المعارج ١

سَأَلَ‌ سَائِلٌ‌ بِعَذَابٍ‌ وَاقِعٍ‌

ترجمه

تقاضاکننده‌ای تقاضای عذابی کرد که واقع شد!

سؤال كننده‌اى [از كفار] عذابى حتمى را درخواست كرد

پرسنده‌اى از عذاب واقع‌شونده‌اى پرسيد،

سائلی از عذاب قیامت که وقوعش حتمی است (از رسول) پرسید (که آن عذاب چه مردمی راست).

درخواست کننده ای عذابی را که واقع شدنی است درخواست کرد،

پرسنده‌اى از عذابى پرسيد كه‌

خواهنده‌ای عذابی رخ دادنی را طلب کرد

پُرسنده‌اى عذابى را كه بودنى- واقع شدنى- است درخواست نمود

خواستاری (از روی تمسخر) درخواست عذابی کرد که به وقوع می‌پیوندد.

پرسنده‌ای به (علت) عذاب واقع‌شونده‌ای (از آنکه اگر واقعیت دارد پس چرا اکنون از آن اثری نیست،) پرسید.

پرسید پرسش‌کننده‌ای از عذابی فرودآینده‌

سوره المعارج	آیه ١	المعارج ٢
سوره : سوره المعارج نزول : ٤ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«سَأَلَ»: درخواست کرد. تقاضا کرد. «سَآئِلٌ»: خواستار. تقاضا کننده. تنوین آن برای تحقیر است. «عَذَابٍ وَاقِعٍ»: عذاب رخ دهنده. مراد عذاب استیصال دنیوی و یا عذاب دردناک و سرمدی اخروی است. یعنی فرد حقیری از مستکبران گفت: اگر راست می‌گوئی که بلا و مصیبت دنیوی، و یا عذاب شدید اخروی حق است، هم اینک از خدا بخواه که ما را بدان گرفتار کند (نگا: انفال / ، ص / ). معنی دیگر آیه: پرسنده‌ای درباره عذاب محقّق الوقوع اخروی پرسش کرد که: کی می‌آید؟ مرادش این بود که هرگز نمی‌آید.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ إِذْ قَالُوا اللَّهُمَ‌ إِنْ‌ کَانَ‌... (۱) وَ يَسْتَعْجِلُونَکَ‌ بِالسَّيِّئَةِ... (۰) وَ إِذْ قَالُوا اللَّهُمَ‌ إِنْ‌ کَانَ‌... (۱) وَ يَسْتَعْجِلُونَکَ‌ بِالْعَذَابِ‌ وَ... (۱)

لَيْسَ‌ لِوَقْعَتِهَا کَاذِبَةٌ (۱) وَ مَا کَانَ‌ اللَّهُ‌ لِيُعَذِّبَهُمْ‌... (۲)

تفسیر

• آيات ۱ - ۱۸، سوره معارج
• مضامين سوره مباركه معارج و مكى و مدنى بودن آن
• مراد از سؤ ال سائل بعذاب واقع
• مقصود از توصيف خداى تعالى به ((ذى المعارج ))
• منظور از عروج ملائكه و روح در روز قيامت به سوى خدا
• مراد از اينكه كفار عذاب قيامت را دور مى بينند و خداوند نزديك مى بيند.
• بيان سختى روز قيامت بر گنهكاران به نحوى كه از فرزندان و كسان خود حالى نمىپرسند و حتى آرزو مى كنند آنها را فدايى خود كنند.
• ويژگى آتش جهنم و بيان كسانى را كه بسوى خود مى طلبد
• روايتى درباره نزول آيات ((ساءل سائل بعذاب واقع ....)) درباره مردى كه از نصبامير المومنين (عليه السلام ) به خلافت به خشم آمده تقاضاى عذاب كرد
• چند روايت ديگر در ذيل آيات مربوط به طول روز قيامت واحوال آن روز

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - گروهى از کافران عصر بعثت، خواستار شتاب در نزول عذاب الهى در دنیا (سأل سائل بعذاب واقع) به گفته مفسران، سؤال در این آیه، به معناى طلب و دعا است; ازاین رو بهوسیله «با» متعدى شده است; یعنى، «دعا داع بعذاب واقع».

۲ - وعده خداوند، به عذاب شدن کافرانِ حق ناپذیر در عصر بعثت (سأل سائل بعذاب واقع)

۳ - کافران مخالف رسالت پیامبر(ص)، گروهى لجوج و حق ناپذیر (سأل سائل بعذاب واقع) مفسران بر این عقیده اند که کافران، این سخن را از سر لجاجت بر زبان مى آوردند; چنان که در آیه ۳۲ از سوره «انفال» از آنان چنین یاد شده است: «و إذ قالوا اللّهم إن کان هذا هو الحقّ من عندک فأمطر علینا حجارة من السماء أو ائتنا بعذاب ألیم».

۴ - یکى از عناصر کافر صدراسلام (نضربن حارث)، از سر استهزا خواست عذابى که پیامبر(ص) از آن سخن مى گوید، بر وى نازل شود. (سأل سائل بعذاب واقع) به گفته مفسران سائل در این آیه، شخصى به نام «نضربن حارث» است. (مجمع البیان و تفاسیر دیگر)

۵ - «عن جعفربن محمد(ع) عن آبائه(ع) قال: لمّا نصب رسولُ اللّه علیّاً یوم غدیرخم... فقَدِمَ على رسول اللّه النُّعمان بن الحرث الفِهْرى فقال: أمرتَنا عن اللّه أن نشهدَ أن لا إله إلاّ اللّه و أنّک رسولُ اللّه... فقَبِلْناها ثمّ لم تَرْضَ حتّى نصبتَ هذا الغلام ... فهذا شىء منک أو أمرٌ من عند اللّه ... فولّى النعمان الحرث و هو یقول: «اللّهم إن کان هذا هو الحقّ من عندک فأمطر علینا حجارة من السماء» ... و أنزل اللّه تعالى: «سأل سائل بعذاب واقع...» امام صادق(ع) از پدرانش روایت نموده است: چون رسول خدا(ص) در غدیرخم على(ع) را به امامت منصوب کرد ... نعمان بن حرث فهرى، جلوى آن حضرت ایستاد و با [اعتراض] گفت: از جانب خدا به ما امر کردى که شهادت به یگانگى خدا و رسالت تو دهیم، و ما پذیرفتیم. سپس راضى نگشتى تا این جوان را بر ما منصوب کردى ... حال این (نصب على(ع)) از طرف خودت مى باشد یا دستورى از جانب خداوند است ... نعمان در حالى که به رسول خدا(ص) پشت کرده بود، مى گفت: «اللّهم إن کان هذا هو الحقّ من عندک فأمطر علینا حجارة من السماء» ... پس خداوند متعال آیه «سأل سائل بعذاب واقع...» را نازل نمود».

موضوعات مرتبط

• اسلام: تاریخ صدر اسلام ۱
• امام على(ع): امامت امام على(ع) ۵
• خدا: استهزاى وعیدهاى خدا ۴; وعیدهاى خدا ۲
• عذاب: درخواست تعجیل در عذاب ۱; درخواست عذاب ۵; وعده عذاب ۲
• غدیرخم: قصه غدیرخم ۵
• کافران: استهزاهاى کافران صدراسلام ۴; حق ناپذیرى کافران صدراسلام ۳; خواسته هاى کافران صدراسلام ۱; عذاب کافران صدراسلام ۲; لجاجت کافران صدراسلام ۳
• محمد(ص): استهزاى محمد(ص) ۴
• نضربن حارث: استهزاهاى نضربن حارث ۴
• نعمان بن حارث: خواسته هاى نعمان بن حارث ۵