روایت:الکافی جلد ۱ ش ۲۳

آدرس: الكافي، جلد ۱، كِتَابُ الْعَقْلِ وَ الْجَهْل

عده من اصحابنا عن احمد بن محمد مرسلا قال قال ابو عبد الله ع :

دِعَامَةُ اَلْإِنْسَانِ‏ اَلْعَقْلُ وَ اَلْعَقْلُ مِنْهُ اَلْفِطْنَةُ وَ اَلْفَهْمُ وَ اَلْحِفْظُ وَ اَلْعِلْمُ وَ بِالْعَقْلِ يَكْمُلُ وَ هُوَ دَلِيلُهُ وَ مُبْصِرُهُ‏ وَ مِفْتَاحُ أَمْرِهِ فَإِذَا كَانَ تَأْيِيدُ عَقْلِهِ مِنَ اَلنُّورِ كَانَ عَالِماً حَافِظاً ذَاكِراً فَطِناً فَهِماً فَعَلِمَ بِذَلِكَ كَيْفَ وَ لِمَ‏ وَ حَيْثُ وَ عَرَفَ مَنْ نَصَحَهُ وَ مَنْ غَشَّهُ فَإِذَا عَرَفَ ذَلِكَ عَرَفَ مَجْرَاهُ وَ مَوْصُولَهُ وَ مَفْصُولَهُ وَ أَخْلَصَ اَلْوَحْدَانِيَّةَ لِلَّهِ وَ اَلْإِقْرَارَ بِالطَّاعَةِ فَإِذَا فَعَلَ ذَلِكَ كَانَ مُسْتَدْرِكاً لِمَا فَاتَ وَ وَارِداً عَلَى مَا هُوَ آتٍ يَعْرِفُ مَا هُوَ فِيهِ وَ لِأَيِّ شَيْ‏ءٍ هُوَ هَاهُنَا وَ مِنْ أَيْنَ يَأْتِيهِ وَ إِلَى مَا هُوَ صَائِرٌ وَ ذَلِكَ كُلُّهُ مِنْ تَأْيِيدِ اَلْعَقْلِ‏

ترجمه

کمره ای, اصول کافی ترجمه کمره ای جلد ۱, ۶۹

فرمود: ستون هستى انسان عقل است، عقل سرچشمه هوش و فهم و حفظ دانش است خرد او كامل كند و رهنما و آگاه كن و كليد كار او است، وقتى عقلش به نور مؤيد باشد دانشمند و حافظ و يادآور و باهوش و فهميده بود و از اين رو بداند چگونه و چرا و كجا و خير خواه و بدخواه خود را بشناسد، وقتى اين را شناخت روش و پيوست و جدائى خود را بشناسد و در يگانه‏پرستى خدا و دل دادن به فرمانبرى مخلص گردد و چون چنين كند، از دست رفته را به چنگ آورد و بر آينده مسلط گردد و بداند در چه وضعى است، براى چه در اينجا است، از كجا به اينجا آمده و به كجا مى‏رود. اينها همه از تأييد عقل است.

مصطفوى‏, اصول کافی ترجمه مصطفوی جلد ۱, ۲۹

و فرمود: پايه شخصيت انسان عقل است و هوش و فهم و حافظه و دانش از عقل سرچشمه ميگيرند. عقل انسان را كامل كند و رهنما و بيناكننده و كليد كار اوست و چون عقلش بنور خدائى مؤيد باشد دانشمند و حافظ و متذكر و با هوش و فهميده باشد و از اين رو بداند چگونه و چرا و كجاست و خير خواه و بدخواه خود را بشناسد و چون آن را شناخت روش زندگى و پيوست و جدا شده خويش بشناسد و در يگانگى خدا و اعتراف بفرمانش مخلص شود و چون چنين كند از دست رفته را جبران كرده برآينده مسلط گردد و بداند در چه وضعى است و براى چه در اينجاست و از كجا آمده و بكجا ميرود؟ اينها همه از تأييد عقل است.

محمدعلى اردكانى, تحفة الأولياء( ترجمه أصول كافى) - جلد ۱, ۱۲۳

چند نفر از اصحاب ما روايت كرده‏اند از احمد بن محمد به طور مرسل كه گفت: امام جعفر صادق عليه السلام فرمود كه: «ستون انسان و آنچه به آن برپا مى‏شود، عقل است، و از عقل، فطانت و زيركى و فهم و محافظت و علم به هم مى‏رسد. و هر يك از اينها به واسطه عقل كامل مى‏شود، و عقل، رهبر و محل ديدن و كليد امر اوست (كه تمام امر او به وى روشن شود). پس هرگاه تقويت عقل او از نور باشد، عالم و حافظ و ذاكر و صاحب فطانت و فهم گردد، و به اين، سبب چگونگى و جهت و حيثيت هر چيزى را بداند، و هر كه او را خيرخواهى كند و هر كه به او خيانت كند، همه را بشناسد. و چون اين را شناخت، مجراى كار خويش و آنچه باعث پيوند و جدايى آنْ باشد، بشناسد (به اين‏كه هر چه از او سر زند و به آنچه موجب امداد و اخلال‏ آن باشد، دانا گرداند). و يگانگى را از براى خدا و اقرار به فرمان‏بردارى را خالص گرداند. و چون اين را به عمل آورد، آنچه را كه از او فوت شده، دريابد و بر آنچه آمدنى است فرود آيد (كه بر آن مسلط گردد). و آنچه را كه در آن است بشناسد و بداند كه آن، از براى چه چيز در اينجاست و از كجا به او مى‏رسد، و به سوى چه بازخواهد گشت، و همه اينها از تأييد و تقويت عقل است».

آیات مرتبط (بر اساس موضوع)

شرایط پرس‌وجو زیر به علت محدودیت‌های ویکی در اندازه پرس‌وجو یا عمق نتوانست در نظر گرفته شود: [[رده:آیات قرآن]] [[رده:زندگی]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:فرمانبری]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:اطاعت]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:حافظه]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:دانش و دانایی]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:علم]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:بینش]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:بصیرت]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:خرد]] OR [[رده:آیات قرآن]] [[رده:عقل]] .

احادیث مرتبط (بر اساس موضوع)

شرایط پرس‌وجو زیر به علت محدودیت‌های ویکی در اندازه پرس‌وجو یا عمق نتوانست در نظر گرفته شود: [[رده:روایت]] [[رده:زندگی]] OR [[رده:روایت]] [[رده:فرمانبری]] OR [[رده:روایت]] [[رده:اطاعت]] OR [[رده:روایت]] [[رده:حافظه]] OR [[رده:روایت]] [[رده:دانش و دانایی]] OR [[رده:روایت]] [[رده:علم]] OR [[رده:روایت]] [[رده:بینش]] OR [[رده:روایت]] [[رده:بصیرت]] OR [[رده:روایت]] [[رده:خرد]] OR [[رده:روایت]] [[رده:عقل]] .