الأنعام ٣٢

وَ مَا الْحَيَاةُ الدُّنْيَا إِلاَّ لَعِبٌ‌ وَ لَهْوٌ وَ لَلدَّارُ الْآخِرَةُ خَيْرٌ لِلَّذِينَ‌ يَتَّقُونَ‌ أَ فَلاَ تَعْقِلُونَ‌

ترجمه

زندگی دنیا، چیزی جز بازی و سرگرمی نیست! و سرای آخرت، برای آنها که پرهیزگارند، بهتر است! آیا نمی‌اندیشید؟!

و زندگى دنيا جز بازيچه و سرگرمى نيست، و قطعا سراى آخرت براى كسانى كه پرهيزكارى كنند بهتر است، پس آيا نمى‌انديشيد

و زندگى دنيا جز بازى و سرگرمى نيست، و قطعاً سراى بازپسين براى كسانى كه پرهيزگارى مى‌كنند بهتر است. آيا نمى‌انديشيد؟

و زندگی دنیا جز بازی و هوسرانی هیچ نیست و همانا سرای دیگر برای اهل تقوا نیکوتر است، آیا تعقل نمی‌کنید؟

و زندگی دنیا [بدون ایمان و عمل صالح] بازی و سرگرمی است، و یقیناً سرای آخرت برای آنان که همواره پرهیزکاری می کنند، بهتر است. آیا نمی اندیشید؟

و زندگى دنيا چيزى جز بازيچه و لهو نيست و پرهيزگاران را سراى آخرت بهتر است. آيا به عقل نمى‌يابيد؟

و زندگانی دنیا جز بازیچه و سرگرمی نیست، و سرای آخرت برای پرهیزگاران بهتر است، آیا نمی‌اندیشید؟

و زندگى اين جهان جز بازيچه و سرگرمى نيست و هر آينه سراى واپسين براى آنان كه پرهيزگارى كنند بهتر است آيا خرد را كار نمى‌بنديد؟

زندگی دنیا (که کافران تنها آن را زندگی می‌دانند) سرگرمی و بازیچه‌ای بیش نیست، و سرای آخرت (جهان حقیقی است و) برای پرهیزگاران بهتر (از این جهان فانی) است. آیا (این امر بدیهی را) نمی‌فهمید (و سود و زیان خود را نمی‌دانید).

و (این) پست‌ترین و نزدیکترین زندگی [:دنیا] جز بازیچه و بازدارنده‌ای (از حق‌) نیست و سرای واپسین همواره برای کسانی که پرهیزگاری می‌کنند بهتر است‌. آیا پس خردورزی نمی‌کنید؟

و نیست زندگانی دنیا جز بازیچه و هوسرانی و همانا خانه آخرت است بهتر برای آنان که پرهیزکاری کنند آیا به خرد نمی‌آیید

الأنعام ٣١	آیه ٣٢	الأنعام ٣٣
سوره : سوره الأنعام نزول : ٦ هجرت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ١٧ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«لَعِبٌ»: بازی. کاری که انجام‌دهنده، مقصودش از آن جلب نفع یا دفع شرّ نمی‌باشد. «لَهْوٌ»: سرگرمی. کاری که انسان را به خود مشغول دارد و او را از انجام امور مهمّ غافل سازد.

تفسیر

• آيات ۳۲ - ۲۱، سوره انعام
• توضيح اينكه افترا زننده بر خداى عزوجل و تكذيب كننده آيات او از هر ظالمى ظالم تراست .
• قول به جواز شفاعت پيغمبر (ص ) و ائمة معصومين (ع ) و اولياء الله شرك نيست .
• معناى (( فلاح )) .
• توضيح اينكه : ظالمان (( فلاح )) نمى يابند و به آرزوها و اهداف خود نمى رسند (انهلا يفلح الظالمون ).
• بيان اينكه مشركين در قيامت آلهه دروغين خود را نمى يابند.
• سرّ دروغگويى كفار در روز قيامت .
• مواجه شدن با آتش و هول روز قيامت كفار را به تمناى رجوع به دنيا وادار مى كند نه ظهور حق .
• وجوه نه گانه اى كه درباره (( بل بدالهم من الله ... )) گفته شده است .
• دروغ گفتن كفار، در آرزوى رجوع به دنيا و عدم تكذيب آيات خدا.
• روايات و شواهدى در مورد ايمان جناب ابوطالب .
• دو روايت در مورد عالم ذر، در ذيل جمله : (( و لو ردوا العادوا لما عنه ... )) .

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱- واقعیت زندگى دنیا منهاى اعتقاد به آخرت، جز پوچى و بیهودگى نیست. (و ما الحیوة الدنیا إلا لعب و لهو)

۲- دنیا محورى و دوست داشتن آن، مرام و اندیشه اى کودکانه و نابخردانه است. (و ما الحیوة الدنیا إلا لعب و لهو) با توجه به اینکه لعب و لهو کار کودکان و کسانى است که بلوغ فکرى ندارند، مقتضاى تشبیه، وجود این ویژگیهادر دنیاپرستان است.

۳- واقعیت زندگى منکران معاد، جز بازى و سرگرمى چیز دیگرى نیست. (قد خسر الذین کذبوا بلقاء اللّه ... و ما الحیوة الدنیا إلا لعب و لهو) گر چه وجهه غالب دنیا لهو و لعب است، در عین حال مى دانیم که همین دنیا سبب ارتقاى رتبه ها و کسب درجات است. لذا مى توان گفت این آیه ناظر به آیات قبل است که درباره منکران معاد بود. یعنى زندگى دنیا براى آنان جز لعب و لهو معناى دیگرى ندارد.

۴- آخرت، سرایى خوب براى کسانى که معاد را تکذیب نکرده و در انجام تکالیف کوتاهى نمى کنند. (و للدار الأخرة خیر للذین یتقون) بنابراین که «خیر» صفت مشبهه باشد. یتقون» در این آیه، به قرینه تقابلى که با آیه قبل دارد و در آن آیه بحث از تکذیب لقاء اللّه و تفریط در دین و تکالیف الهى بود، به معناى تکذیب نکردن معاد و انجام تکالیف الهى است.

۵- تقوا و در اندیشه معاد بودن، راه رسیدن به زندگى برتر و نیکو در آخرت (و للدار الأخرة خیر للذین یتقون)

۶- آخرت براى تقواپیشگان خیر محض و خالى از شرور و ناگواریهاست. (و للدار الأخرة خیر للذین یتقون) در صورتى که «خیر» صفت مشبهه باشد، نه فعل تفضیل. در این صورت «الأخرة خیر» یعنى آخرت همه اش خیر است.

۷- اشتغال به دنیا و سرگرم شدن به آن، انسان را از آخرت باز مى دارد. (و ما الحیوة الدنیا إلا لعب و لهو و للدار الأخرة خیر للذین یتقون)

۸- تقواپیشگان از لهو و لعب و غفلت از آخرت دور هستند. (و ما الحیوة الدنیا إلا لعب و لهو و للدار الأخرة خیر للذین یتقون)

۹- نیندیشیدن درباره حقیقت زندگى دنیا و آخرت و جایگاه و ارزش هر یک، مورد توبیخ خداوند (و ما الحیوة الدنیا ... أفلا تعقلون)

۱۰- به کار نگرفتن عقل و اندیشه زمینه توجه به دنیا و غفلت از آخرت (و ما الحیوة الدنیا إلا ... أفلا تعقلون)

۱۱- اندیشه و تعقل درباره دنیا و آخرت و ارزش و جایگاه هر یک، زمینه مصون ماندن از زیان و حسرت در قیامت (قد خسر الذین کذبوا ... و ما الحیوة الدنیا إلا ... أفلا تعقلون)

۱۲- مفتون نشدن به دنیا و توجه کردن به آخرت و معاد، مقتضاى خرد و اندیشه است. (و ما الحیوة الدنیا إلا لعب و لهو ... أفلا تعقلون)

موضوعات مرتبط

• آخرت: ارزش آخرت ۴، ۶، ۹، ۱۱; حقیقت آخرت ۹; خیریّت آخرت ۴، ۶; شرور در آخرت ۶; ویژگیهاى آخرت ۶
• ایمان: آثار ایمان به معاد ۴; اهمیت ایمان به آخرت ۱; متعلق ایمان ۱، ۴
• تعقل: آثار عدم تعقل ۱۰; تعقل در حقیقت آخرت ۹، ۱۱; تعقل در حقیقت دنیا ۹، ۱۱; سرزنش عدم تعقل ۹، ۱۱; نشانه هاى تعقل ۱۲
• تقوا: آثار تقوا ۵
• تکلیف: آثار عمل به تکلیف ۴
• حسرت: موانع حسرت اخروى ۱۱
• حیات: ارزش حیات دنیوى ۹; حقیقت حیات دنیوى ۹; عوامل پوچى حیات دنیوى ۱; موجبات حیات برتر اخروى ۵
• خدا: سرزنشهاى خدا ۹
• دنیا: ارزش دنیا ۱۱; فریبندگى دنیا ۱۲
• دنیاطلبى: آثار دنیاطلبى ۷; بى منطقى دنیاطلبى ۲; زمینه دنیاطلبى ۱۰; سرزنش دنیاطلبى ۲; موانع دنیاطلبى ۱۲
• ذکر: آثار ذکر معاد ۵; زمینه ذکر آخرت ۱۲
• زیان: زمینه مصونیت از زیان ۱۱; مصونیت از زیان اخروى ۱۱
• سعادت: عوامل سعادت اخروى ۵
• عقل: نقش عقل ۱۰
• عقیده: باطل ۲
• غفلت: زمینه غفلت از آخرت ۱۰; عوامل غفلت از آخرت ۷
• لعب: آثار لعب ۷; موارد لعب ۱، ۳
• لهو: آثار لهو ۷; موارد لهو ۱، ۳
• مؤمنان: آخرت مؤمنان ۴
• متقین: در آخرت ۶; متقین و غفلت از آخرت ۸; متقین و لعب ۸; متقین و لهو ۸
• معاد: حیات مکذّبان معاد ۳
• نعمت: ویژگى نعمت اخروى ۶