الليل ٨

وَ أَمَّا مَنْ‌ بَخِلَ‌ وَ اسْتَغْنَى‌

ترجمه

امّا کسی که بخل ورزد و (از این راه) بی‌نیازی طلبد،

و اما آن كه بخل ورزيد و [از دين‌] بى‌نيازى نمود

و اما آنكه بخل ورزيد و خود را بى‌نياز ديد،

اما هر کس بخل ورزید و خود را (از لطف خدا) بی نیاز دانست.

و اما کسی که [از انفاق ثروت] بخل ورزید و خود را بی نیاز نشان داد

اما آن كس كه بخل و بى نيازى ورزيد،

و اما کسی که دریغ‌ورزید و بی‌نیازی نمود

و اما هر كه بخل ورزيد- حق خدا را در مال ادا نكرد- و بى‌نيازى نمود- از دين حق و ثواب الهى-

و امّا کسی که تنگ‌چشمی بکند (و به بذل و بخشش دارائی در راه خدا دست نیازد) و خود را بی‌نیاز (از خدا و توفیق و پاداش دنیوی و اخروی الهی) بداند.

و اما آن کس که بخل ورزید و خود را بی‌نیاز دید،

و اما آنکه بخل ورزید و بی‌نیازی گرفت‌

الليل ٧	آیه ٨	الليل ٩
سوره : سوره الليل نزول : ٢ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٦ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«إسْتَغْنَی»: خود را بی‌نیاز دانست. مراد بی‌نیاز از خدا، و مدد و یاری دنیوی، و اجر و پاداش اخروی یزدان جهان است (نگا: عبس / .

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ وَصَّى‌ بِهَا إِبْرَاهِيمُ‌ بَنِيهِ‌... (۰)

تفسیر

• آيات ۱ - ۲۱، سوره ليل
• مراد از اينكه درباره مؤ من انفاق كننده متقّى فرمود: ((فسنيسّره لليسرى ))
• درباره بخل ورزنده مكذّب فرمود: ((فسينسّره للعسرى ))
• هدايت خلق از قضاهاى الهى است كه بر خود واجب كرده (انّ علينا للهدى ) و با هادى بودنانبياء (عليهم السّلام ) منافات ندارد
• فرق بين هدايت به معناى ارائه طريق و هدايت به معناىايصال به هدف
• بيان اينكه تكذيب كننده دعوت حقّ و روى گرداننده از آن ((اشقى )) است ،
• و اينكه مفاد آيه ((لا يصليها الا الاءشقى ...)) اينست كه فقط كافر اشقى خالد در جهنم است
• متّقى ترين افراد كسى است كه در راه رضاى خدا ازمال حود انفاق مى كند
• (رواياتى درباره نزول آيات : ((فاءما من اعطى و اتّقى ...)) در شاءن ((ابودحداح ))و روايتى درباره اينكه هدايت كننده خدا است )
• كلام فخر رازى در شاءن نزول سوره ليل و نقد و برسى آن

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - دسته اى از مردم، از صرف اموال خود در موارد لازم، بخل ورزیده و همواره درصدد ثروت اندوزى و غنى ساختن خویش اند. (و أمّا من بخل و استغنى) «بخل»; یعنى، دور نگه داشتن اندوخته ها، از مصارفى که منع آنها از آن شایسته نیست (مفردات).

۲ - حالت بخلورزى و ثروت اندوزى، ناپسند و نقطه مقابل تقوا است. (فأمّا من أعطى و اتّقى ... و أمّا من بخل و استغنى) صاحب «العین» گفته است: فعل «استغنى»، به معناى «به ثروت رسید» است. براساس این معنا، «استغناء»; یعنى، ثروت اندوزى و باب استفعال بودن آن، بر مبالغه در ثروت مندى دلالت دارد.

۳ - اعتماد به اموال خویش و احساس بى نیازى در برابر پاداش هاى موعودِ خداوند، خصلتى نکوهیده است. (و صدّق بالحسنى ... فأمّا من ... استغنى) مراد از «استغنى» - به قرینه جمله «صدّق بالحسنى» در آیات پیشین - ممکن است استغناى از «حسنى» (پاداش هاى نیک خداوند) باشد. بیان فرجام دشوار (العسرى) براى صاحبان این خصلت ها (در آیات بعد) بیانگر نکوهش آن خصلت ها است.

۴ - احساس بى نیازى از پاداش هاى موعود خداوند، زمینه بخل ورزى و ترک انفاق (فأمّا من أعطى ... و أمّا من بخل و استغنى) در برداشت یاد شده، عطف «استغنى» بر «بخل»، عطف سبب بر مسبب دانسته شده است.

موضوعات مرتبط

• اتکا: سرزنش اتکا به مال ۳
• انفاق: زمینه ترک انفاق ۴
• بخل: زمینه بخل ۴; سرزنش بخل ۲
• بخیلان :۱
• تقوا: موانع تقوا ۲
• ثروت اندوزان :۱
• ثروت اندوزى: سرزنش ثروت اندوزى ۲
• خدا: آثار بى نیازى از پاداشهاى خدا ۴; سرزنش بى نیازى از پاداشهاى خدا ۳
• صفات: صفات ناپسند ۳
• گروههاى اجتماعى :۱