طه ٦٩
ترجمه
| طه ٦٨ | آیه ٦٩ | طه ٧٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«تَلْقَفْ»: تند می‌بلعد (نگا: اعراف / . «إِنَّما»: مسلّماً چیزی را که. «کَیْدُ»: نیرنگ. چشم‌بندی. «سَاحِرٍ»: مراد جنس جادوگر است. «حَیْثُ أَتَی»: هرجا باشد. هر کجا برود.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
قَالَ أَلْقُوا فَلَمَّا أَلْقَوْا... (۴) وَ يُحِقُ اللَّهُ الْحَقَ... (۰) قَالَ نَعَمْ وَ إِنَّکُمْ إِذاً... (۰)
تفسیر
- آيات ۴۹ - ۷۹ سوره طه
- بيان ريشه اعتقادى اين سؤ ال فرعون كه گفت :((فمن ربكما يا موسى ((
- توضيحى پيرامون مذهب بت پرستان ديدگاه آنان درباره خدا و روششان در اتخاذ آلهه وارباب ۲۲۸
- اقوال مختلفى كه درباره مذهب و اعتقاد فرعون نقل شده است
- توضيح نكات و دقائق جواب موسى (عليه السلام ) كه در قالب برهان خلق و هدايت همه چيز رب العالمين را معرفى نمود
- بيان تناسب جواب موسى (ع ) با مقضاى مقام و اشاره به وجوه نادرست مفسرين در معناىآيه
- سؤ ال ديگر فرعون : ((فما بال القرون الاولى (( كه معاد را استعباد كره زير سؤال مى برد
- پاسخ موسى (ع ) از استعباد فرعون امر معاد را
- معناى ذيل آيه ((لا يضل ربى و لا ينسى (( و ارتباط آن با صدر آيه
- تتمه داستان هدايت عمومى و ارائه شواهدى روشن براى آن
- گفتگو به متهم ساختن موسى (عليه السلام ) به توطئه و ساحرى منجر مى شود...
- موعظه موسى (عليه السلام ) به فرعون و فرعونيان در نهى از بت پرستى
- بازتاب اندرز موسى (عليه السلام ) و عكسالعمل مردم در برابر آن
- مشاوره فرعون با ايادى خود و اتخاذ تصميمهاى محرمانه
- ترغيب و ترهيب مردم توسط فرعون در مقابله با دعوت موسى (ع )
- روياروئى موسى (ع ) با ساحران در روز موعود
- معناى جمله :((فاوجس فى نفسه خيفه موسى (( و وجوهى كه درباره مقصود از نگران شدن موسى (عليه السلام ) بعد از مشاهده سحر ساحران گفته شده است
- غلبه موسى (عليه السلام ) به ساحران و ايمان آوردن آنان
- ساحران در برابر عظمت آيت الهى به سجده افتادند
- عكس العمل فرعون در برابر ايمان آوردن ساحران بخداىمتعال
- جواب بليغ مؤ منان حاكى از تحول فكرى و معنوى آنان بعد از ايمان مى باشد
- فرعون و ساحران ، و دو ديدگاه مختلف مادى و الهى
- دنباله پاسخ ساحران كه از توبه حقيقى آنان حكايت مى كند
- بحث روايتى
نکات آیه
۱ - پس از ارائه سِحر ساحران فرعون، خداوند به موسى(ع) فرمان داد تا عصایش را بر زمین بیندازد. (و ألق ما فى یمینک ) مراد از «ما فى یمینک»، عصاى موسى(ع) است که در آیات پیشین در پاسخ «ما تلک بیمینک» از زبان موسى(ع) بیان شده بود. تصریح به این وصف، براى موسى(ع) خاطره آن پرسش و پاسخ را تجدید کرده و مایه اطمینان بیشتر او بود.
۲ - بلعیده شدن سِحر ساحران فرعون و باطل گردیدن ساخته هاى آنان با عصاى موسى(ع)، وعده خداوند به آن حضرت. (و ألق ما فى یمینک تلقف ما صنعوا ) فعل «تلقف» و نظایر آن (نزد برخى از اهل لغت) در موردى به کار مى رود که چیزى گرفته شود و خورده یا بلعیده گردد (لسان العرب).
۳ - عصاى موسى در میدان مقابله با ساحران، در دست راست او قرار داشت. (و ألق ما فى یمینک )
۴ - حمل عصا با دست راست، از آداب عصا به دست گرفتن است. (و ألق ما فى یمینک ) کارهاى پیامبران و سنت هاى آنان - جز در مواردى که به شخص آنها مربوط مى شود - جملگى براى ما قابل پیروى است. بودن عصا در دست راست موسى(ع) و ذکر شدن آن در قرآن، نشانه برترى و مزیت این عمل است.
۵ - سِحر، مکر و حیله ساحر است و واقعیات را تغییر نمى دهد. (إنّما صنعوا کید سحر )
۶ - خداوند با بیان هم سنخ بودن سحرِ ارائه شده از سوى همه ساحران فرعون، ابطال آن را براى موسى(ع)، امرى سهل و آسان جلوه داد. (کید سحر ) «ساحر» نکره است و بر وحدت دلالت دارد; یعنى، یک ساحر. مراد از آن، واحد حقیقى نیست; بلکه مراد این است که کید همه ساحران به جهت تشابه و هم سنخى، به منزله مکر یک ساحر است و کثرت ساحران برپیچیده بودن آن نیافزوده است.
۷ - بلعیده شدن سِحر ساحران به وسیله عصاى موسى، نشانه بطلان سِحر و حقانیت معجزه موسى (و ألق ما فى یمینک تلقف ما صنعوا إنّما صنعوا کید سحر ) جمله «إنّما صنعوا...» تعلیل براى «تلقف» است; یعنى، بدان جهت که سحر، کیدى بیش نیست، در برابر حقیقت اعجاز موسى نابود خواهد شد و به دین وسیله بطلان سحر ساحران و حقانیت معجزه اثبات خواهد گردید.
۸ - راه موفقیت و پیروزى بر ساحران بسته است. (و لایفلح الساحر حیث أتى ) «ال» در «الساحر» براى جنس است و «حیث أتى»; یعنى، «حیث أقبل» (هرجا رو آورد).
۹ - سِحر، کارى نامشروع و پرهیز از آن ضرورى است. (کید سحر و لایفلح الساحر حیث أتى ) مکر بودن سحر و بسته بودن راه موفقیت بر ساحر - که در این آیه بیان گردیده است - بیانى کافى بر مشروعیت نداشتن و مجاز نبودن آن است.
۱۰ - سِحر، عملى بى ارزش است و تغییر مکان دادن ساحر، تأثیرى در ثمربخشى آن ندارد. (و لایفلح الساحر حیث أتى )
روایات و احادیث
۱۱ - «عن رسول اللّه(ص) قال: إذا أخذتم الساحر فاقتلوه ثمّ قرأ «و لایفلح الساحر حیث أتى» قال: لایأمن حیث وجد; از رسول خدا(ص) روایت شده که فرمود: هرگاه بر ساحرى دست یافتید او را بکشید; سپس این آیه را قرائت فرمود: «و لایفلح الساحر حیث أتى» [آن گاه]فرمود: ساحر هرجا یافت شود در امان نیست».[۱]
موضوعات مرتبط
- احکام :۹
- جادو: احکام جادو ۹; اهمیت اجتناب جادو ۹; بى ارزشى جادو ۱۰; حرمت جادو ۹; نقش جادو ۵; نقش مکان در جادو ۱۰
- جادوگران: شکست جادوگران ۸; قتل جادوگران ۱۱; مکر جادوگران ۵; ناامنى جادوگران ۱۱
- جادوگران فرعون: ابطال جادوى جادوگران فرعون ۲، ۷; دلایل بطلان جادو جادوگران فرعون ۷; سهولت ابطال جادوى جادوگران فرعون ۶
- خدا: اوامر خدا ۱; وعده هاى خدا ۲
- دست: نقش دست راست ۴
- عصا: آداب عصا ۴
- محرمات :۹
- موسى(ع): انداختن عصاى موسى(ع) ۱; دست راست موسى(ع) ۳; دلایل حقانیت معجزه موسى(ع) ۷; عصاى موسى(ع) ۳; قصه موسى(ع) ۱، ۲، ۳، ۶; نقش عصاى موسى(ع) ۲; وعده به موسى(ع) ۲
منابع
- ↑ الدرالمنثور، ج ۵، ص ۵۸۶.
