النور ٤٥

وَ اللَّهُ‌ خَلَقَ‌ کُلَ‌ دَابَّةٍ مِنْ‌ مَاءٍ فَمِنْهُمْ‌ مَنْ‌ يَمْشِي‌ عَلَى‌ بَطْنِهِ‌ وَ مِنْهُمْ‌ مَنْ‌ يَمْشِي‌ عَلَى‌ رِجْلَيْنِ‌ وَ مِنْهُمْ‌ مَنْ‌ يَمْشِي‌ عَلَى‌ أَرْبَعٍ‌ يَخْلُقُ‌ اللَّهُ‌ مَا يَشَاءُ إِنَ‌ اللَّهَ‌ عَلَى‌ کُلِ‌ شَيْ‌ءٍ قَدِيرٌ

ترجمه

و خداوند هر جنبنده‌ای را از آبی آفرید؛ گروهی از آنها بر شکم خود راه می‌روند، و گروهی بر دو پای خود، و گروهی بر چهار پا راه می‌روند؛ خداوند هر چه را بخواهد می‌آفریند، زیرا خدا بر همه چیز تواناست!

|و خداست كه هر جنبنده‌اى را از آب آفريد. پس پاره‌اى از آنها بر روى شكم راه مى‌روند، و پاره‌اى از آنها بر روى دو پا و بعضى از آنها بر روى چهار پا راه مى‌روند. خدا هر چه بخواهد مى‌آفريند. بى‌ترديد خدا بر هر چيزى تواناست

و خداست كه هر جنبنده‌اى را [ابتدا] از آبى آفريد. پس پاره‌اى از آنها بر روى شكم راه مى‌روند و پاره‌اى از آنها بر روى دو پا و بعضى از آنها بر روى چهار [پا] راه مى‌روند. خدا هر چه بخواهد مى‌آفريند. در حقيقت، خدا بر هر چيزى تواناست.

و خدا هر حیوانی را از آب آفرید، که بعضی (مانند مارها) بر شکم روند و برخی (مانند انسان) بر دو پا و برخی (چون اسب و گاو و شتر) بر چهار پا حرکت کنند. و خدا هر چه خواهد بیافریند که خدا بر همه کار تواناست.

و خدا هر جنبده ای را از آبی [که به صورت نطفه بود] آفرید، پس گروهی از آنها بر شکمشان راه می روند، و برخی از آنها به روی دو پا حرکت می کنند، و بعضی از آنها به روی چهار پا راه می روند. خدا آنچه را بخواهد می آفریند؛ مسلماً خدا بر هر کاری تواناست.

و خدا هر جنبنده‌اى را از آب بيافريد. بعضى از آنها بر شكم مى‌روند و بعضى بر دوپا مى‌روند و بعضى بر چهارپا مى‌روند. خدا هر چه بخواهد مى‌آفريند. زيرا خدا بر هر كارى تواناست.

و خداوند هر جانوری را از آب آفریده است، که بعضی از آنها بر شکمش راه می‌رود و بعضی از آنها بر دو پا راه می‌رود، و بعضی از آنها بر چهار [پا] راه می‌رود، خداوند هر چه بخواهد می‌آفریند، بی‌گمان خداوند بر هر کاری تواناست‌

و خداوند هر جنبنده‌اى را از آب آفريد. پس برخى از آنها بر شكم خود مى‌روند و برخى از آنها بر دو پا مى‌روند و برخى از آنها بر چهار پا مى‌روند خداى آنچه خواهد مى‌آفريند، كه خدا بر هر چيزى تواناست.

خداوند هر جنبنده‌ای را از آب آفریده است (ولی با این که اصل همه‌ی آنها آب است، دارای انواع گوناگون و استعدادهای مختلف و طرز زندگی متفاوت شگفت‌انگیزی هستند) گروهی از آنها بر شکم خود راه می‌روند (همچون: ماهیها و خزندگان) و گروهی از آنها بر روی دو پا راه می‌روند (مانند: انسانها و پرندگان) و دسته‌ای بر روی چهار پا راه می‌روند (از قبیل: چهارپایان. تازه جنبندگان و جانداران، منحصر به اینها نیستند و بلکه چهره‌های بسیار متنوّع و اشکال مختلف دیگر دارند، و) خدا هرچه را بخواهد می‌آفریند. قطعاً او بر هر چیزی توانا است.

و خدا هر جنبنده‌ای را از آبی آفرید، پس پاره‌ای از آنان روی شکمش راه می‌رود و برخی از آنان روی دو پا(یش) و بعضی از آنها روی چهارپا(یش) روان است. خدا هر چه بخواهد می‌آفریند. به‌راستی خدا بر هر چیزی بسیار تواناست.

و خدا آفرید هر جنبنده را از آب پس از ایشان است آنکه می‌رود بر شکم خود و از ایشان است آنکه می‌رود بر دو پا و از ایشان است آنکه می‌رود بر چهار بیافرد خدا هر چه خواهد همانا خدا است بر همه چیز توانا

النور ٤٤	آیه ٤٥	النور ٤٦
سوره : سوره النور نزول : ١٠ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٣٤ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«کُلَّ دَآبَّةٍ»: هر جنبنده‌ای. همه جنبندگان. «مِن مَّآءٍ»: از آب ویژه‌ای که منی است، یا از آب معمولی. تنکیر (مَآءٍ) در اینجا بیانگر افراد نوعی یا افراد شخصی، یا هر دو است. و تعریف آن در سوره انبیاء آیه که می‌فرماید: (وَ جَعَلْنا مِنَ الْمَآءِ کلّ شَیْءٍ حَیٍّ) بیانگر جنس است (نگا: تفسیر آلوسی). منظور از خلقت موجودات زنده از آب این است که خداوند دانا و توانا، نخستین جوانه حیات را در اعماق یا سواحل دریاها پدیدار فرموده است؛ یا این که مراد از چنین آبی منی است، و اگر هم برخی از جانداران از راه تقسیم سلولها به وجود می‌آیند؛ نه از راه نطفه منی، از قبیل: تک سلولیها، حکم بالا جنبه نوعی دارد؛ نه عمومی. و یا این که مراد این است که آب ماده اصلی موجودات زنده است و قسمت عمده جسم آنها آب بوده و بدون آن قادر به ادامه حیات خود نمی‌باشند. «یَخْلُقُ اللهُ مَا یَشَآءُ»: این بخش از آیه، بیانگر این واقعیّت است که جانداران منحصر به سه گروه خزندگان و دوپایان و چهارپایان نبوده و بلکه حیواناتی وجود دارد که به گونه دیگری و دارای پاهای بیشتری، و یا ساختار و شیوه حیات شگفت‌تری می‌باشند.

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

وَ عَلَّمَ‌ آدَمَ‌ الْأَسْمَاءَ کُلَّهَا... (۱)

تفسیر

• آيات ۳۵ - ۴۶، سوره نور
• معنا و مفادى كه آيات : ((الله نور السموات و الارض ...)) متضمن آن است .
• معناى ((نور)) و توضيح مراد از اينكه فرمود: ((خدا نور آسمانها و زمين است )).
• خداوند براى همه موجودات ((معلوم )) است و همه او را مى شناسند.
• مقصود از نور خدا همان نور ايمان و معرفت است كه به مؤ منين اختصاص دارد.
• تمثيل نور خدا به نور چراغ (مثل نوره كمشكوة ...). براى بيان تابش نور ايمان و معرفت در قلوب مؤ منين .
• مراد از جمله ((نور على نور)) در آيه شريفه
• مؤ منينى كه داراى ايمان كامل هستند از نور خدا بهره مى گيرند.
• وصف حال كسانى كه هيچ گاه از ياد خداوند باز نمى مانند!
• اشاره به اينكه تسبيح خدا مقدمه حصول معرفت ، و حمد خدا بعد از حصول معرفت اوست جلّ و علا.
• وجه اين كه در (رجال لا تلهيهم تجارة و لا بيع ) الهاء تجارت و بيع هر دو نفى شده است.
• وجه مقابله بين ذكر خدا و اقامه نماز در آيه شريفه
• مقصود از اينكه درباره قيامت فرمود: ((تتقلب فيه القلوب و الابصار))
• توضيح فراز اولآيه پاداش مؤ منان ((ليجزيهم الله احسن ما عملوا)).
• توضيح فراز دوم آن ((و يزيدهم من فضله )).
• توضيح فراز سوم آيه پاداش مؤ منان (و الله يرزق ...).
• تشبيه اعمال غير مؤ منين به سرابى كه تشنه آن را آب مى پندارد و نكاتى كه اين تشبيه افاده مى كند.
• تشبيهى ديگر: اعمال كفار چون ظلمات متراكم و مضاعفى است كه دست خود را در آن نتوانند ديد.
• استدلال بر اينكه خدا نور آسمانها و زمين است در آيه : ((الم تر ان الله يسبح له من فىالسموات و الارض ...)).
• نكات و لطائفى در استدلال اين آيه وجود دارد ۱ وجه اختصاص تسبيح خدا به عقلا و مرغان هوا.
• از علم قطعى به رؤ يت ((الم تر)) تعبير شده است .
• وجه تعليم به حيوانات در آيه شريفه .
• وجه اختصاص تسبيح از ميان همه صفات كماليه خدا
• نور عمومى خدا و نور خصوصى او همچون رحمت او دو گونه است .
• ذكر مواردى از خلقت و تدبير خداوند براى بيان اينكه مبداء و مرجع امور مشيت خداى سبحان است
• بيان ديگرى بر انحصار بازگشت امور به مشيت خداوند
• بحث فلسفى (در بيان اينكه خداوند علت اينكه تامه همه موجودات است يخلق ما يشاء ...)
• رواياتى در ذيل آيه نور (الله نور السموات و الارض ...) و مفردات و جملات آن
• روايتى كه مى گويد آيه نور مثل اهل بيت عليهم السلام است و بيانى در ذيل آن
• بيت اميرالمؤ منين عليه السّلام مصداق اكمل ((فى بيوت اذن الله )) است
• چند روايت درباره : ((رجال لا تلهيهم تجارة و لا بيع ...))

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - خداوند،[ در آغاز] هر جاندارى را از آب آفرید. (و اللّه خلق کلّ دابّة من ماء) به حیوانات و جانداران روى زمین - چه بزرگ و قابل رؤیت باشند و چه کوچک و غیر قابل دیدن - «دابّة» گویند (لسان العرب).

۲ - آب، از عناصر نخستین پیدایش حیات حیوانى است. (و اللّه خلق کلّ دابّة من ماء)

۳ - خداوند، موجودات جاندار را از انواع مایع هاى متناسب خود آفرید. (و اللّه خلق کلّ دابّة من ماء) برداشت یاد شده، مبتنى بر این نکته است که تنکیر «ماء» براى تنویع باشد. بر این اساس معناى «ماء» انواع جسم مایع است و مقصود این است که عنصر اولى و منشأ پیدایش حیات جانداران، از جسم مایع است و حیات هر جاندارى از مایعى متناسب خود مى باشد.

۴ - عوامل طبیعى، مجراى اراده الهى است. (و اللّه خلق کلّ دابّة من ماء) آیه شریفه، خداوند را خالق هر موجود جاندارى معرفى کرده است; ولى در عین حال آب (یا جسم مایع) را منشأ و عنصر نخستین آنها شناسانده است. حقیقت یاد شده مى تواند بیانگر این نکته باشد که: اراده الهى در هر امرى (مانند آفرینش طبیعت) از مجراى عوامل طبیعى چون آب و... تحقق مى پذیرد.

۵ - بعضى از جانداران، بر شکم خود راه مى روند. (فمنهم من یمشى على بطنه)

۶ - بعضى از جانداران، بر روى دو پا راه مى روند. (و منهم من یمشى على رجلین)

۷ - بعضى از جانداران، بر روى چهار پا راه مى روند. (و منهم من یمشى على أربع)

۸ - طبیعت (پیدایش انواع گوناگون جانداران از جسمى مایع و...)، بستر مناسب براى عبرت آموزى و پندگیرى (إنّ فى ذلک لعبرة لأُوْلى الأبصر . و اللّه خلق کلّ دابّة من ماء) جمله «و اللّه خلق...» عطف بر جمله «یقلّب اللّه اللیل...» است. این عطف مى تواند به این مناسبت باشد که همان گونه که گردش و جابه جایى شب و روز مایه عبرت صاحبان بصیرت است آفرینش انواع جانداران نیز مى تواند چنین تأثیرى داشته باشد.

۹ - خداوند، هر چیزى را بر اساس مشیت خود آفریده است. (یخلق اللّه ما یشاء)

۱۰ - خداوند تحقیقاًبر هر کارى توانا است. (إنّ اللّه على کلّ شىء قدیر)

۱۱ - بى تردید خداوند، قادر مطلق و بر آفرینش هر چیزى توانا است. (و اللّه خلق کلّ دابّة ... إنّ اللّه على کلّ شىء قدیر) از پیام هاى این سخن که «خداوند بر هر شیئى قادر است» - به قرینه جملات پیشین که از آفرینش جاندارن و هر آنچه خدا بخواهد سخن گفته است - توانایى خداوند بر آفرینش هر چیزى است.

۱۲ - توانایى مطلق خداوند بر انجام هر کارى، دلیل تحقق و تخلف ناپذیرى مشیت او در عالم هستى است. (یخلق اللّه ما یشاء إنّ اللّه على کلّ شىء قدیر) برداشت یاد شده از آن جا است که جمله «إنّ اللّه...» تعلیل براى جمله «یخلق اللّه مایشاء» است; یعنى، چون خداوند بر هر امرى توانا است، مى تواند مشیت خویش را در آفرینش هر چیزى تحقق بخشد.

۱۳ - آفرینش انواع جانداران از جسمى مایع، جلوه اى از قدرت مطلق خداوند است. (و اللّه خلق کلّ دابّة من ماء ... یخلق اللّه ما یشاء إنّ اللّه على کلّ شىء قدیر)

موضوعات مرتبط

• آب: فواید آب ۱، ۲
• اسماء و صفات: قدیر ۱۰
• جانداران: اقسام جانداران ۵، ۶، ۷; جانداران دو پا ۶; عبرت از خلقت جانداران ۸; عنصر خلقت جانداران ۱، ۲، ۳، ۱۳; کیفیت حرکت جانداران ۵، ۶، ۷
• چهارپایان ۷:
• خدا : آثار قدرت خدا ۱۲; حتمیت مشیت خدا ۱۲; خالقیت خدا ۱، ۳، ۱۱; قدرت خدا ۱۰، ۱۱; مجارى اراده خدا ۴; مشیت خدا ۹; منشأ خالقیت خدا ۹; نشانه هاى قدرت خدا ۱۳
• خزندگان ۵:
• خلقت : خلقت از آب ۱، ۱۳; خلقت از مایعات ۳
• طبیعت: عبرت از طبیعت ۸
• عبرت: عوامل عبرت ۸
• عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۴