المنافقون ٤

وَ إِذَا رَأَيْتَهُمْ‌ تُعْجِبُکَ‌ أَجْسَامُهُمْ‌ وَ إِنْ‌ يَقُولُوا تَسْمَعْ‌ لِقَوْلِهِمْ‌ کَأَنَّهُمْ‌ خُشُبٌ‌ مُسَنَّدَةٌ يَحْسَبُونَ‌ کُلَ‌ صَيْحَةٍ عَلَيْهِمْ‌ هُمُ‌ الْعَدُوُّ فَاحْذَرْهُمْ‌ قَاتَلَهُمُ‌ اللَّهُ‌ أَنَّى‌ يُؤْفَکُونَ‌

ترجمه

هنگامی که آنها را می‌بینی، جسم و قیافه آنان تو را در شگفتی فرو می‌برد؛ و اگر سخن بگویند، به سخنانشان گوش فرا می‌دهی؛ اما گویی چوبهای خشکی هستند که به دیوار تکیه داده شده‌اند! هر فریادی از هر جا بلند شود بر ضد خود می‌پندارند؛ آنها دشمنان واقعی تو هستند، پس از آنان بر حذر باش! خداوند آنها را بکشد، چگونه از حق منحرف می‌شوند؟!

و وقتى آنها را ببينى، [گيرايى‌] ظاهرشان تو را به شگفت مى‌آورد و اگر سخن گويند به گفتارشان گوش فرا مى‌دهى، گويى آنها چوب‌هاى خشكى هستند كه [به ديوارى‌] تكيه داده شده‌اند [و ريشه ندارند] هر فريادى را بر ضد خويش مى‌پندارند. آنها دشمنند، پس از ايشان بر حذ

و چون آنان را ببينى، هيكلهايشان تو را به تعجب وا مى‌دارد، و چون سخن گويند به گفتارشان گوش فرا مى‌دهى گويى آنان شمعك‌هايى پشت بر ديوارند [كه پوك شده و درخور اعتماد نيستند]: هر فريادى را به زيان خويش مى‌پندارند. خودشان دشمنند؛ از آنان بپرهيز؛ خدا بكشدشان؛ تا كجا [از حقيقت‌] انحراف يافته‌اند.

تو چون آن منافقان را مشاهده کنی ظاهر و وجود جسمانی آنها (به آراستگی فریبنده) تو را به شگفت آرد و اگر سخن گویند (بس خوش‌گفتار و چرب زبانند) به سخن‌هاشان گوش فرا خواهی داد (ولی از باطن و درون) گویی که چوبی خشک تکیه کرده بر دیوارند (و هیچ عقل و ایمان و معرفت ندارند. و چون در باطن نادرست و بداندیشند) هر صدایی بشنوند بر زیان خویش پندارند. دشمنان به حقیقت اینان هستند، از ایشان بر حذر باش، خدایشان بکشد، (از حق) به کجا بازگردانیده می‌شوند؟

چون آنان را ببینی جسم و ظاهرشان [از آراستگی و وقار] تو را به شگفت آورد، و اگر سخن گویند [به علت شیرینی و جذابیّت کلام] به سخنانشان گوش فرا می دهی [اما از پوچی باطن، سبک مغزی و دورویی] گویی چوب های خشکی هستند که به دیواری تکیه دارند [و در حقیقت اجسادی بی روح اند که در هیچ برنامه ای اطمینانی به آنان نیست، از شدت بزدلی] هر فریادی را به زیان خود می پندارند. اینان دشمن واقعی اند؛ از آنان بپرهیز؛ خدا آنان را بکشد؛ چگونه [با دیدن این همه دلایل روشن، از حق به باطل] منحرف می شوند.

چون آنها را ببينى تو را از ظاهرشان خوش مى‌آيد، و چون سخن بگويند به سخنشان گوش مى‌دهى. گويى چوبهايى هستند به ديوار تكيه داده. هر آوازى را بر زيان خود مى‌پندارند. ايشان دشمنانند. از آنها حذر كن. خدايشان بكشد. به كجا منحرف مى‌شوند؟

و چون ایشان را بنگری، بدنهای ایشان تو را به شگفت‌آورد، و چون سخن گویند به سخنانشان گوش دهی، گویی همانند الوارهای تکیه داده بر دیوارند، و هر بانگی را بر ضد خویش می‌انگارند، آنان دشمن‌اند، از آنان بر حذر باش، خداوند لعنتشان کند، چگونه بیراهه می‌روند؟

و چون آنان را ببينى پيكرهاشان تو را به شگفت آرد، و اگر سخن گويند گفتارشان را بشنوى- از بس چرب‌زبانند-، [و حال آنكه‌] گويى چوبهايى‌اند به ديوار تكيه نهاده- بى‌ايمان و مردگانى بى‌روح‌اند-. هر بانگى را بر [زيان و هلاك‌] خود پندارند. اينان دشمن‌اند پس از آنها بر حذر باش. خدا بكشدشان- يا لعنت بر آنها باد- به كجا و چگونه [از حق‌] گردانيده مى‌شوند؟!

هنگامی که ایشان را می‌بینی، پیکر، و سیمایشان تو را می‌گیرد و به شگفت می‌آورد (و به خود می‌گوئی: چه انسانهای باوقار و برازنده‌ای!) و هنگامی که به سخن درمی‌آیند (به علّت حلاوت کلامشان) به سخنانشان گوش فرا می‌دهی. (با وجود این جذبه‌ی سیما و گیرائی گفتار) آنان انگار تخته‌هائی هستند که (بر دیوار) تکیه داده شده باشند (بی‌جان و بی‌ایمان، هیکلهای توخالی، درونهای بی‌نور و صفا، نقشهائی بر در و دیوارها). هر فریادی را بر ضدّ خود می‌پندارند و هر آوازی را به زیان خویش! آنان دشمنان بشمارند و از ایشان برحذر باش. خدایشان بکُشاد! چگونه (از حق) برگردانده می‌شوند (و منحرف می‌گردند؟!).

و چون آنان را ببینی، هیکل‌هایشان تو را به شگفتی در می‌آورد و چون سخن گویند به گفتارشان گوش فرا می‌‌داری‌. ایشان دشمن (حق)اند. پس از آنان بپرهیز. خدا با آنان کشتار کرده (که) به گزاف (از حق منحرف و کنده و) افکنده می‌شوند.

و هر گاه ببینیشان شگفت آردت کالبدهای آنان و اگر سخن گویند گوش دهی به گفتار ایشان گوئیا آنانند چوبهای تکیه داده شده پندارند هر فریادی را بر ایشان ایشانند دشمن پس بترسشان بکشدشان خدا کجا به دروغ رانده شوند

المنافقون ٣	آیه ٤	المنافقون ٥
سوره : سوره المنافقون نزول : ٣ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٢٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«خُشُبٌ»: جمع خَشَب، تخته‌ها. «مُسَنَّدَةٌ»: تکیه داده شده. «صَیْحَةٍ»: فریاد. آواز. «قَاتَلَهُمُ اللهُ»: خدایشان بکُشاد! مراد از کشتن در اینجا، نفرین کردن و از رحمت محروم گرداندن است. «أَنَّی یُؤْفَکُونَ»: (نگا: توبه / ، عنکبوت / ، زخرف / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

أَوْ کَصَيِّبٍ‌ مِنَ‌ السَّمَاءِ فِيهِ‌... (۱) أَشِحَّةً عَلَيْکُمْ‌ فَإِذَا جَاءَ... (۱)

تفسیر

• آيات ۱ - ۸، سوره منافقون
• كاذب بودن منافقان در شهادت به رسالت پيامبر(ص ) از باب كذب مخبرى بوده است
• منظور اينكه درباره منافقين فرموده : ((آمنوا ثم كفروا فطبع على قلوبهم ...))
• معناى اينكه خداوند بر دل هاى منافقين مهر زده
• مراد از توصيف منافقين به اينكه (كانهم خشب مسندة )
• اوصاف و احوالى ديگر از منافقين
• (رواياتى درباره ماجراى رفتار و گفتار منافقانه عبدالله ابن ابى ونزول آيات مربوطه )
• روايتى در ذيل آيه (اذا جاءك المنافقون ) و ماجراى عبدالله بن ابى منافق
• رواياتى ديگر در ذيل آيات مربوط به منافقين
• اشاره به خطر مناقين و فتنه انگيزى ها و توطئه هايشان در صدر اسلام
• رد اين سخن كه نفاق بعد از هجرت پديد آمد وقبل از رحلت پيامبر(ص ) برچيده شد!

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - منافقان، داراى ظاهرى فریبنده و قیافه اى زیبا (و إذا رأیتهم تعجبک أجسامهم)

۲ - ظاهر فریبنده منافقان، هر بیننده اى را به خود جذب مى کرد. (و إذا رأیتهم تعجبک أجسامهم) خطاب در «رأیتهم»، عام و شامل هر بیننده اى است و اختصاص به فرد خاص - مثلاً پیامبر(ص) - ندارد.

۳ - منافقان، داراى زبانى شیوا و کلامى جذاب (و إن یقولوا تسمع لقولهم)

۴ - سخنان زیبا و جذاب منافقان، هر شنونده اى را به شنیدن آن وا مى داشت. (و إن یقولوا تسمع لقولهم) خطاب در «تسمع»، عام است و اختصاص به شنونده خاصى ندارد.

۵ - تأثیر شگرف قیافه زیبا و کلام شیوا، در جذب و جلب افراد (و إذا رأیتهم تعجبک أجسامهم و إن یقولوا تسمع لقولهم)

۶ - منافقان، به رغم ظاهر فریبنده و سخنان زیبایشان، چونان چوب هاى تکیه شده بر دیوار، خشک و بى روح اند. (کأنّهم خشب مسنّدة)

۷ - انتظار سود و فایده، از جانب منافقان براى دین و مردم، بى مورد است. (کأنّهم خشب مسنّدة) «خشب مسنّدة» به چوب هایى گفته مى شود که در کنارى گذاشته شده و به کار صاحب آن نمى آید; یعنى، نه به درد سقف مى خورد، نه به درد دیوار و نه... .

۸ - منافقان، همواره در وحشت و اضطراب اند. (یحسبون کلّ صیحة علیهم)

۹ - منافقان، هر فریادى را علیه خود و هر حرکتى را به ضرر خویش مى پندارند. (یحسبون کلّ صیحة علیهم)

۱۰ - منافقان، دشمنانى بس خطرناک اند. (هم العدوّ)

۱۱ - اعتماد نکردن به منافقان و برحذر بودن از آنان، توصیه الهى به مؤمنان (فاحذرهم) چنان که قبلاً گذشت، خطاب در «رأیت» و «تسمع» اختصاص به فردى خاص ندارد; بلکه شامل هر بیننده و شنونده اى مى شود. خطاب در «احذرهم» نیز چنین است.

۱۲ - منافقان، مورد لعن و نفرین سخت خداوند (قتلهم اللّه)

۱۳ - دشمنان اسلام و مسلمین، شایسته لعن و نفرین اند. (هم العدوّ ... قتلهم اللّه)

۱۴ - منافقان، سخت در انحراف و کج روى (أنّى یؤفکون) «أنّى یؤفکون»; یعنى، چگونه از حق، این چنین بازگردانده مى شوند.

۱۵ - کجروى هاى منافقان و مواضع آنان در برابر اسلام و مسلمانان، بس شگفت آور و تأمل برانگیز است. (أنّى یؤفکون) استفهام در «أنّى»، براى بیان تعجب است.

روایات و احادیث

۱۶ - «عن أبى جعفر(ع) فى قوله: «کأنّهم خشب مسنّدة» یقول: لایسمعون و لایعقلون; از امام باقر(ع) درباره سخن خداوند: «کأنّهم خشب مسنّدة» روایت شده مقصود خداوند [از این تشبیه ]این است که آنان نه گوش شنوا دارند و نه تعقل مى کنند».

موضوعات مرتبط

• اسلام: نفرین بر دشمنان اسلام ۱۳
• تشبیهات قرآن: تشبیه به چوب خشک ۶; تشبیه منافقان ۶
• توقعات: توقعات بیجا ۷
• خدا: توصیه هاى خدا ۱۱
• زیبایى: آثار زیبایى ۵
• سخن: آثار فصاحت سخن ۵
• قرآن: تشبیهات قرآن ۶
• مؤمنان: توصیه به مؤمنان ۱۱
• منافقان: اضطراب منافقان ۸; اعراض از منافقان ۱۱; انحراف منافقان ۱۴; بى عقلى منافقان ۱۶; بینش منافقان ۹; ترس منافقان ۸، ۹; توقع منفعت از منافقان ۷; جذابیت منافقان ۲، ۳، ۴; حالات منافقان۸; حقیقت منافقان ۶; خطر منافقان ۱۰; دشمنى منافقان ۱۰; زمینه استماع سخن منافقان ۴; زیان به منافقان ۹; زیبایى منافقان ۱، ۶; سخن زیباى منافقان ۶; شگفتى انحراف منافقان ۱۵; شگفتى گمراهى منافقان ۱۵; صفات منافقان ۱، ۳; فریبندگى منافقان ۱، ۲، ۶; فصاحت منافقان ۳، ۴; کرى منافقان۱۶; گمراهى منافقان ۱۴; نفرین بر منافقان ۱۲
• نفرین: مشمولان نفرین ۱۳
• نفرین خدا: مشمولان نفرین خدا ۱۲