه مجادله ميكنند در آيتهاى ما نيست براى آنها هيچ گريز گاهى.
تفسير
خداوند متعال باز روى سخن را معطوف بكفّار مكه فرموده ميفرمايد شما نميتوانيد بفرار در زمين يا غير آن خدا را عاجز از انزال عذاب و ايصال آن بخودتان نمائيد و كسى نيست كه شما را نگهدارى از عقاب او و يارى در دفع آن از شما نمايد و يكى از دلائل قدرت و رحمت خداوند كشتيهاى جارى و سارى در دريا است كه مانند كوههاى بزرگ است و الجوارى بياء نيز قرائت شده و در هر حال جمع جاريه است اگر بخواهد خدا باد را ساكن و قطع مينمايد پس كشتيها را كدو واقف ميشوند در وسط دريا روى آب چون باد بامر خدا ميوزد و كشتيها را بساحل ميرساند و در اين عنايت الهى بحال بندگان دلائلى است بر توحيد و قدرت و رحمت او كه واقف ميشود بر آن هر كسيكه صبر نمايد بنظر و تأمّل و تفكّر در دليل و شكر كند بر نجات از خطر دريا بعنايت خدا و اگر بخواهد باد را تند مينمايد كه گناهكاران بعقوبت معصيتشان گرفتار و غرق شوند ولى خدا بسيارى از گناهان را عفو ميفرمايد و بسيارى از بندگان را بگناهشان عقوبت نميكند لذا ممكن است بعضى را از غرق نجات دهد و بعضى را ندهد و محتمل است مراد از صبّار شكور مؤمن باشد چون روايت شده ايمان نيمى صبر و نيمى شكر است و در هر حال هلاكت و غرق براى انتقام خدا است از كفّار و براى آنستكه بدانند كسانيكه اشكالات بيجا بقرآن مينمايند و سخنان ناروا در اطراف اولياء خدا ميگويند ملجأ و مفرّى
جلد 4 صفحه 584
از عذاب خدا و انتقام الهى ندارند آنچه ذكر شد بنابر قرائت مشهور است كه يعلم بنصب خوانده‌اند و بايد عطف بر علّت مقدّر شود مانند لينتقم ولى بنا بر قرائت يعلم برفع احتياج بتقدير ندارد يعنى و ميدانند كسانيكه مجادله در آيات ما مينمايند مفرّى از حكم ما ندارند.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ مِن آياتِهِ الجَوارِ فِي البَحرِ كَالأَعلام‌ِ (32) إِن يَشَأ يُسكِن‌ِ الرِّيحَ فَيَظلَلن‌َ رَواكِدَ عَلي ظَهرِه‌ِ إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِكُلِّ صَبّارٍ شَكُورٍ (33)
و از جمله آيات الهي كشتي‌هايي است در دريا مثل كوه‌هاي بلند اگر مشيت الهي تعلق بگيرد که باد ساكن شود پس اينکه كشتيها در ميان دريا راكد ميماند و اهل آنها راه بجايي ندارند محققا در اينکه قدرت‌نمايي الهي هر آينه آياتي است براي هر صبّار که صبر بسيار داشته باشد شكور که شكر زيادي داشته باشد.
توضيح كلام اينكه سابقا تا چندي قبل كشتيها بتوسط باد در دريا حركت ميكرد و بسا كشتيهاي بزرگ که هزار دو هزار در او سكونت داشتند که اينکه كشتيها بقدر كوه‌هاي عظيم بود و باد هم بايد موافق باشد آنهم باد شديدي که كشتي را حركت دهد به آن طرفي که اراده دارند سير كنند اگر باد ساكن شود كشتيها وسط آب واقف ميشدند و اينکه
جلد 15 - صفحه 492
خطر بسيار بزرگي است زيرا علاوه بر اينكه بجايي نميرسند اينکه نهنگهاي دريايي كشتي را متلاطم ميكنند و اهلش را غرق ميكنند يا باد بر خلاف باشد كشتي را برميگرداند و بسا باد امواج دريا را که مثل كوه بلند ميشود كشتي را زير آب فرو مي‌برد بالاخص اگر چهار موجه شود که از چهار طرف موج بيايد خداوند چه قدرت نماييهايي بكار زده اولا كشتيهاي باين ثقالت را از چوب روي آب نگه داشته فرو نرود و ثانيا باد را مسخّر فرموده که كشتي را بطرف مقصد حركت دهد و ثالثا از خطرات امواج دريا مصون و محفوظ داشته لذا ميفرمايد:
وَ مِن آياتِهِ الجَوارِ جمع جاريه كشتي است و جاريه گفتند چون روي آب جريان دارد.
فِي البَحرِ که قدرت نمايي حق اينكه اينکه كره آب را با كره زمين در ميان هوا نگاه داشته.
كَالأَعلام‌ِ صفت جوار است و اعلام كوه‌هاي عظيم است اشاره به بزرگي و سعه كشتيها است مثل كوه‌هاي عظيم چه اندازه شكر دارد که:
إِن يَشَأ يُسكِن‌ِ الرِّيحَ كشتي از حركت مي‌افتد و واقف ميشود فَيَظلَلن‌َ رَواكِدَ يعني «تصير راكدا» متوقف ميشود.
عَلي ظَهرِه‌ِ روي آب يعني روي دريا. سؤال: كشتيهاي امروزه که بتوسط مكينه حركت ميكند احتياج به باد ندارد. جواب:
شدت احتياج به باد دارد اگر باد موافق باشد سرعت سيرش بيشتر ميشود و اگر مخالف باشد بسا مكينه قوه دفع آن را ندارد يا واقف ميشود يا بطاء حركت پيدا ميكند و جلوگيري از امواج دريا هم نميكند بالاخص
جلد 15 - صفحه 493
اگر چهار موجه شود و بالجمله خطرات زيادي دارد بالاخص اگر مكينه خراب شود و از حركت بيفتد و بسا تلفات زيادي دارد چنانچه در همين ماشين‌ها هم بسا حريف باد نميشوند.
إِنَّ فِي ذلِكَ لَآياتٍ لِكُلِّ صَبّارٍ شَكُورٍ در مخاطرات صبر كند و ايمانش را از دست ندهد و در نجات و وصول به مقصد شكرگزار باشد ولي امروزه نه در بلاء صابر هستند و نه در نعم شاكر.
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 32)- وزش بادهای منظم و حرکت کشتیها از آیات اوست بار دیگر به بیان نشانه‌های پروردگار و دلائل توحید پرداخته، و بحثی را که در این زمینه در آیات قبل آمده ادامه می‌دهد.
در اینجا به سراغ مطلبی می‌رود که انسانها در زندگی مادی خود با آن بسیار سر و کار دارند، مخصوصا ساحل نشینان و مسافران دریاها، می‌گوید: «از آیات و نشانه‌های خداوند کشتیهایی است همچون کوهها که بر صفحه دریاها به حرکت در می‌آید» (وَ مِنْ آیاتِهِ الْجَوارِ فِی الْبَحْرِ کَالْأَعْلامِ).
نکات آیه
۱ - حرکت کشتى هاى کوه پیکر در دریاها، آیه اى الهى و نشانى از تدبیر، علم و قدرت خداوند است. (و من ءایته الجوار فى البحر) «جوار» (جمع «جاریة») وصف «سفن» (جمع «سفینة») است که به دلیل اختصار حذف گشته، و وصف جریان و حرکت کشتى ها جایگزین آن شده است.
۲ - حرکت کوه هاى یخ، با تمامى عظمت و بزرگى در اقیانوس ها، نشانى از قدرت خداى یگانه * (و من ءایته الجوار فى البحر کالأعلم)
۳ - تأثیر حمل و نقل دریایى و کشتیرانى، در زندگى اقتصادى جامعه عصر بعثت * (و من ءایته الجوار فى البحر کالأعلم)
۴ - وجود کشتى هاى کوه پیکر و استفاده از آنها در عصر نزول قرآن (و من ءایته الجوار فى البحر کالأعلم)
۵ - جهان هستى، سرشار از آیات و قدرت بى مانند خداوند است. (و من ءایته الجوار فى البحر کالأعلم) از حرف «من» - که براى تبعیض است - استفاده مى شود که حرکت کشتى در دریا، تنها گوشه اى از آیات فراوان خداوند در هستى است.
۶ - فرو نرفتن کشتى هاى کوه پیکر در اعماق دریاها، از شگفتى هاى جهان طبیعت و نشانه قدرت بى مانند خداوند است. (و من ءایته الجوار فى البحر کالأعلم) اشاره به کوه پیکر بودن کشتى ها، مى تواند ناظر به این نکته باشد که فرونرفتن چنین اجسامى در دل دریاها، امرى بس شگفت بوده و نشان از قدرتى بى مانند دارد.
۷ - پیشرفت صنعت و تمدن بشرى، در عین انتساب به بشر، ناشى از اراده و قدرت الهى است. (و من ءایته الجوار فى البحر کالأعلم)
۸ - پیش بینى قرآن، از ساخت کشتى هاى کوه پیکر و حرکت آن در اقیانوس ها* (و من ءایته الجوار فى البحر کالأعلم) بنابراین که در عصر نزول، کشتى هاى کوه پیکر هنوز ساخته نشده بود، آیه شریفه مى تواند نظر به آینده کشتى سازى بشر داشته باشد.
موضوعات مرتبط
- آفرینش: شگفتیهاى آفرینش ۶
- آیات خدا: آیات آفاقى ۱، ۵
- اسلام: تاریخ صدر اسلام ۴
- اقتصاد: عوامل رشد اقتصادى در صدراسلام ۳
- تمدن: منشأ رشد تمدن ۷
- حمل ونقل: حمل ونقل دریایى در صدراسلام ۳; فواید حمل ونقل دریایى ۳
- خدا: آثار اراده خدا ۷; آثار قدرت خدا ۷; نشانه هاى تدبیر خدا ۱; نشانه هاى علم خدا ۱; نشانه هاى قدرت خدا ۱، ۲، ۵، ۶
- صنعت: منشأ رشد صنعت ۷
- قرآن: پیشگوییهاى قرآن ۸
- کشتى: پیشگویى کشتى هاى غول پیکر ۸; حرکت کشتى ها ۱; غرق کشتى ها ۶
- کشتیرانى: تاریخ کشتیرانى ۴; کشتیرانى در صدراسلام ۴
- کوهها: حرکت کوههاى یخى ۲
